Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση της Γης δείχνει τι συμβαίνει όταν το Ελ Νίνιο ξεφύγει από τον έλεγχο

Ο κόσμος πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια, από τον Alex Farnsworth.

Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση της Γης πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια δείχνει τι συμβαίνει όταν το Ελ Νίνιο ξεφύγει από τον έλεγχο.

Πριν από περίπου 252 εκατομμύρια χρόνια, ο κόσμος θερμάνθηκε ξαφνικά. Σε μια γεωλογικά σύντομη περίοδο δεκάδων χιλιάδων ετών, το 90% των ειδών εξαφανίστηκαν. Ακόμη και τα έντομα, που σπάνια αγγίζονται από τέτοια γεγονότα, υπέστησαν καταστροφικές απώλειες. Η μαζική εξαφάνιση της Πέρμιας-Τριασικής περιόδου, όπως είναι γνωστό, ήταν η μεγαλύτερη από τις «πέντε μεγάλες» μαζικές εξαφανίσεις στην ιστορία της Γης.

Οι επιστήμονες έχουν κατηγορήσει γενικά για τη μαζική εξαφάνιση τα αέρια του θερμοκηπίου που απελευθερώνονται από ένα τεράστιο δίκτυο ηφαιστείων που κάλυπτε μεγάλο μέρος της σύγχρονης Σιβηρίας με λάβα. Αλλά η ηφαιστειακή εξήγηση ήταν ελλιπής. Σε μία νέα μελέτη , ερευνητές δείχνουν ότι ένα τεράστιο μοτίβο καιρικών συνθηκών Ελ Νίνιο στους μεγάλους ωκεανούς του κόσμου πρόσθεσε το κλιματικό χάος και οδήγησε σε εξαφανίσεις που εξαπλώθηκαν σε όλη την υδρόγειο.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί κατηγορήθηκαν τα ηφαίστεια. Η έναρξη της εξαφάνισης συμπίπτει σχεδόν τέλεια με την έναρξη της δεύτερης ηφαιστειακής φάσης τους στην περιοχή που είναι γνωστή ως Παγίδες της Σιβηρίας. Αυτό οδήγησε σε όξινη βροχή , στους ωκεανούς να χάσουν το οξυγόνο τους και κυρίως σε θερμοκρασίες πέρα ​​από τα επίπεδα ανοχής σχεδόν όλων των οργανισμών. Ήταν το μεγαλύτερο επεισόδιο υπερθέρμανσης του πλανήτη τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια.

Ο κόσμος πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια

Ωστόσο, υπήρχαν εκκρεμή ερωτήματα για τους υποστηρικτές αυτού του φαινομενικά απλού σεναρίου εξαφάνισης: Όταν οι τροπικές περιοχές έγιναν πολύ ζεστές, γιατί τα είδη δεν μετανάστευσαν απλώς σε ψυχρότερα, υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη (όπως συμβαίνει σήμερα); Εάν η θέρμανση ήταν ξαφνική και ταχεία, γιατί τα είδη στην ξηρά πέθαναν δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν από αυτά στη θάλασσα;

Υπήρξαν επίσης πολλές περιπτώσεις ηφαιστειακών εκρήξεων παρόμοιας κλίμακας, ακόμη και άλλα επεισόδια ταχείας θέρμανσης, αλλά γιατί κανένα από αυτά δεν προκάλεσε παρόμοια καταστροφική μαζική εξαφάνιση;

Η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι οι ωκεανοί θερμαίνονται γρήγορα σε όλα τα χαμηλά και μεσαία γεωγραφικά πλάτη του κόσμου. Κανονικά, γίνεται πιο δροσερό καθώς απομακρύνεστε από τις τροπικές περιοχές, αλλά όχι αυτή τη φορά. Απλώς έγινε πολύ ζεστό για ζωή σε πάρα πολλά μέρη.

Ένας κόσμος επιρρεπής στα άκρα

Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα υπολογιστή τελευταίας τεχνολογίας, μπόρεσαν να προσομοιώσουν πώς ήταν ο καιρός και το κλίμα πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια. Διαπίστωσαν ότι ακόμη και πριν από την ταχεία θέρμανση, ο κόσμος θα ήταν επιρρεπής σε ακραίες θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις.

Αυτό είναι συνέπεια του ότι όλη η γη εκείνη την εποχή διαμορφώθηκε σε μια μεγάλη υπερήπειρο, την Παγγαία. Αυτό σήμαινε ότι τα κλίματα που βλέπουμε σήμερα στο κέντρο των ηπείρων -ξηρά, με ζεστά καλοκαίρια και παγωμένους χειμώνες-μεγεθύνονταν.

