Οι παράκτιες πόλεις του Αιγαίου οφείλουν να προστατευτούν απέναντι σε νέους φυσικούς κινδύνους

Ακρωτήριο Σκανδάριο της Κω, μετά από μία υποτονική, ήπια βροχερή ημέρα του Σεπτεμβρίου, 2024.

Σε ένα κόσμο που αλλάζει οι παράκτιες πόλεις του Αιγαίου οφείλουν να προστατευτούν απέναντι σε νέους φυσικούς κινδύνους, κάτι βέβαια που δεν έχει γίνει και συνεχίζει η κατάσταση να παραμένει η ίδια.

Τα μέτρα για το κλίμα, για παράδειγμα στην Κω είναι από ανύπαρχτα έως ανεπαρκή και μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με οδυνηρές καταστάσεις στο άμεσο μέλλον. Η ατζέντα του σχεδιασμού είναι η ίδια, με νέες επιδοτούμενες από το κράτος κλίνες και όχι μόνο να ανεγείρονται δίπλα στη θάλασσα.

Οι παράκτιες πόλεις διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία και έχουν σημαντικές λειτουργίες για την κοινωνία γενικότερα. Ταυτόχρονα, επηρεάζονται σοβαρά από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο ρόλος τους στην παγκόσμια κλιματική προσαρμογή είναι καθοριστικός.

Εδώ είναι μια νέα μελέτη που αφορά όλους εμάς που ζούμε κοντά στην ακτή. Εν ολίγοις αναφέρει ότι οι παράκτιες πόλεις πρέπει να προσαρμοστούν γρηγορότερα στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ludwig Maximilian του Μονάχου.

Για να μάθετε πώς προσαρμόζονται οι παράκτιες πόλεις , μια διεθνής ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Matthias Garschagen, γεωγράφο στο Ludwig-Maximilians-Universität München (LMU), ανέλυσε την τρέχουσα κατάσταση προσαρμογής. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Nature Cities .

Γεωγραφική και οικονομική κατανομή των παράκτιων πόλεων Από: Nature Cities (2024).

Με βάση μελέτες σε 199 πόλεις σε 54 χώρες, οι ερευνητές διερεύνησαν εάν και πώς οι πόλεις λαμβάνουν υπόψη ορισμένους παράγοντες κινδύνου στις προσπάθειές τους προσαρμογής. Οι κλιματικοί παράγοντες όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι καταιγίδες, οι πλημμύρες και η ζέστη ήταν μεταξύ των βασικών παραμέτρων που εξετάστηκαν.

Στην ανάλυση λήφθηκαν επίσης υπόψη και άλλες πτυχές, όπως η έκθεση και η ευπάθεια του πληθυσμού, οι υποδομές και τα οικοσυστήματα στην αντίστοιχη περιοχή.

Τα περισσότερα από τα μέτρα που λαμβάνονται για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σχετίζονται κυρίως με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας , τις πλημμύρες και, σε μικρότερο βαθμό, τις καταιγίδες, τους κυκλώνες και τη διάβρωση. Τα τεχνικά και θεσμικά μέτρα, όπως τα φράγματα μεγάλης κλίμακας ή οι καινοτομίες πολεοδομικού σχεδιασμού είναι πιο κοινά σε πλουσιότερες περιοχές όπως η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη.

Σε λιγότερο ευημερούσες περιοχές, όπως σε πολλά μέρη της Αφρικής και της Ασίας, τα μέτρα που σχετίζονται με τη συμπεριφορά είναι ο κυρίαρχος τύπος, με τα επηρεαζόμενα νοικοκυριά και τις εταιρείες να αφήνονται σε μεγάλο βαθμό στην τύχη τους.

Συνολικά, οι ερευνητές του LMU διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα μέτρα προσαρμογής είναι ανεπαρκή ως προς το βάθος, το εύρος και την ταχύτητά τους – ανεξάρτητα από την περιοχή ή την ευημερία της. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ελάχιστα στοιχεία για βιώσιμη μείωση του κινδύνου ως αποτέλεσμα των μέτρων που ελήφθησαν.

«Τα ευρήματά μας αποκαλύπτουν ότι υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει σε όλα τα επίπεδα», εξηγεί ο καθηγητής Garschagen.

«Υπήρξε ελάχιστη πραγματικά εκτεταμένη αλλαγή που περιλαμβάνει μια θεμελιώδη επανεξέταση της διαχείρισης κινδύνου. Οι πόλεις συχνά προσπαθούν να βελτιστοποιήσουν τη διαχείριση καταστροφών με βάση την εμπειρία του παρελθόντος χωρίς ουσιαστικά να αμφισβητούν εάν αυτές οι προσεγγίσεις θα είναι ακόμα βιώσιμες στο μέλλον», λέει ο Garschagen.

Παγκόσμια έρευνα για την κλιματική αλλαγή πρέπει να γίνει σε όλες τις περιοχές του κόσμου.

Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι είναι σπάνιο ο σχεδιασμός προσαρμογής να βασίζεται σε μετρήσιμους παράγοντες. Αν και οι πόλεις λαμβάνουν υπόψη τους μελλοντικούς φυσικούς κινδύνους, όπως οι πλημμύρες και η ζέστη, σπάνια λαμβάνουν υπόψη τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες όπως τις μελλοντικές τάσεις στην κοινωνική ευπάθεια ή τη χωρική ανάπτυξη και έκθεση.

«Αλλά αυτές οι τάσεις είναι σημαντικές», λέει ο Garschagen, «επειδή το Λάγος ή η Τζακάρτα του σήμερα δεν είναι το ίδιο με αυτό που θα είναι σε 20 χρόνια. Σίγουρα υπάρχουν μεγάλες ερευνητικές εφαρμογές και χρειαζόμαστε καλύτερα σενάρια και καλύτερες μεθόδους μοντελοποίησης. Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα είναι πότε είναι πιο λογικό να εγκαταλείψουμε τα μέτρα προστασίας των ακτών και να εξετάσουμε την επανεγκατάσταση του πληθυσμού».

Ως εκ τούτου, ζητά μια σημαντική αύξηση της ερευνητικής δραστηριότητας στον Παγκόσμιο Νότο. Το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας μέχρι σήμερα έχει επικεντρωθεί σε πόλεις στον Παγκόσμιο Βορρά. «Η παγκόσμια έρευνα για την κλιματική αλλαγή που καλύπτει όλες τις περιοχές του κόσμου θα μας επιτρέψει να καταπολεμήσουμε την κλιματική κρίση πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά», λέει ο Garschagen.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Πανεπιστήμιο Ludwig Maximilian του Μονάχου 

Πληροφορίες περιοδικού: Nature Cities 

Mia Wannewitz et al, «Πρόοδος και κενά στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στις παράκτιες πόλεις σε όλο τον κόσμο», Nature Cities (2024). DOI: 10.1038/s44284-024-00106-9

https://phys.org/news/2024-08-coastal-cities-faster-climate.html#google_vignette