Οι ζωτικοί χώροι πρασίνου εξαφανίζονται

Οι ζωτικοί χώροι πρασίνου εξαφανίζονται στις πόλεις της Νέας Ζηλανδίας - τι μπορεί να κάνει η κεντρική και η τοπική κυβέρνηση;

Οι αστικοί χώροι πρασίνου εξαφανίζονται από τις πόλεις της Νέας Ζηλανδίας, την ώρα που σχεδιάζεται πυκνότερη στέγαση σε πολλές περιοχές.

Συνολικά, η συνολική έκταση πρασίνου είναι λογική στις πόλεις της Νέας Ζηλανδίας επειδή είναι σχετικά μικρές με τα παγκόσμια πρότυπα. Όμως η νέα μας έρευνα δείχνει περίπλοκους δεσμούς μεταξύ της αστικής εντατικοποίησης και της διαθεσιμότητας χώρων πρασίνου.

Τονίζεται ότι οι πόλεις της Aotearoa έχουν υποστεί σημαντική απώλεια χώρων πρασίνου τις τελευταίες δεκαετίες, οι οποίοι συχνά συγκεντρώνονται σε ιδιωτική γη ως συνέπεια υποδιαιρέσεων και πλακόστρωτων οικοπέδων κατοικιών.

Δείχνουμε επίσης άνιση κατανομή των χώρων πρασίνου μεταξύ και εντός των πόλεων.

Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί οι έρευνες δείχνουν ότι οι κάτοικοι της πόλης εκτιμούν ιδιαίτερα τους χώρους πρασίνου για αναψυχή, κοινωνική αλληλεπίδραση και πολιτιστικές πρακτικές . Η πρόσβαση σε πάρκα και φυσικές λωρίδες είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων .

Πιέσεις στον αστικό χώρο πρασίνου

Ο κυκλώνας Gabrielle και οι καταστροφικές πλημμύρες του 2023 υπογράμμισαν τα οφέλη των χώρων πρασίνου για την αστική ανθεκτικότητα. Περίπου το 13% του πληθυσμού της Νέας Ζηλανδίας ζει σε περιοχές επιρρεπείς στις πλημμύρες και αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί καθώς οι πλημμύρες γίνονται πιο συχνές λόγω της κλιματικής αλλαγής .

Αυτό έχει επικεντρώσει την προσοχή στην ιδέα των « σπογγοπόλεων », μια έννοια αστικού σχεδιασμού που δίνει έμφαση στη χρήση πάρκων, κήπων και άλλων «πράσινων υποδομών» για τη διαχείριση των όμβριων υδάτων και των πλημμυρών, αντί να βασίζεται αποκλειστικά σε σκληρές υποδομές, όπως συστήματα αποχέτευσης.

Προκειμένου οι χώροι πρασίνου να ωφελήσουν την αστική ανθεκτικότητα, πρέπει να είναι προσβάσιμοι και καλά τοποθετημένοι μέσα στα αστικά τοπία και τις κοινότητες. Η ανθεκτικότητα που σχετίζεται με τις πλημμύρες αυξάνεται όταν βρίσκονται κατάλληλα—για παράδειγμα σε κοιλάδες ή κοιλότητες όπου τα νερά πλημμύρας μπορούν να συσσωρευτούν με ασφάλεια. Δεν αρκεί να έχετε άφθονο χώρο πρασίνου στις παρυφές των πόλεων ή σε απότομες πράσινες ζώνες της πόλης.

Ωστόσο, η ώθηση για μεγαλύτερη πυκνότητα ως απάντηση στην στεγαστική κρίση ασκεί πίεση στη διατήρηση των χώρων πρασίνου, πόσο μάλλον στη δημιουργία νέων, ειδικά όπου η γη είναι σπάνια ή ακριβή. Όλα αυτά αυξάνουν την πίεση στους προϋπολογισμούς των συμβουλίων, ανταγωνιζόμενοι άλλες προτεραιότητες για την παροχή υποδομών στις πόλεις.

Η έρευνά μας δείχνει τόσο απώλεια όσο και ανομοιόμορφη κατανομή αστικών χώρων πρασίνου .

Για παράδειγμα, οι αστικές περιοχές του Ουέλινγκτον έχουν διπλάσια γη με δέντρα από ό,τι στο Όκλαντ και στο Χάμιλτον. Η διαφοροποίηση μεταξύ διαφορετικών περιοχών της ίδιας πόλης είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή. Ορισμένα προάστια του Χάμιλτον έχουν έως και οκτώ φορές περισσότερο χώρο πρασίνου από άλλα. Στο Wellington, τα κοντινά μέρη του κέντρου της πόλης διαφέρουν επίσης δραματικά.

Στο Ώκλαντ, ο ιδιωτικός χώρος πρασίνου ανά άτομο μειώθηκε κατά περίπου 20% μεταξύ 1980 και 2016. Δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες σε μέρη των περισσότερων πόλεων, αυτές οι απώλειες θα γίνουν ακόμη πιο έντονες.

