Υπάρχουν μεταλλικά ηφαίστεια σε αστεροειδείς;

Δορυφόρος σε τροχιά κοντά στην επιφάνεια ενός βραχώδους αστεροειδούς. Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημοπλοίου Ψυχή, από τη NASA.

Οι επερχόμενες παρατηρήσεις της NASA μπορεί να αποκαλύψουν εάν η σιδηροηφαιστειακή δραστηριότητα διαμόρφωσε τη μεταλλική επιφάνεια και το κρυφό εσωτερικό του 16 Psyche.

Τα Editors' Highlights περιέχει περιλήψεις πρόσφατων εργασιών των συντακτών των περιοδικών του AGU.

Σε τέσσερα χρόνια, η αποστολή Psyche της NASA θα φτάσει στον αστεροειδή 16 Psyche, έναν μυστηριώδη αστεροειδή μεταλλικού τύπου (ή τύπου Μ) που θα είναι ο πρώτος του είδους του που θα επισκεφθεί μια διαστημική αποστολή. 

Παρατηρήσεις στην επιφάνεια του 16 Psyche υποδηλώνουν ότι είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε μέταλλα, αλλά η πυκνότητα του αστεροειδούς είναι ασυμβίβαστη με το να είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένος από μέταλλο. Υπάρχουν αρκετές υποθέσεις για την προέλευση και τα μεταλλικά φάσματα του Psyche, συμπεριλαμβανομένου του σιδηροηφαιστειακού συστήματος, που υποθέτει ότι μεταλλικά τήγματα συμπιέζονται από τον κρυσταλλούμενο πυρήνα του αστεροειδούς και εκρήγνυνται καθώς η λάβα ρέει στην επιφάνεια.

Το μοντέλο υιοθετεί μια πρωτόγονη σύνθεση όγκου μετεωρίτη και καθορίζει τη σύνθεση και την πυκνότητα των διαφόρων εσωτερικών στρωμάτων του αστεροειδούς. Ο μεταλλικός πυρήνας κρυσταλλώνεται από έξω κινούμενος προς τα μέσα (στερεό στρώμα Fe+FeNi). Η επακόλουθη συσσώρευση πίεσης στο υγρό στρώμα Fe-S μπορεί να είναι αρκετά υψηλή ώστε να του επιτρέψει να εκραγεί προς τα έξω στην επιφάνεια. Από: Jorritsma και van Westrenen [2025] .

Οι Jorritsma και van Westrenen [2025]  είναι οι πρώτοι επιστήμονες που εξέτασαν εάν η σιδηροηφαιστειακή δραστηριότητα είναι πράγματι δυνατή, δεδομένων των όσων γνωρίζουμε για τους μετεωριτικούς προδρόμους για τη σύνθεση της Ψυχής. Υπολογίζοντας τα μεγέθη του πυρήνα, τις συνθέσεις και τις πυκνότητες για διαφορετικούς τύπους μετεωριτών, οι επιστήμονες υπολογίζουν τις δυνάμεις άνωσης και τις υπερπιέσεις για να προσδιορίσουν εάν το μεταλλικό υγρό θα ήταν αρκετά κινητό για να παράγει σιδηροηφαιστειακή δραστηριότητα.

Διαπίστωσαν ότι ορισμένες μετεωριτικές συνθέσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν σιδηροηφαιστειακή δραστηριότητα, ενώ άλλες όχι. Εάν η αποστολή Psyche της NASA βρει στοιχεία σιδηροηφαιστειακής δραστηριότητας στην επιφάνεια του αστεροειδούς, αυτά τα μοντέλα μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της πρώιμης ιστορίας και σύνθεσής του.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη ΝΑΣΑ

Περιοδικό Γεωφυσικής Έρευνας: Πλανήτες

Jorritsma, J. J., & van Westrenen, W. (2025). Constraints on the feasibility of ferrovolcanism on asteroid 16 Psyche. Journal of Geophysical Research: Planets, 130, e2024JE008811. https://doi.org/10.1029/2024JE008811

https://eos.org/editor-highlights/are-there-metal-volcanoes-on-asteroids