Λένε ότι είναι θραύσμα της Κω

Από την αρχαία Ακρόπολη το Μανδράκι, το Γυαλί, η Στρογγυλή και η Κως. Φωτογραφία του Helbig, Konrad, 13 Σεπτεμβρίου 1983. Ο χώρος της Μεγάλης Έκρηξης.

 Ο Στράβων στα Γεωγραφικά του επισημαίνει ότι: «η Νίσυρος λέγεται ότι είναι ένα θραύσμα της Κω». 

Η μελέτη της γεωλογίας της περιοχής , μας λέει: Μετά τη Μεγάλη Έκρηξη πριν από περίπου 161.000 χρόνια η Κέφαλος με την Κω ενώνονται σε ένα ενιαίο νησί που σήμερα γνωρίζουμε και μετά από μία χιλιετία θα γεννηθεί η Νίσυρος από ηφαιστειακές δυνάμεις.

Ο Ποσειδώνας, καταδιώκει τον Πολυβώτη, σπάει ένα κομμάτι του νησιού, το πετάει και θάβει τον γίγαντα από κάτω μαρτυρώντας ότι οι αρχαίοι γνώριζαν καλά την ηφαιστειακή δραστηριότητα του νησιού. 

Σημαντική προϊστορική ανθρώπινη παρουσία (Ύστερη Νεολιθική) είναι γνωστή στην Καρδάμαινα , την Κέφαλο της Κω και στο νησί Γιαλί που είχε σημαντικά κοιτάσματα οψιδιανού, ακριβώς μεταξύ Νισύρου και Δυτικής Κω.

Η πρώτη γραπτή αναφορά της Νισύρου βρίσκεται στην Ομήρου Ιλιάδα  καθώς συμμετείχε στην εκστρατεία 30 πλοίων στην Τροία υπό την ηγεσία των γιων του Κώου Θεσσαλού. Ο δωρικός χαρακτήρας του νησιού φαίνεται από τον Ηρόδοτο που λέει ότι οι κάτοικοί του κατάγονταν από την Επίδαυρο. 

Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ  βρισκόταν, μαζί με την Κω και την Κάλυμνο, υπό τον έλεγχο της βασίλισσας Αρτεμισίας της Αλικαρνασσού στη μάχη της Σαλαμίνας το 480 π.Χ συμμετείχαν στο πλευρό των Περσών σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Μετά από αυτό το νησί εντάχθηκε στην Α' Αθηναϊκή Συμμαχία και υποστήριξε την Αθήνα στην αρχή του Πελοποννησιακού Πολέμου, αν και αργότερα στράφηκε στη Σπάρτη και στη συνέχεια ξανά στην Αθήνα καθώς άλλαξε η τύχη. 

Τον 4ο αιώνα π.Χ  η Νίσυρος ήταν μια αυτόνομη πόλη-κράτος, που έκοβε τα δικά της νομίσματα (που έφεραν διάφορα μοτίβα, συνηθέστερα δελφίνια).

Το 200 π.Χ., το νησί έγινε μέρος του Ροδιακού Κράτους. Ο Νισύριος ναύαρχος Γνωμαγόρας, ο οποίος είχε πολεμήσει μαζί με το ροδιακό ναυτικό κατά της Κρήτης, έγινε δεκτός με τιμές, χρυσό στεφάνι και τον τίτλο του «Κυβερνήτη» κατά την επιστροφή του στο νησί το 153 π.Χ. 

Αργότερα το νησί περιήλθε στους Πτολεμαίους και στη συνέχεια στη Ρώμη.

Υπό τον 7ο αιώνα στο Χαλιφάτο της Συρίας, και τον 11ο αιώνα που κατακτήθηκε από τους Σελτσούκους Τούρκους, η Νίσυρος εν τέλει επανενώθηκε με το βυζαντινό κράτος το 1204 και στη συνέχεια καταλήφθηκε το 1312 από τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. 

Τέσσερα χρόνια αργότερα η υποτέλεια του νησιού (μαζί με τη Χάλκη, την Αλίμνια και την Τήλο) δόθηκε από αυτούς στην οικογένεια Assanti της Ίσκιας ως ευχαριστία για τη βοήθεια που είχαν δώσει στο Τάγμα. 

Το 1433 πέρασε στον Βενετό ναύαρχο Φαντίνο Κουερίνι, κυβερνήτη της Κω. Ο πληθυσμός του νησιού αποδεκατίστηκε από την επίθεση του σουλτάνου Μεχμέτ Β' το 1457 κατά την εκστρατεία υποταγής του Αιγαίου. 

Το 1523 το νησί πέρασε υπό πλήρη οθωμανικό έλεγχο μαζί με τη Ρόδο, παρέμεινε υπό Οθωμανικό έλεγχο έως ότου πέρασε στους Ιταλούς το 1912. 

Μεγάλες εκρήξεις του ηφαιστείου το 1871, το 1873 και το 1887[ και ένας ισχυρός σεισμός το 1953;], προκάλεσαν επανειλημμένα ζημιές στα κτίρια και αλλοίωσαν το τοπίο του νησιού. 

Όπως και τα άλλα γειτονικά νησιά απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις το 1944 και ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δημόσιο το 1948. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα topostext.org και το e-book -Πέντε πόδια από το τείχος

Περισσότερα,

https://topostext.org/place/366272PNis

Πέντε πόδια από το Τείχος

https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/12/e-book-2023.html