Η Παγγαία περιβαλλόταν από έναν απέραντο ωκεανό, την Πανθάλασσα, η επιφάνεια του οποίου θα κυμαινόταν μεταξύ θερμών και ψυχρών περιόδων με την πάροδο των ετών, όπως το φαινόμενο Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό σήμερα. Ωστόσο, από τη στιγμή που ξεκίνησε η μαζική ηφαιστειότητα της Σιβηρίας και αυξήθηκε το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αυτά τα προϊστορικά Ελ Νίνιο έγιναν πιο έντονα και κράτησαν περισσότερο, χάρη στον μεγαλύτερο ωκεανό Panthalassa-Πανθάλασσα που ήταν σε θέση να αποθηκεύσει περισσότερη θερμότητα.

Ένα Ελ Νίνιο πολύ πιο δυνατό από οτιδήποτε άλλο σήμερα

Αυτά τα Ελ Νίνιο είχαν βαθύ αντίκτυπο στη ζωή στη στεριά και ξεκίνησαν μια σειρά γεγονότων που έκαναν το κλίμα όλο και πιο ακραίο. Οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν, ειδικά στις τροπικές περιοχές, και οι τεράστιες ξηρασίες και οι πυρκαγιές προκάλεσαν το θάνατο των τροπικών δασών.

Αυτό με τη σειρά του ήταν τα άσχημα νέα για το κλίμα, καθώς λιγότερος άνθρακας αποθηκεύτηκε από τα δέντρα, επιτρέποντας σε περισσότερο να παραμείνει στην ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας, και σε ακόμη ισχυρότερο και μακρύτερο Ελ Νίνιο.

Πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια, πριν από την κρίση...

Αυτά τα ισχυρότερα Ελ Νίνιο προκάλεσαν τις ακραίες θερμοκρασίες και τις ξηρασίες να ωθήσουν συμβάντα έξω από τις τροπικές περιοχές προς τους πόλους, και περισσότερη βλάστηση εξαφανίστηκε και περισσότερος άνθρακας απελευθερώθηκε. Για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, οι ακραίες θερμοκρασίες εξαπλώθηκαν σε μεγάλο μέρος της επιφάνειας του κόσμου. Τελικά, η θέρμανση άρχισε να βλάπτει τη ζωή στους ωκεανούς, ιδιαίτερα τους μικροσκοπικούς οργανισμούς στο κάτω μέρος της τροφικής αλυσίδας.

…και στην κορύφωση της εξαφάνισης

Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης, σε έναν κόσμο που ήδη θερμαινόταν χάρη στα ηφαιστειακά αέρια, ένα Ελ Νίνιο θα ανέβαζε τις μέσες θερμοκρασίες κατά επιπλέον 4°C. Αυτό είναι περισσότερο από τριπλάσιο από τη συνολική υπερθέρμανση που έχουμε προκαλέσει τους τελευταίους αιώνες. Τότε, το κλίμα του Ελ Νίνιο θα είχε τακτικά μέγιστες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ξηρά 60°C ή περισσότερο.

Το μέλλον του Ελ Νίνιο

Τα τελευταία χρόνια, το Ελ Νίνιο έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στις βροχοπτώσεις και στα πρότυπα θερμοκρασίας γύρω από τον Ειρηνικό και ακόμη πιο μακριά. Ένα ισχυρό Ελ Νίνιο ήταν ένας παράγοντας για τις θερμοκρασίες που έσπασαν ρεκόρ το 2023 και το 2024.

Ευτυχώς, τέτοιες εκδηλώσεις συνήθως διαρκούν μόνο μερικά χρόνια. Ωστόσο, πέρα ​​από την υπερθέρμανση που προκαλείται από τον άνθρωπο, ακόμη και αυτά τα μικρότερης κλίμακας Ελ Νίνιο της σημερινής εποχής μπορεί να είναι αρκετά για να ωθήσουν τα εύθραυστα οικοσυστήματα πέρα ​​από τα όριά τους.

Το Ελ Νίνιο προβλέπεται να γίνει πιο μεταβλητό καθώς οι κλιματικές αλλαγές, αν και θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ωκεανοί δεν έχουν ακόμη ανταποκριθεί πλήρως στους τρέχοντες ρυθμούς θέρμανσης. Προς το παρόν, κανείς δεν προβλέπει άλλη μια μαζική εξαφάνιση στην κλίμακα εκείνης πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια, αλλά αυτό το γεγονός παρέχει μια ανησυχητική εικόνα του τι συμβαίνει όταν το Ελ Νίνιο βγει εκτός ελέγχου.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα The Conversation ,των Alex Farnsworth, David Bond, Paul Wignall

https://theconversation.com/earths-greatest-mass-extinction-250-million-years-ago-shows-what-happens-when-el-nino-gets-out-of-control-new-study-238860