Ένα μεσαιωνικό θαλάσσιο σταυροδρόμι στην Ελλάδα

Μεσαιωνικό κεραμικό άρθρο από τη Χαλκίδα, τυπικό της κύριας Μέσης Βυζαντινής Παραγωγής (MBP), στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Κεραμικών και της Manufacture de Sèvres (Cité de la Céramique).

Παλιό θηβαϊκό λιμάνι της Χαλκίδας: Ένα μεσαιωνικό θαλάσσιο σταυροδρόμι στην Ελλάδα.

Τα βυζαντινά κεραμικά που εκτίθενται σε μουσεία σε όλο τον κόσμο είναι τα απομεινάρια μιας αρχαίας αυτοκρατορίας που κυριάρχησε στην περιοχή της Μεσογείου για σχεδόν δέκα αιώνες.

Μια ερευνήτρια του CNRS, σε συνεργασία με Έλληνες συναδέλφους της, έχει επικεντρώσει την προσοχή της σε ένα ευρέως διαδεδομένο στυλ κεραμικής που ονομάζεται «κύρια Μέση Βυζαντινή Παραγωγή», που βρίσκεται και στις τέσσερις γωνιές της Μεσογείου. Η προέλευσή του είχε παραμείνει ένα μυστήριο μέχρι που αυτοί οι επιστήμονες το εντόπισαν στη Χαλκίδα , το πρώην λιμάνι της Θήβας.

Προσδιόρισαν ότι η πόλη ήταν ένας θαλάσσιος κόμβος από τον οποίο αποστέλλονταν εμπορεύματα στη Μασσαλία, στην Άκρα (στο σύγχρονο Ισραήλ) και πέρα—μέχρι τη Χερσόνησο της Κριμαίας. Τα ευρήματα της ομάδας  έχουν δημοσιευθεί στο Journal of Archaeological Science: Reports.

Τον 12ο αιώνα, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία άκμαζε και η πόλη της Θήβας - μεταξύ Κορίνθου και Αθήνας - ήταν ένα πολυσύχναστο κέντρο εμπορικών και πολιτιστικών ανταλλαγών. Η έξοδος του στη θάλασσα ήταν το λιμάνι της Χαλκίδας, μέρος ενός τεράστιου θαλάσσιου εμπορικού δικτύου.

Εκτός από τα αγροτικά προϊόντα και το μετάξι, τα κεραμικά επιτραπέζια σκεύη αποστέλλονταν από τη Χαλκίδα σε όλη τη Μεσόγειο. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του επιτραπέζιου σκεύους έχει εκχωρηθεί στον κύριο τύπο κεραμικής Μέσης Βυζαντινής Παραγωγής (ΜΒΠ).

Η ερευνητική ομάδα εξέτασε μια παρτίδα κεραμικών MBP που διασώθηκε από ένα ναυάγιο που ανακαλύφθηκε από το νησί Καβάλλιανη ή Ανδριανή ακατοίκητη σήμερα νησίδα του Νότιου Ευβοϊκού κόλπου, κοντά στη Χαλκίδα.Οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ερευνητική μονάδα Archéologie et Archéométrie αποκάλυψαν τη χημική τους σύνθεση, την οποία οι επιστήμονες συνέκριναν στη συνέχεια με εκείνη των κεραμικών που είναι γνωστό ότι είχαν παραχθεί στη Χαλκίδα.

Τα χημικά προφίλ ταίριαζαν, οδηγώντας τους στο συμπέρασμα ότι τα κεραμικά MBP κατασκευάζονταν πράγματι στη Χαλκίδα. Ακολούθησε μελέτη κομματιών από τις συλλογές του Cité de la Céramique στις Σεβρές, σε συνεργασία με το Centre de Recherche et de Restauration des Musées de France (Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού).

Αυτά τα ευρήματα παρέχουν μια νέα προοπτική για το μεσαιωνικό μεσογειακό εμπόριο και αποκαλύπτουν ότι η Χαλκίδα ήταν ένα επίκεντρο του θαλάσσιου εμπορίου, εξάγοντας αγαθά σε μια τεράστια περιοχή. Εντοπίζουν επίσης τον τόπο κατασκευής μεγάλου αριθμού βυζαντινών κεραμικών που εκτίθενται σήμερα σε μουσεία σε όλο τον κόσμο.

Γεωδίφης με πληροφορίες από CNRS (Αντιπροσωπεία Paris Michel-Ange)

https://www.heritagedaily.com/2018/07/old-theban-port-of-chalcis-a-medieval-maritime-crossroads-in-greece/121012