Τι θερμοκρασία έχει το φεγγάρι;

Η Σελήνη ντυμένη σαν Κρόνος! Φωτογραφία από: @francisco_sojuel [IG].

Ένας αστρονόμος περιγράφει πώς αλλάζει η θερμοκρασία της επιφάνειας του φεγγαριού. 

Οι θερμοκρασίες του φεγγαριού έχουν μεγαλύτερο εύρος από αυτές της Γης.Το φεγγάρι μπορεί να φαίνεται σαν ένας κρύος, άψυχος βράχος. Αλλά πόσο κρύο κάνει πραγματικά στη σεληνιακή επιφάνεια; 

Ποια είναι η θερμοκρασία του φεγγαριού; Στην πραγματικότητα, δεν κάνει τόσο κρύο — τουλάχιστον, όχι όλη την ώρα. Όπως και στη Γη, η θερμοκρασία της επιφάνειας του φεγγαριού αλλάζει ανάλογα με το αν το ηλιακό φως τη χτυπά. Στην πραγματικότητα, αυτές οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μπορεί να είναι αρκετά δραματικές. 

«Η θερμοκρασία απλώς μεταβάλλεται από εξαιρετικά καυτή σε εξαιρετικά κρύα», δήλωσε  ο John Monnier, καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. 

Η θερμοκρασία του φεγγαριού μπορεί να κυμαίνεται από περίπου μείον 100 βαθμούς Κελσίου έως πάνω από 100 βαθμούς Κελσίου, είπε ο Monnier.  Αντίθετα, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης είναι 15 C, αλλά κυμαίνεται από περίπου μείον 89 C έως 57 C, σύμφωνα με τη NASA. Αν και η Γη και το φεγγάρι βρίσκονται περίπου στην ίδια απόσταση από τον ήλιο - 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα - μερικοί παράγοντες επηρεάζουν γιατί οι θερμοκρασίες τους είναι τόσο διαφορετικές. 

Πρώτον, η Γη έχει μια ατμόσφαιρα, η οποία παγιδεύει τη θερμότητα και διατηρεί μέτριες, κατοικήσιμες θερμοκρασίες στον πλανήτη μας. Το φεγγάρι δεν έχει ατμόσφαιρα, αφήνοντάς το ευάλωτο στην πλήρη ζέστη του ήλιου, είπε ο Monnier. 

Η Γη έχει επίσης τεράστιους ωκεανούς, οι οποίοι απορροφούν και αποθηκεύουν ενέργεια από τον ήλιο και την απελευθερώνουν αργά τη νύχτα. Το βραχώδες φεγγάρι, αντίθετα, ψήνεται ή ψύχεται στο φως και στη σκιά. Επιπλέον, ένας σεληνιακός κύκλος ημέρας-νύχτας προσεγγίζει έναν μήνα της Γης, επομένως η επιφάνειά του εκτίθεται στο φως και το σκοτάδι για μεγαλύτερες περιόδους. 

 Το χώμα του φεγγαριού, γνωστό ως ρηγόλιθος, είναι «ένας πραγματικά καλός μονωτής», είπε ο Monnier. Έτσι, τόσο στο φως όσο και στο σκοτάδι, η επιφάνεια του φεγγαριού διατηρεί τη θερμότητα ή το κρύο. Αυτές οι αλλαγές θερμοκρασίας ποικίλλουν σε όλη την επιφάνεια της Σελήνης. Αν και ο ρηγόλιθος είναι καλός μονωτής, δεν είναι καλός αγωγός. Κατά τη διάρκεια των αποστολών Apollo 15 και 17, το πλήρωμα έκανε μετρήσεις ροής θερμότητας κάτω από την επιφάνεια. Η μέση θερμοκρασία 35 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια των τοποθεσιών που μετρήθηκαν ήταν μεταξύ 40 και 45 Kelvins θερμότερη από την επιφάνεια, υποδεικνύοντας ότι το υπόγειο της Σελήνης δεν αντέχει τις ίδιες ακραίες θερμοκρασίες. 

