Χωριά ισοπεδώθηκαν από χερσαίο σεισμό 6,0 βαθμών στην περιοχή Χίντου Κους, Αφγανιστάν
Σεισμός έπληξε το ανατολικό Αφγανιστάν κοντά στην Τζαλαλαμπάντ αργά την Κυριακή.Ολόκληρα χωριά στην επαρχία Κουνάρ καταστράφηκαν. Οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι ο αριθμός των νεκρών μπορεί να αυξηθεί καθώς οι ομάδες διάσωσης φτάνουν σε απομακρυσμένες περιοχές.
Σε αυτήν την περιοχή, τα περισσότερα σπίτια είναι χτισμένα από λάσπη, τούβλα, ξύλο και πέτρα και δεν μπορούν να αντέξουν σε σημαντικούς σεισμούς. Φωτογραφίες από τις συνέπειες καταδεικνύουν τον κίνδυνο που θέτουν αυτές οι κακώς οπλισμένες ή μη οπλισμένες κατασκευές από τοιχοποιία σε σεισμικά ενεργές ζώνες. Αυτού του είδους οι κατασκευές είναι από τις πιο επικίνδυνες όταν εκτίθενται σε σεισμούς.
«Για πολιτισμικούς λόγους, οι γυναίκες μπορεί να καταλήξουν να νοσηλεύονται αργότερα». Ή καθόλου λένε διάφορες πηγές. Οι γυναίκες δεν είναι τόσο ανθρώπινες όσο οι άνδρες στο Αφγανιστάν. Η επιβίωσή τους είναι ασήμαντη.
Φόβοι ότι οι τραυματισμένες Αφγανές γυναίκες θα μπορούσαν να λάβουν περίθαλψη αργότερα από τους άνδρες [Shoaib Sharifi, αρχισυντάκτης, BBC] . Αν και δεν βλέπουμε φωτογραφίες γυναικών ή παιδιών σε νοσοκομεία, είναι σίγουρα μεταξύ των πληγέντων. Ένας τοπικός ανεξάρτητος δημοσιογράφος μόλις πήγε στο κύριο νοσοκομείο της Τζαλαλαμπάντ, όπου επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν γυναίκες εκεί που έχουν μεταφερθεί με ελικόπτερο. Αλλά υπάρχουν πολύ περισσότεροι άνδρες στο νοσοκομείο αυτή τη στιγμή από γυναίκες, λέει ο δημοσιογράφος.
Η Κουνάρ είναι μια πολύ συντηρητική περιοχή, επομένως για πολιτισμικούς λόγους οι γυναίκες μπορεί να καταλήξουν να νοσηλεύονται αργότερα. Υπάρχουν φόβοι ότι ορισμένες γυναίκες μπορεί να επέλεξαν να μείνουν ή να περιμένουν να ξημερώσει για να μεταφερθούν στο νοσοκομείο από τις οικογένειές τους. Ο ισχυρός σεισμός στην επαρχία Πακτικά το 2022 οδήγησε στην αύξηση του αριθμού των τραυματισμένων γυναικών στα νοσοκομεία δύο ημέρες μετά τον σεισμό. Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι δεν υπάρχουν γυναίκες διασώστες επί τόπου.
Ο σεισμός σημειώθηκε τη χειρότερη στιγμή
Ενώ οι άνθρωποι βρίσκονταν στα σπίτια τους και πιθανότατα κοιμόντουσαν. Οι αναφορές για ολόκληρα χωριά κάτω από τα ερείπια είναι πολύ ανησυχητικές, υπάρχουν φόβοι ότι εκατοντάδες άνθρωποι θα μπορούσαν να σκοτωθούν και να τραυματιστούν από τον σεισμό [BBC].
Με πάνω από 812 νεκρούς και χιλιάδες ακόμη τραυματίες, άνθρωποι σκάβουν με γυμνά χέρια μέσα στα ερείπια αναζητώντας αγνοούμενους αγαπημένους τους στην επαρχία Κουνάρ, όπου τρία χωριά ισοπεδώθηκαν ολοσχερώς. Το υπουργείο Υγείας ζήτησε διεθνή βοήθεια για να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την καταστροφή.
