Η εύφορη ημισέληνος
Η εύφορη ημισέληνος είναι η περιοχή σε σχήμα μπούμερανγκ της Μέσης Ανατολής που φιλοξενούσε μερικούς από τους πρώτους ανθρώπινους πολιτισμούς. Γνωστή και ως «Κοιτίδα του Πολιτισμού», αυτή η περιοχή ήταν η γενέτειρα μιας σειράς τεχνολογικών καινοτομιών, όπως η γραφή, ο τροχός, η γεωργία και η χρήση της άρδευσης. Η εύφορη ημισέληνος περιλαμβάνει την αρχαία Μεσοποταμία...
Ο Αμερικανός αρχαιολόγος James Henry Breasted επινόησε τον όρο «Γόνιμη Ημισέληνος» σε ένα σχολικό βιβλίο του 1914 για να περιγράψει αυτήν την αρχαιολογικά σημαντική περιοχή της Μέσης Ανατολής που περιέχει τμήματα της σημερινής Αιγύπτου, Ιορδανίας, Λιβάνου, Παλαιστίνης, Ισραήλ, Συρίας, Μ.Ασίας, Ιράν, Ιράκ και Κύπρος.
Σε έναν χάρτη, το Fertile Crescent όπως λέγεται στα αγγλικά μοιάζει με ημισέληνο ή τέταρτο φεγγάρι. Εκτείνεται από τον ποταμό Νείλο στη χερσόνησο του Σινά της Αιγύπτου στα νότια έως το νότιο άκρο της Μ.Ασίας στο βορρά. Η Εύφορη Ημισέληνος οριοθετείται δυτικά από τη Μεσόγειο Θάλασσα και ανατολικά από τον Περσικό Κόλπο. Οι ποταμοί Τίγρης και Ευφράτης διασχίζουν την καρδιά της Εύφορης Ημισελήνου.
Η περιοχή περιείχε ιστορικά ασυνήθιστα γόνιμο έδαφος και παραγωγικούς γλυκούς και υφάλμυρους υγροτόπους. Αυτά παρήγαγαν μια αφθονία άγριων βρώσιμων φυτικών ειδών. Ήταν εδώ που οι άνθρωποι άρχισαν να πειραματίζονται με την καλλιέργεια σιτηρών και δημητριακών γύρω στο 10.000 π.Χ. καθώς πέρασαν από ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών σε μόνιμες γεωργικές κοινωνίες.
Η Μεσοποταμία είναι μια αρχαία, ιστορική περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη στο σημερινό Ιράκ και τμήματα του Κουβέιτ, της Συρίας, της Μ.Ασίας και του Ιράν. Μέρος της Εύφορης Ημισελήνου, η Μεσοποταμία ήταν το σπίτι των αρχαιότερων γνωστών ανθρώπινων πολιτισμών. Οι μελετητές πιστεύουν ότι η Αγροτική Επανάσταση ξεκίνησε εδώ. Οι πρώτοι κάτοικοι της Μεσοποταμίας ζούσαν σε κυκλικές κατοικίες φτιαγμένες από λάσπη και τούβλα κατά μήκος των κοιλάδων των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη. Άρχισαν να ασχολούνται με τη γεωργία εξημερώνοντας πρόβατα και χοίρους γύρω στο 11.000-9.000 π.Χ. Τα εξημερωμένα φυτά, όπως το λινάρι, το σιτάρι, το κριθάρι και οι φακές, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά γύρω στο 9.500 π.Χ.
Μερικά από τα πρώτα στοιχεία της γεωργίας προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο Tell Abu Hureyra, ένα μικρό χωριό που βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Ευφράτη στη σύγχρονη Συρία. Το χωριό κατοικήθηκε περίπου από το 11.500-7.000 π.Χ. Οι κάτοικοι αρχικά κυνηγούσαν γαζέλες και άλλα θηράματα πριν αρχίσουν να μαζεύουν άγρια σιτηρά γύρω στο 9.700 π.Χ. Στο σημείο έχουν βρεθεί αρκετά μεγάλα λίθινα εργαλεία για λείανση σιτηρών.
Μία από τις παλαιότερες γνωστές πόλεις της Μεσοποταμίας, η Νινευή (κοντά στη Μοσούλη στο σύγχρονο Ιράκ), μπορεί να είχε εγκατασταθεί ήδη από το 6.000 π.Χ. Ο πολιτισμός των Σουμερίων εμφανίστηκε στην κάτω κοιλάδα Τίγρη-Ευφράτη γύρω στο 5.000 π.Χ. Εκτός από τη γεωργία και τις πόλεις, οι αρχαίες κοινωνίες της Μεσοποταμίας ανέπτυξαν την άρδευση και τα υδραγωγεία, τους ναούς, την κεραμική, τα πρώιμα συστήματα τραπεζών και πιστώσεων, την ιδιοκτησία και τους πρώτους κώδικες δικαίου.
Η προέλευση του πολιτισμού των Σουμερίων συζητείται, αλλά οι αρχαιολόγοι προτείνουν ότι οι Σουμέριοι είχαν ιδρύσει περίπου δώδεκα πόλεις-κράτη μέχρι την 4η χιλιετία π.Χ., συμπεριλαμβανομένων των Eridu και Uruk στο σημερινό νότιο Ιράκ. Το Σούμερ είναι ο παλαιότερος γνωστός πολιτισμός στην αρχαία Μεσοποταμία και μπορεί να ήταν ο πρώτος ανθρώπινος πολιτισμός οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτοαποκαλούσαν τον εαυτό τους Sag-giga, «μαυροκέφαλους».
Οι αρχαίοι Σουμέριοι ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν μπρούτζο. Πρωτοστάτησαν στη χρήση αναχωμάτων και καναλιών για άρδευση. Οι Σουμέριοι επινόησαν τη σφηνοειδή γραφή, μια από τις πρώτες μορφές γραφής. Κατασκεύασαν επίσης μεγάλες κλιμακωτές πυραμίδες που ονομάζονταν ζιγκουράτ. Οι Σουμέριοι γιόρταζαν την τέχνη και τη λογοτεχνία. Το ποίημα των 3.000 στίχων, το Έπος του Γκιλγκαμές, ακολουθεί τις περιπέτειες ενός βασιλιά των Σουμερίων καθώς μάχεται με ένα τέρας του δάσους και αναζητά τα μυστικά της αιώνιας ζωής.
archaeohistories