Πόσο αδρανή είναι τα ηφαίστεια;
Η κατανομή σεισμών από έναν σταθμό μακριά από τα ηφαίστεια της περιοχής Cascade. Από: Nature Geoscience (2025).
Μεγάλα σώματα μάγματος που βρέθηκαν κάτω από αδρανή ηφαίστεια, εκπλήσσουν τους επιστήμονες.
Η έρευνα του New University Cornell αμφισβητεί τη μακροχρόνια πεποίθηση ότι τα ενεργά ηφαίστεια έχουν μεγάλα σώματα μάγματος που αποβάλλονται κατά τη διάρκεια εκρήξεων και στη συνέχεια διαλύονται με την πάροδο του χρόνου καθώς τα ηφαίστεια γίνονται αδρανή.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σεισμικά κύματα για να αναγνωρίσουν θαλάμους μάγματος κάτω από την επιφάνεια έξι ηφαιστείων διαφόρων μεγεθών και λήθαργου εντός της οροσειράς Cascade, η οποία περιλαμβάνει τα μισά από τα ηφαίστεια των ΗΠΑ που χαρακτηρίζονται από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ ως «πολύ υψηλή απειλή».
Η ομάδα διαπίστωσε ότι όλα τα ηφαίστεια, συμπεριλαμβανομένων των αδρανών, έχουν επίμονα και μεγάλα σώματα μάγματος. Η μελέτη, με επικεφαλής τον μεταδιδακτορικό ερευνητή Guanning Pang, δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience και συνυπογράφεται από τον Geoffrey Abers, καθηγητή γεωλογικών επιστημών.
Τα αποτελέσματά τους είναι εκπληκτικά δεδομένου ότι ορισμένα από αυτά τα ηφαίστεια, όπως το ηφαίστειο της λίμνης Crater στο Όρεγκον, δεν ήταν ενεργά εδώ και χιλιετίες. «Ανεξάρτητα από τη συχνότητα των εκρήξεων, βλέπουμε μεγάλα σώματα μάγματος κάτω από πολλά ηφαίστεια», είπε ο Pang.
«Φαίνεται ότι αυτά τα σώματα μάγματος υπάρχουν κάτω από τα ηφαίστεια καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής τους, όχι μόνο κατά τη διάρκεια μιας ενεργής κατάστασης».Το γεγονός ότι περισσότερα ηφαίστεια έχουν σώματα μάγματος είναι ένα σημαντικό στοιχείο για το πώς οι ερευνητές μπορούν να παρακολουθούν και να προβλέψουν τη μελλοντική ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ επεκτείνει και αναβαθμίζει τα δίκτυά του ηφαιστειακής παρακολούθησης στην περιοχή Cascade και αλλού ως μέρος του Εθνικού Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης Ηφαιστείων, με στόχο να ανιχνεύσει τα σήματα μιας επικείμενης έκρηξης το συντομότερο δυνατό.
Σχηματικά μοντέλα συστημάτων μάγματος.Από: Nature Geoscience (2025).
«Παλιά πιστεύαμε ότι αν βρίσκαμε μεγάλη ποσότητα μάγματος, αυτό σήμαινε αυξημένη πιθανότητα έκρηξης», είπε ο Pang, «αλλά τώρα αλλάζουμε την αντίληψη ότι αυτή είναι η βασική κατάσταση».
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι μια έκρηξη δεν αποστραγγίζει πλήρως έναν θάλαμο μάγματος, αντίθετα, αφήνει μέρος του υπερβολικού όγκου και πίεσης. Ο θάλαμος μπορεί να επεκταθεί αργά και να ξαναγεμιστεί με την πάροδο του χρόνου λόγω της σταδιακής τήξης του φλοιού.
«Αν είχαμε μια καλύτερη γενική κατανόηση του μάγματος, θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ καλύτερη δουλειά στόχευσης και βελτιστοποίησης της παρακολούθησης», είπε ο Άμπερς, σημειώνοντας ότι υπάρχουν «πολλά ηφαίστεια που παρακολουθούνται αραιά ή δεν έχουν υποβληθεί σε εντατική μελέτη».
Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για την επέκταση του συστήματος παρακολούθησης μάγματος και για να δούμε αν η ανακάλυψη του Cascade μεταφράζεται σε άλλες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Αλάσκας.
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Cornell University και Βικιπαίδεια
https://www.nature.com/articles/s41561-024-01630-y
Guanning Pang et al, Long-lived partial melt beneath Cascade Range volcanoes, Nature Geoscience (2025). DOI: 10.1038/s41561-024-01630-y