Με επίκεντρο 27 χιλιόμετρα ανατολικά-βορειοανατολικά της Τζαλαλαμπάντ σε μικρό βάθος 8 χιλιομέτρων, ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο Κουνάρ και το Νανγκαρχάρ, ισοπεδώνοντας χωριά όπως το Μαζάρ-ε-Ντάρα στην περιοχή Νουργκάλ. Σπίτια από λάσπη και βράχους ήταν ιδιαίτερα ευάλωτα. Δεκατρείς μετασεισμοί, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγέθους 4,5 Ρίχτερ, προκάλεσαν κατολισθήσεις, μπλοκάροντας δρόμους και περιπλέκοντας τις επιχειρήσεις διάσωσης. Ο σεισμός έγινε αισθητός στο Ισλαμαμπάντ, τη Λαχόρη και το Δελχί. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν ανέπτυξε τοπικές ομάδες, αλλά οι περιορισμένοι πόροι οδήγησαν σε εκκλήσεις για διεθνή βοήθεια. Υπερφορτωμένα νοσοκομεία μετέφεραν ασθενείς με αεροδιακομιδή, ενώ ο ΟΗΕ και ομάδες βοήθειας κινητοποίησαν τρόφιμα, ιατρικά εφόδια και καταφύγια. Οι προσπάθειες διάσωσης συνεχίζονται εν μέσω φόβων για αυξανόμενο αριθμό νεκρών.
Λίγες ώρες μετά τον ισχυρό σεισμό, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, ανακοίνωσε ότι τοπικοί αξιωματούχοι και εθελοντές είχαν ξεκινήσει επιχειρήσεις διάσωσης και διένειμαν προμήθειες βοήθειας. Επιβεβαίωσε επίσης ότι, λόγω περιορισμένων εγχώριων πόρων, η κυβέρνηση των Ταλιμπάν ζήτησε επίσημα βοήθεια από διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς.
Ελικόπτερα έχουν αναπτυχθεί για την απομάκρυνση τραυματιών και την παράδοση προμηθειών έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας του Αφγανιστάν, η πλήρης αξιολόγηση των θυμάτων και των ζημιών παραμένει ελλιπής λόγω της απομακρυσμένης περιοχής του επίκεντρου του σεισμού και των συνεχιζόμενων υλικοτεχνικών προκλήσεων.
Το Ινδουιστικό Κους. Όπου συναντώνται το Αφγανιστάν, η Κίνα, το Πακιστάν και το Τατζικιστάν.
Το Υπουργείο Εσωτερικών του Αφγανιστάν επιβεβαίωσε ότι αρκετοί σκοτώθηκαν και περισσότεροι τραυματίστηκαν μετά από τον επιφανειακό σεισμό μεγέθους που έπληξε την περιοχή Χίντου Κους του Αφγανιστάν στις 19:17 UTC (23:47 τοπική ώρα) στις 31 Αυγούστου 2025. Ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν και οι δρόμοι πρόσβασης μπλοκαρίστηκαν από κατολισθήσεις και ροές συντριμμιών που προκλήθηκαν από τη βροχή.
Η Γεωλογική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS) ανέφερε βάθος 10 χλμ. (6 μίλια), ενώ το Ευρωπαϊκό-Μεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο (EMSC) ανέφερε βάθος 8 χλμ. (5 μίλια). Το επίκεντρο βρισκόταν κοντά στα όρια μεταξύ των επαρχιών Νανγκαρχάρ και Κουνάρ, περίπου 27 χλμ. (17 μίλια) ανατολικά-βορειοανατολικά της Τζαλαλαμπάντ.
Οι αναφορές πεδίου δείχνουν ότι ολόκληρα χωριά μετατράπηκαν σε ερείπια. Οι ζημιές επιδεινώθηκαν από μια σειρά μετασεισμών, τουλάχιστον 13, συμπεριλαμβανομένων δύο μεγέθους M5.2, και κατολισθήσεις που προκλήθηκαν τόσο από σεισμικές δονήσεις όσο και από τις συνεχιζόμενες έντονες βροχοπτώσεις. Η πρόσβαση σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, ειδικά στο Κουνάρ, έχει παρεμποδιστεί σοβαρά από αποκλεισμένους δρόμους και καταρρεύσεις υποδομών.
Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε 28 χλμ. (17 μίλια) βορειοανατολικά του Τζαλαλαμπάντ (πληθυσμός 271.900), 44 χλμ. (27 μίλια) βόρεια του Μαρκάζ-ε Βολουσβαλί-γιε Ατσίν (πληθυσμός 15.098) και 54 χλμ. (34 μίλια) νοτιοδυτικά του Ασανταμπάντ (πληθυσμός 48.400), στο Αφγανιστάν. Εκτιμάται ότι 67.000 άνθρωποι ένιωσαν πολύ ισχυρή δόνηση, 468.000 ισχυρή και 2.552.000 μέτρια.
Το USGS εξέδωσε πορτοκαλί συναγερμό για θανάτους που σχετίζονται με τον σεισμό. Είναι πιθανό να προκληθούν σημαντικά θύματα και η καταστροφή είναι δυνητικά εκτεταμένη. Προηγούμενα γεγονότα με αυτό το επίπεδο συναγερμού απαιτούσαν αντίδραση σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Εκδόθηκε κίτρινος συναγερμός για οικονομικές απώλειες. Είναι πιθανές ορισμένες ζημιές. Οι εκτιμώμενες οικονομικές απώλειες είναι λιγότερες από 1% του ΑΕΠ του Αφγανιστάν. Συνολικά, ο πληθυσμός σε αυτήν την περιοχή κατοικεί σε κατασκευές που είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε σεισμικές δονήσεις, αν και υπάρχουν ορισμένες ανθεκτικές κατασκευές. Οι κυρίαρχοι ευάλωτοι τύποι κτιρίων είναι οι άτυπες (μέταλλο, ξύλο, GI κ.λπ.) και οι κατασκευές από πλίθινα τούβλα.
Πρόσφατοι σεισμοί σε αυτήν την περιοχή έχουν προκαλέσει δευτερογενείς κινδύνους όπως κατολισθήσεις και ρευστοποίηση, που ενδέχεται να έχουν συμβάλει στις απώλειες. Οι κατολισθήσεις που προκλήθηκαν από αυτόν τον σεισμό εκτιμάται ότι είναι περιορισμένες σε αριθμό και (ή) χωρική έκταση. Αναμένεται μικρή ή καθόλου ρευστοποίηση, αλλά κάποια ρευστοποίηση θα μπορούσε να έχει συμβεί σε περιοχές υψηλής ευαισθησίας.
Σεισμοτεκτονική των Ιμαλαΐων και της γύρω περιοχής
Η σεισμικότητα στα Ιμαλάια προκύπτει κυρίως από την ηπειρωτική σύγκρουση των πλακών Ινδίας και Ευρασίας, οι οποίες συγκλίνουν με σχετικό ρυθμό 40-50 mm/έτος. Η βόρεια υποεπώθηση της Ινδίας κάτω από την Ευρασία προκαλεί πολυάριθμους σεισμούς και κατά συνέπεια καθιστά αυτήν την περιοχή μία από τις πιο σεισμικά επικίνδυνες περιοχές στη Γη. Η επιφανειακή έκφραση των ορίων των πλακών χαρακτηρίζεται από τους πρόποδες της οροσειράς Σουλεϊμάν με κατεύθυνση βορρά-νότου στα δυτικά, το Ινδο-Βιρμανικό Τόξο στα ανατολικά και το Μέτωπο των Ιμαλαΐων με κατεύθυνση ανατολής-δύσης στα βόρεια της Ινδίας.
Το όριο των πλακών Ινδίας-Ευρασίας είναι ένα διάχυτο όριο, το οποίο στην περιοχή κοντά στα βόρεια της Ινδίας, βρίσκεται εντός των ορίων της ραφής Ινδού-Τσανγκπό (που ονομάζεται επίσης Γιαρλούνγκ-Τζανγκμπό) στα βόρεια και της Κύριας Μετωπικής Επώθησης στα νότια. Η Ζώνη Ραφής Ινδού-Τσανγκπό βρίσκεται περίπου 200 χλμ. βόρεια του Μετώπου των Ιμαλαΐων και ορίζεται από μια εκτεθειμένη αλυσίδα οφιολίτου κατά μήκος του νότιου περιθωρίου του.