Ανισότητες στην πρόσβαση

Αυτή η τάση επιδεινώνει ήδη σημαντικές ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση στους χώρους πρασίνου και τα οφέλη του. Αυτό είναι σημαντικό δεδομένου ότι το 87% από εμάς ζούμε σε πόλεις.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, τα πιο εύπορα προάστια απολαμβάνουν συνήθως περισσότερο χώρο πρασίνου ανά άτομο, πιο κοντά στον τόπο κατοικίας των ανθρώπων. Σε ορισμένες από τις μελέτες που εξετάσαμε , οι ανισότητες στην πρόσβαση αντικατοπτρίζουν τις ανισότητες στην υγεία και την ευημερία.

Έρευνα στο Christchurch δείχνει ότι οι κάτοικοι πιο ευάλωτων οικονομικά και κοινωνικά γειτονιών έχουν πρόσβαση σε λιγότερες υπηρεσίες οικοσυστήματος (τα οφέλη που αποκομίζουν οι άνθρωποι από τη φύση). Αυτό περιλαμβάνει τον μετριασμό των πλημμυρών, τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, τη σκιά και τους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους πρασίνου. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η διανομή των υπηρεσιών του αστικού οικοσυστήματος θέτει σε μειονεκτική θέση τους πιο ευάλωτους κατοίκους.

Υπάρχουν επίσης σημαντικά ζητήματα σχεδιασμού και ποιότητας για χώρους πρασίνου. Πολλά πάρκα και άλλοι δημόσιοι χώροι πρασίνου υποφέρουν από καθυστερημένη συντήρηση λόγω των διογκωμένων προϋπολογισμών του δήμου. Αυτό μπορεί να κάνει τη φυσική πρόσβαση (βήματα, μονοπάτια) πιο δύσκολη, ιδιαίτερα για άτομα με κινητικά προβλήματα.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η αυξανόμενη επικράτηση σκληρών επιφανειών, αδιαπέραστων στο νερό. Το Central Wellington έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά πλακόστρωτων επιφανειών σε δημόσιους χώρους. Αυτή η τάση παρατηρείται επίσης σε οικόπεδα ιδιωτικών κατοικιών όπου οι πρώην κήποι ή περιοχές με γκαζόν έχουν στρωθεί για δρόμους ή σκληρές αυλές.

Αυτό είναι κάτι περισσότερο από ένα αισθητικό ζήτημα, δεδομένης της κρίσιμης σημασίας των διαπερατών επιφανειών για την αποστράγγιση των έντονων βροχοπτώσεων και των πλημμυρών.

Πώς να το κάνετε καλύτερα

Όλες αυτές οι σκέψεις θα πρέπει να ληφθούν υπόψη εάν θέλουμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα των αστικών χώρων πρασίνου. Με βάση την έρευνά μας, προτείνουμε τα ακόλουθα:

Οι αστικοί χώροι πρασίνου πρέπει να θεωρούνται βασικά πλεονεκτήματα για την ευημερία όλων των κατοίκων και ως στρατηγική προσαρμογής στο κλίμα. Η παροχή και η ποιότητά τους θα πρέπει να προστατεύονται και να ενισχύονται μέσω της πολιτικής του συμβουλίου. Υπάρχουν πολλές χρήσιμες πρωτοβουλίες πολιτικής και θα μπορούσαν να ενισχυθούν, αλλά η τρέχουσα πολιτική ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των συμβουλίων.

Τα υπερβολικά εκτεταμένα συμβούλια δεν αναμένεται να αναπληρώσουν την απώλεια ιδιωτικών χώρων πρασίνου μέσω υποδιαιρέσεων και αστικής εντατικοποίησης, όπως ενθαρρύνεται σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Οι πολιτικές πρέπει να απαιτούν επαρκή παροχή πράσινων υποδομών.

Ο στρατηγικός δημιουργικός σχεδιασμός μπορεί να ενσωματώσει τους χώρους πρασίνου σε ανάπτυξη μεσαίας και υψηλής πυκνότητας οικονομικά αποδοτικά, εάν υποστηρίζεται από τις σωστές πολιτικές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει πράσινες στέγες και τοίχους ενσωματωμένους σε κτίρια.

Οι συνεχείς επενδύσεις στην παροχή και τη συντήρηση χώρων πρασίνου είναι ζωτικής σημασίας ακόμη και όταν οι πόλεις χτίζουν περισσότερα σπίτια και κάνουν τις υποδομές πιο ασφαλείς.

Από Paul Blaschke, Edward Randal, Maibritt Pedersen Zari, Meredith Amy Claire Perry, Philippa Howden-Chapman και Ralph Brougham C, The Conversation

https://phys.org/news/2024-09-vital-green-spaces-nz-cities.html