Σύμφωνα με τη NASA, κοντά στον ισημερινό της Σελήνης, οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν τους 121 C στο φως του ήλιου και να πέφτουν στους μείον 133 C στο σκοτάδι. 

Μετά τον Ερμή, η επιφάνεια της Σελήνης έχει το πιο ακραίο θερμικό περιβάλλον στο ηλιακό σύστημα. Ωστόσο, στους πόλους του φεγγαριού, ο ήλιος δεν ανατέλλει ούτε δύει. Δεν είναι ποτέ περισσότερο από 1,5 μοίρες πάνω ή κάτω από τον ορίζοντα, επομένως ρίχνει μεγάλες σκιές που περιστρέφονται με το φεγγάρι. Αυτές οι χαμηλές γωνίες σημαίνουν ότι υπάρχουν μερικοί κρατήρες σε αέναο σκοτάδι. 

Ο Monnier είπε ότι είναι πιθανό αυτοί οι κρατήρες, γνωστοί ως μόνιμα σκιασμένες περιοχές, να περιέχουν παγιδευμένα σωματίδια πάγου, τα οποία θα μπορούσαν να είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη επιβίωση στο φεγγάρι. Η NASA μέτρησε τη θερμοκρασία του φεγγαριού με το Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), το οποίο εκτοξεύτηκε τον Ιούνιο του 2009. Τον Ιούλιο του 2022, το LRO — χρησιμοποιώντας την ενσωματωμένη θερμική κάμερα, το Diviner Lunar Radiometer Experiment — ανακάλυψε ότι ορισμένες σκιασμένες περιοχές μέσα σε κοιλώματα παραμένουν περίπου 17 C. Το εύρημα δείχνει ότι αυτοί οι λάκκοι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν επαρκείς τοποθεσίες για ανθρώπινο καταφύγιο. 

Ωστόσο, το φεγγάρι μπορεί να είναι εξαιρετικά κρύο σε ορισμένες σκιερές περιοχές και μπορεί να περιέχει ακόμη και την πιο κρύα θερμοκρασία στο ηλιακό σύστημα, σύμφωνα με έρευνα. Οι κρατήρες στον σεληνιακό νότιο πόλο μπορεί να είναι «διπλά σκιασμένοι», που σημαίνει ότι θωρακίζονται όχι μόνο από την άμεση ηλιακή θερμότητα αλλά και από δευτερεύουσες πηγές θέρμανσης, όπως η ηλιακή ακτινοβολία που αντανακλάται σε κοντινές περιοχές. 

Οι άμεσες θερμοκρασίες αυτών των κρατήρων δεν έχουν μετρηθεί, αλλά είναι πιθανό να είναι 25 Kelvins (μείον 414,67 F, ή μείον 248,15 C) ή ακόμη πιο κρύες. 

 Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι θερμοκρασίες του φεγγαριού κυμαίνονται σε διαφορετικά μέρη θα είναι επίσης κρίσιμη για τη μελλοντική εξερεύνηση. Ακόμη και προτού εξετάσουμε την πιθανότητα παρατεταμένης ανθρώπινης παραμονής στο φεγγάρι, πρέπει να κατασκευάσουμε εξοπλισμό που να μπορεί να αντέξει τα υψηλά και τα χαμηλά της θερμοκρασίας, είπε ο Monnier. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε πώς ο μονωτικός ρηγόλιθος αλληλεπιδρά με διαφορετικά όργανα, για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση τους. 

«Αν θέλουμε να έχουμε μια μόνιμη εγκατάσταση στο φεγγάρι, όπως μια βάση, ή θέλουμε να έχουμε επιστημονικά όργανα, τότε φυσικά πρέπει να γνωρίζουμε τη θερμοκρασία και πώς ποικίλλει, ώστε να μπορούμε να κάνουμε πράγματα που θα διαρκέσουν», είπε ο Monnier. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα livescience

https://www.livescience.com/space/the-moon/what-temperature-is-the-moon