Το στενό (<200 χλμ.) Μέτωπο των Ιμαλαΐων περιλαμβάνει πολυάριθμες παράλληλες δομές με κατεύθυνση ανατολής-δύσης. Αυτή η περιοχή έχει τα υψηλότερα ποσοστά σεισμικότητας και τους μεγαλύτερους σεισμούς στην περιοχή των Ιμαλαΐων, που προκαλούνται κυρίως από την κίνηση των ρηγμάτων ώθησης. Παραδείγματα σημαντικών σεισμών, σε αυτήν την πυκνοκατοικημένη περιοχή, που προκαλούνται από την αντίστροφη κίνηση ολίσθησης περιλαμβάνουν τους σεισμούς μεγέθους 8,1 M στο Μπιχάρ του 1934, τους σεισμούς μεγέθους 7,5 M στο Κάνγκρα του 1905 και τους σεισμούς μεγέθους 7,6 M στο Κασμίρ του 2005. Οι δύο τελευταίοι είχαν ως αποτέλεσμα τον υψηλότερο αριθμό θανάτων από σεισμούς στα Ιμαλάια που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα, σκοτώνοντας συνολικά πάνω από 100.000 ανθρώπους και αφήνοντας εκατομμύρια άστεγους.
Ο μεγαλύτερος σεισμός στα Ιμαλάια που έχει καταγραφεί με όργανα σημειώθηκε στις 15 Αυγούστου 1950 στο Άσαμ της ανατολικής Ινδίας. Αυτός ο σεισμός μεγέθους M8.6 έγινε ευρέως αισθητός σε μια ευρεία περιοχή της κεντρικής Ασίας, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές σε χωριά στην περιοχή του επίκεντρου. Το Θιβετιανό Οροπέδιο βρίσκεται βόρεια των Ιμαλαΐων, εκτεινόμενο περίπου 1000 χιλιόμετρα βορρά-νότου και 2500 χιλιόμετρα ανατολικά-δυτικά, και είναι γεωλογικά και τεκτονικά πολύπλοκο με αρκετά ρήγματα μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων που γενικά τείνουν ανατολικά-δυτικά. Το Θιβετιανό Οροπέδιο διασχίζεται από έναν αριθμό μεγάλων (>1000 χλμ.) ρηγμάτων ανατολικά-δυτικά, αριστερά-πλευρικά, ολισθαίνουσας κατεύθυνσης, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων Kunlun, Haiyuan και Altyn Tagh. Δεξιόστροφα, ρήγματα ολίσθησης (συγκρίσιμα σε μέγεθος με τα αριστερά-πλευρικά ρήγματα), σε αυτήν την περιοχή περιλαμβάνουν το Karakorum, το Red River και το Sagaing. Δευτερεύοντα κανονικά ρήγματα βορρά-νότου διασχίζουν επίσης το Θιβετιανό Οροπέδιο. Ρήγματα ώθησης βρίσκονται προς τα βόρεια και νότια του Θιβετιανού Οροπεδίου. Συλλογικά, αυτά τα ρήγματα προσαρμόζονται στη βράχυνση του φλοιού που σχετίζεται με τη συνεχιζόμενη σύγκρουση των πλακών Ινδίας και Ευρασίας, με τα ρήγματα ώθησης να προσαρμόζονται στη συμπίεση από βορρά προς νότο, και τα κανονικά και τα ρήγματα ολίσθησης να προσαρμόζονται στην επέκταση από ανατολή προς δύση.
