Τα εξαφανισμένα ηφαίστεια αποτελούν πηγή των σπάνιων γαιών;

Τα  εξαφανισμένα ηφαίστεια αποτελούν «πλούσια» πηγή στοιχείων σπάνιων γαιών, σύμφωνα με έρευνα.

Ένας μυστηριώδης τύπος μάγματος πλούσιου σε σίδηρο που ενταφιάζεται μέσα σε εξαφανισμένα ηφαίστεια είναι πιθανότατα άφθονο με στοιχεία σπάνιων γαιών και θα μπορούσε να προσφέρει έναν νέο τρόπο προέλευσης αυτών των μετάλλων που έχουν ζήτηση, σύμφωνα με νέα έρευνα από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας (ANU) και το Πανεπιστήμιο της Κινεζική Ακαδημία Επιστημών.Η έρευνα δημοσιεύεται στο Geochemical Perspectives Letters .

Στοιχεία σπάνιων γαιών βρίσκονται σε smartphone, τηλεοράσεις με επίπεδη οθόνη, μαγνήτες, ακόμη και σε τρένα και βλήματα. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων και τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες.

Ο Δρ Michael Anenburg από το ANU είπε ότι το πλούσιο σε σίδηρο μάγμα που στερεοποιήθηκε για να σχηματίσει κάποια εξαφανισμένα ηφαίστεια είναι έως και εκατό φορές πιο αποτελεσματικό στη συγκέντρωση μετάλλων σπάνιων γαιών από τα μάγματα που συνήθως εκρήγνυνται από ενεργά ηφαίστεια .

«Δεν έχουμε δει ποτέ ένα πλούσιο σε σίδηρο μάγμα να εκρήγνυται από ένα ενεργό ηφαίστειο, αλλά γνωρίζουμε ότι ορισμένα εξαφανισμένα ηφαίστεια, ηλικίας εκατομμυρίων ετών, είχαν αυτόν τον αινιγματικό τύπο έκρηξης», είπε ο Δρ Anenburg.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι αυτά τα πλούσια σε σίδηρο εξαφανισμένα ηφαίστεια σε όλη την υδρόγειο, όπως το El Laco στη Χιλή, θα μπορούσαν να μελετηθούν για την παρουσία στοιχείων σπάνιων γαιών ».

Οι ερευνητές προσομοίωσαν τις ηφαιστειακές εκρήξεις στο εργαστήριο αντλώντας πετρώματα παρόμοια με εκείνα από σβησμένα ηφαίστεια πλούσια σε σίδηρο. Έβαλαν αυτά τα πετρώματα σε έναν κλίβανο υπό πίεση και τα θερμάνανε σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες για να λιώσουν και να μάθουν περισσότερα για τα ορυκτά μέσα στα πετρώματα.

Έτσι ανακάλυψαν την αφθονία των σπάνιων γαιών που περιέχονται σε πλούσια σε σίδηρο ηφαιστειακά πετρώματα.

Με περισσότερες χώρες να επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ζήτηση για στοιχεία σπάνιων γαιών συνεχίζει να εκτοξεύεται στα ύψη. Στην πραγματικότητα, η ζήτηση για αυτά τα στοιχεία αναμένεται να πενταπλασιαστεί έως το 2030 .

«Τα στοιχεία σπάνιων γαιών δεν είναι τόσο σπάνια. Μοιάζουν σε αφθονία με τον μόλυβδο και τον χαλκό. Αλλά η διάσπαση και η εξαγωγή αυτών των μετάλλων από τα ορυκτά στα οποία βρίσκονται είναι δύσκολη και δαπανηρή», είπε ο Δρ. Anenburg.

Η Κίνα έχει το μεγαλύτερο κοίτασμα σπάνιων γαιών στον πλανήτη, ενώ το μεγαλύτερο κοίτασμα σπάνιων γαιών στην Ευρώπη βρίσκεται στη Σουηδία. Η Αυστραλία έχει ένα κοίτασμα παγκόσμιας κλάσης στο Mount Weld στη Δυτική Αυστραλία και άλλα κοντά στο Dubbo και το Alice Springs.

Σύμφωνα με τον Δρ. Anenburg, η Αυστραλία έχει την ευκαιρία να γίνει σημαντικός παίκτης στον χώρο της καθαρής ενέργειας αξιοποιώντας την αφθονία των πόρων σπάνιων γαιών.

Επικεφαλής αυτής της εργασίας ήταν ο Shengchao Yan από το Πανεπιστήμιο της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών.

Γεωδίφης με πληροφορίες απί το phys.org

Silicate and iron phosphate melt immiscibility promotes REE enrichment, Geochemical Perspectives Letters (2024). DOI: 10.7185/geochemlet.2436

https://phys.org/news/2024-09-extinct-volcanoes-rich-source-rare.html#google_vignette

https://reporter.anu.edu.au/all-stories/extinct-volcanoes-a-rich-source-of-rare-earth-elements