Κατά μήκος του δυτικού περιθωρίου του οροπεδίου του Θιβέτ, κοντά στο νοτιοανατολικό Αφγανιστάν και το δυτικό Πακιστάν, η πλάκα Ινδίας μετατοπίζεται πλάγια σε σχέση με την πλάκα Ευρασίας, με αποτέλεσμα μια σύνθετη ζώνη αναδίπλωσης και ώθησης γνωστή ως οροσειρά Σουλεϊμάν. Τα ρήγματα σε αυτήν την περιοχή περιλαμβάνουν κίνηση ολίσθησης, αντίστροφης ολίσθησης και πλάγιας ολίσθησης και συχνά οδηγούν σε ρηχούς, καταστροφικούς σεισμούς. Το ενεργό, αριστερόπλευρο, ρήγμα ολίσθησης Τσαμάν είναι το ταχύτερα κινούμενο ρήγμα στην περιοχή. Το 1505, ένα τμήμα του ρήγματος Τσαμάν κοντά στην Καμπούλ του Αφγανιστάν έσπασε προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές. Στην ίδια περιοχή, ο πιο πρόσφατος σεισμός της Κουέτα μεγέθους 7,6 Ρίχτερ στις 30 Μαΐου 1935, που σημειώθηκε στην οροσειρά Σουλεϊμάν στο Πακιστάν, σκότωσε μεταξύ 30.000 και 60.000 ανθρώπων.
Στη βορειοδυτική πλευρά του Θιβετιανού Οροπεδίου
Κάτω από τα βουνά Παμίρ-Χίντου Κους στο βόρειο Αφγανιστάν, οι σεισμοί συμβαίνουν σε βάθη έως και 200 χλμ. ως αποτέλεσμα της υπολειμματικής λιθοσφαιρικής καταβύθισης. Το καμπύλο τόξο των βαθιών σεισμών που βρίσκονται στην περιοχή Χίντου Κους Παμίρ υποδηλώνει την παρουσία ενός λιθοσφαιρικού σώματος σε βάθος, που πιστεύεται ότι είναι υπολείμματα μιας βυθιζόμενης πλάκας.
Οι διατομές μέσω της περιοχής Χίντου Κους υποδηλώνουν μια σχεδόν κάθετη βυθιζόμενη πλάκα, ενώ οι διατομές μέσω της κοντινής περιοχής Παμίρ στα ανατολικά υποδηλώνουν μια πολύ πιο ρηχή, νότια βυθιζόμενη πλάκα. Ορισμένα μοντέλα υποδηλώνουν την παρουσία δύο ζωνών καταβύθισης: με την ινδική πλάκα να βυθίζεται κάτω από την περιοχή Χίντου Κους και την ευρασιατική πλάκα να βυθίζεται κάτω από την περιοχή Παμίρ. Ωστόσο, άλλα μοντέλα υποδηλώνουν ότι μόνο μία από τις δύο πλάκες βυθίζεται και ότι η πλάκα έχει παραμορφωθεί και ανατραπεί σε ορισμένα σημεία.
Επίσης, σεισμοί στον φλοιό συμβαίνουν σε αυτήν την περιοχή κοντά στο Κύριο ρήγμα Παμίρ και σε άλλα ενεργά ρήγματα Τεταρτογενούς. Το Κύριο Επωθητικό Παμίρ, βόρεια των βουνών Παμίρ, είναι μια ενεργή δομή βράχυνσης. Το βόρειο τμήμα του Κύριου Επωθητικού Παμίρ προκαλεί πολλούς ρηχούς σεισμούς, ενώ τα δυτικά και ανατολικά σύνορά του εμφανίζουν έναν συνδυασμό μηχανισμών ώθησης και ολίσθησης.
Στις 18 Φεβρουαρίου 1911, ο σεισμός M7.4 Sarez έσπασε τα Κεντρικά Βουνά Παμίρ, σκοτώνοντας πολλούς ανθρώπους και προκαλώντας μια χερσαία πλευρά, η οποία απέκλεισε τον ποταμό Murghab. Βορειότερα, το Τιεν Σαν είναι μια σεισμικά ενεργή ενδοηπειρωτική ορεινή ζώνη, η οποία εκτείνεται 2500 χλμ. σε προσανατολισμό ΑΕ-ΔΒΔ βόρεια της λεκάνης Tarim. Αυτή η ζώνη ορίζεται από πολλά ρήγματα ώθησης με κατεύθυνση ανατολής-δύσης, δημιουργώντας μια συμπιεστική λεκάνη και ένα τοπίο εύρους.
Γενικά πιστεύεται ότι οι περιφερειακές τάσεις που σχετίζονται με τη σύγκρουση των πλακών Ινδίας και Ευρασίας είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία ρηγμάτων στην περιοχή. Η περιοχή είχε τρεις μεγάλους σεισμούς (>7.6) στις αρχές του 20ού αιώνα, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού Atushi του 1902, ο οποίος σκότωσε περίπου 5.000 ανθρώπους. Η οροσειρά διασχίζεται στα δυτικά από το σύστημα ρηγμάτων Talas-Ferghana, μήκους 700 χλμ., με κατεύθυνση βορειοδυτικά-νοτιοανατολικά, ενεργό δεξιόπλευρο σύστημα ρηγμάτων ολίσθησης. Αν και το σύστημα δεν έχει προκαλέσει μεγάλους σεισμούς τα τελευταία 250 χρόνια, οι παλαιοσεισμικές μελέτες δείχνουν ότι έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει σεισμούς μεγέθους M7.0+ και θεωρείται ότι αποτελεί σημαντικό κίνδυνο.
Το βόρειο τμήμα του ίδιου του Θιβετιανού Οροπεδίου κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από την κίνηση τριών μεγάλων αριστερόπλευρων συστημάτων ρηγμάτων ολίσθησης: του Altyn Tagh, του Kunlun και του Haiyuan. Το ρήγμα Altyn Tagh είναι το μεγαλύτερο από αυτά τα ρήγματα ολίσθησης και θεωρείται ότι φιλοξενεί ένα σημαντικό μέρος της σύγκλισης των πλακών. Ωστόσο, αυτό το σύστημα δεν έχει βιώσει σημαντικούς ιστορικούς σεισμούς, αν και οι παλαιοσεισμικές μελέτες δείχνουν στοιχεία προϊστορικών γεγονότων M7.0-8.0. Τα ρήγματα ώθησης συνδέονται με το Altyn Tagh στα ανατολικά και δυτικά άκρα του. Το ρήγμα Kunlun, νότια του Altyn Tagh, είναι σεισμικά ενεργό, προκαλώντας μεγάλους σεισμούς όπως ο σεισμός Manyi μεγέθους 7,6 Ρίχτερ στις 8 Νοεμβρίου 1997 και ο σεισμός Kokoxili μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στις 14 Νοεμβρίου 2001. Το ρήγμα Haiyuan, στα βορειοανατολικά, προκάλεσε τον σεισμό μεγέθους 7,8 βαθμών στις 16 Δεκεμβρίου 1920 που σκότωσε περίπου 200.000 ανθρώπους και τον σεισμό μεγέθους 7,6 στις 22 Μαΐου 1927 που σκότωσε 40.912. Η ζώνη ώθησης Longmen Shan, κατά μήκος του ανατολικού περιθωρίου του Θιβετιανού Οροπεδίου, είναι ένα σημαντικό δομικό χαρακτηριστικό και σχηματίζει μια μεταβατική ζώνη μεταξύ της πολύπλοκα παραμορφωμένης ζώνης Songpan-Garze Fold Belt και της σχετικά μη παραμορφωμένης λεκάνης του Sichuan.
Στις 12 Μαΐου 2008, η ζώνη ώθησης προκάλεσε σεισμό μεγέθους 7,9 βαθμών στο Wenchuan, σκοτώνοντας πάνω από 87.000 ανθρώπους και προκαλώντας ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και κατολισθήσεις που προκάλεσαν φράγματα σε πολλά ποτάμια και λίμνες. Νοτιοανατολικά του Θιβετιανού Οροπεδίου βρίσκονται τα συστήματα ρηγμάτων Xiangshuihe-Xiaojiang, τα οποία είναι δεξιόστροφα και έχουν ολίσθηση, και τα αριστερόστροφα και έχουν ολίσθηση.
Το ρήγμα του Ερυθρού Ποταμού υπέστη μεγάλης κλίμακας, αριστερόστροφη όλκιμη διάτμηση κατά την Τριτογενή περίοδο, πριν αλλάξει στον σημερινό ρυθμό δεξιόστροφης ολίσθησης, περίπου 5 mm/έτος. Αυτό το ρήγμα έχει προκαλέσει αρκετούς σεισμούς >6,0 βαθμών, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού 7,5 βαθμών της 4ης Ιανουαρίου 1970 στο Tonghai, ο οποίος σκότωσε πάνω από 10.000 ανθρώπους. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, το σύστημα ρηγμάτων Xiangshuihe-Xiaojiang έχει προκαλέσει αρκετούς σεισμούς 7,0+ Ρίχτερ, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού Luhuo 7,5 βαθμών, ο οποίος σημειώθηκε στις 22 Απριλίου 1973. Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι λόγω του υψηλού ρυθμού ολίσθησης σε αυτό το ρήγμα, μελλοντικοί μεγάλοι σεισμοί είναι πολύ πιθανοί κατά μήκος της έκτασης των 65 χιλιομέτρων μεταξύ Daofu και Qianning και της έκτασης των 135 χιλιομέτρων που διασχίζει το Kangding. Οι ρηχοί σεισμοί εντός του Ινδο-Βιρμανικού Τόξου συμβαίνουν κυρίως σε έναν συνδυασμό ρηγμάτων ολίσθησης και ανάστροφης ρηγμάτωσης, συμπεριλαμβανομένων των ρηγμάτων Sagaing, Kabaw και Dauki.
Μεταξύ 1930 και 1956, έξι σεισμοί μεγέθους 7.0+ βαθμών σημειώθηκαν κοντά στο δεξιόπλευρο ρήγμα Sagaing, με αποτέλεσμα σοβαρές ζημιές στη Βιρμανία (Μιανμάρ), συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας κατολισθήσεων, υγροποίησης και της απώλειας 610 ζωών. Σεισμοί μεγάλου βάθους (200 χλμ.) είναι επίσης γνωστό ότι συμβαίνουν σε αυτήν την περιοχή, οι οποίοι πιστεύεται ότι οφείλονται στην καταβύθιση της βυθιζόμενης προς τα ανατολικά πλάκας της Ινδίας, αν και το αν η καταβύθιση είναι ενεργή αυτή τη στιγμή αποτελεί αντικείμενο συζήτησης. Ο μεγάλος σεισμός Shillong σημειώθηκε στις 12 Ιουνίου 1897, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές.
Ποιο ρήγμα μπορεί να ευθύνεται;
Ένα από τα πρώτα ερωτήματα που προκύπτουν φυσικά μετά από έναν καταστροφικό σεισμό είναι «ποιο ρήγμα έσπασε»; Ωστόσο, μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιο συγκεκριμένο ρήγμα έσπασε στην πραγματικότητα, ειδικά για μικρούς έως μέτριους σεισμούς. Στην πραγματικότητα, λίγοι ιστορικοί σεισμοί στο Αφγανιστάν έχουν ποτέ συνδεθεί με βεβαιότητα με τη ρήξη ενός συγκεκριμένου ρήγματος. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό. Πρώτον, η περιοχή είναι γεωλογικά πολύπλοκη. Το ανατολικό Αφγανιστάν είναι γεμάτο με ρήγματα που διασχίζουν το τοπίο. Ακολουθεί ένας χάρτης που δείχνει τα πιθανά ενεργά ρήγματα στην περιοχή, απόσπασμα από τον διαδικτυακό χάρτη AFEAD (Zelenin et al., 2021):
Πενήντα εκατομμύρια χρόνια συγκρούσεων έχουν διαμελίσει, συμπιεστεί, παραμερίσει και ανυψώσει μια τεράστια περιοχή φλοιού. Ορισμένα ρήγματα που είναι σήμερα ενεργά μπορεί να έχουν αρχικά σχηματιστεί πριν από πολύ καιρό, και ορισμένα ρήγματα που φαίνονται προφανή στην τοπογραφία μπορεί να έχουν ελάχιστη έως καθόλου ενεργή κίνηση σήμερα. Αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια μπορεί επίσης να είναι παραπλανητικό.
Πολλά από τα ρήγματα που τώρα υψώνονται απότομα στην επιφάνεια στην πραγματικότητα συνδέονται προς τα κάτω με πιο επίπεδα και πολύ μεγαλύτερα ρήγματα σε μεγαλύτερο βάθος (γνωστά ως décollements). Έτσι, σε αυτήν την περιοχή εργαζόμαστε με ένα πολύπλοκο δίκτυο διασυνδεδεμένων ρηγμάτων.
Δεύτερον, το τραχύ ανάγλυφο σε αυτήν την περιοχή καθιστά δύσκολο να προσδιοριστεί ποια από αυτά τα ρήγματα είναι πραγματικά ενεργά ή η πρόσφατη αίσθηση κίνησής τους. Σε πολλά μέρη της Γης, ενεργά ρήγματα τέμνουν νεαρά ιζήματα, τα οποία αποκαλύπτουν πρόσφατες κινήσεις με την προφανή παραμόρφωσή τους. Στο ανατολικό Αφγανιστάν, τα περισσότερα από τα μεγαλύτερα ίχνη ρηγμάτων ακολουθούν (στην πραγματικότητα, ακολουθούνται από) βαθιές κοιλάδες που φιλοξενούν ενεργητικά ποτάμια που μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες βραχωδών υπολειμμάτων από τις κοντινές οροσειρές. Υπάρχει λίγος χώρος σε αυτές τις κοιλάδες για να εναποτεθούν νεαρά ιζήματα, τα καλύτερα καταγραφικά ενεργών τεκτονικών κινήσεων. Επιπλέον, σε μια περιοχή όπου πολλά ρήγματα είναι ενεργά ταυτόχρονα, ο ρυθμός ολίσθησης οποιουδήποτε δεδομένου ρήγματος μπορεί να είναι πολύ χαμηλός. Αυτό σημαίνει ότι το ρήγμα μπορεί να προκαλέσει λίγους έως καθόλου σεισμούς που να αποκαλύπτουν τη δραστηριότητά του.
Για παράδειγμα, προς τα βορειοανατολικά, πάνω στην κοιλάδα του ποταμού Κουνάρ. Η κοιλάδα ακολουθεί το ρήγμα Κουνάρ (γνωστό και ως Κόναρ), το οποίο θα συζητηθεί αργότερα. Στην αριστερή (βόρεια) πλευρά της κοιλάδας, μια εμφανή γραμμή χωρίζει τα σκούρα πετρώματα των ψηλών βουνών από τα ανοιχτόχρωμα πετρώματα σε χαμηλότερο υψόμετρο. Αυτή η επαφή μπορεί να είναι ή να μην είναι ρήγμα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι το ρήγμα Κούναρ! Αυτή η δομή προφανώς βρίσκεται κάτω από την πεδιάδα του ποταμού (τουλάχιστον, σύμφωνα με τους γεωλογικούς χάρτες του USGS). Δεν είναι πάντα εύκολο να δείτε αυτά τα ρήγματα.
Έτσι, ο εντοπισμός των ενεργών ρηγμάτων με τηλεπισκόπηση μπορεί να είναι αρκετά δύσκολος. Σε πολλά μέρη των Ιμαλαΐων, οι μελέτες τηλεπισκόπησης συμπληρώνονται από εκτεταμένη επιτόπια έρευνα. Στο Αφγανιστάν, μια τέτοια εργασία θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη (στην καλύτερη περίπτωση) δεδομένης της πολιτικής κατάστασης. Τέλος, σε αυτήν την περιοχή οι σεισμοί στον ρηχό φλοιό απλώς δεν εντοπίζονται με αρκετή ακρίβεια ώστε να αποκαλύψουν άμεσα τις θέσεις των ενεργών ρηγμάτων. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή το δίκτυο των σεισμομέτρων είναι εξαιρετικά αραιό σε αυτήν τη γενική περιοχή. Το πιο πιθανό σενάριο είναι μια αντίστροφη ρήξη του ρήγματος Konar.
Γεωδίφης με πληροφορίες από EMSC,USGS,BBC
περισσότερα,
https://www.emsc.eu/Earthquake_information/earthquake.php?id=1858722
https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us7000qsvj/executive
https://watchers.news/2025/08/31/shallow-m6-0-earthquake-hindu-kush-afghanistan-august-31-2025/
https://www.bbc.com/news/live/cy8kkxxxj3xt
https://earthquakeinsights.substack.com/p/deadly-m6-earthquake-strikes-northeastern?utm_source=post-email-title&publication_id=1580102&post_id=172476576&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=2t5cki&triedRedirect=true&utm_medium=email
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
