Μια λεπτομέρεια από τον πίνακα: «Ο Αλκιβιάδης διδασκόμενος από τον Σωκράτη» του Γάλλου ζωγράφου François-André Vincent. Η θωρακισμένη φιγούρα στην εικόνα είναι ο Αλκιβιάδης, ένας εξέχων Αθηναίος πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης. Αυτός ο πίνακας του 1777 φυλάσσεται στο Μουσείο Φαμπρ στο Μονπελιέ της Γαλλίας.
Αν έχετε διαβάσει για τους Πελοποννησιακούς Πολέμους, πιθανότατα θα έχετε συναντήσει το όνομα Αλκιβιάδης. Μαθητής του Σωκράτη. Στρατηγός των Αθηνών. Αποστάτης στη Σπάρτη και την Περσία. Ήταν ιδιοφυΐα ή προδότης; Λίγες ζωές στην ιστορία έλαμψαν τόσο έντονα ή τόσο επικίνδυνα όσο η δικιά του...
Γεννημένος σε οικογένεια πλούσια και ευγενών γύρω στο 450 π.Χ., ο Αλκιβιάδης μεγάλωσε στην καρδιά της αθηναϊκής δύναμης. Ορφανός σε νεαρή ηλικία, ανατράφηκε από τον κηδεμόνα του Περικλή, τον μεγάλο πολιτικό που ηγήθηκε της Αθήνας κατά τη Χρυσή Εποχή της.
Ο Αλκιβιάδης είχε ως δάσκαλο τον Σωκράτη, ο οποίος θαύμαζε την ευφυΐα του αλλά ανησυχούσε για την υπερηφάνειά του. Στην ηλικία των 18 ετών, ο Αλκιβιάδης πολέμησε στη Μάχη της Ποτίδαιας, όπου ο Σωκράτης του έσωσε τη ζωή. Όμορφος και φιλόδοξος, το χάρισμα του Αλκιβιάδη τον έκανε ακαταμάχητο στην αθηναϊκή πολιτική.
Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Αλκιβιάδης ανήλθε στον βαθμό του στρατηγού. Τολμηρός και πονηρός, προώθησε τη μεγάλη «Σικελική Εκστρατεία» το 415 π.Χ., με την ελπίδα να κατακτήσει τη Σικελία. Η εκστρατεία αυτή θα αποδεικνυόταν καταστροφική για τον ίδιο και για την Αθήνα.
Πριν από την αναχώρησή του, η Αθήνα συγκλονίστηκε από ένα σκάνδαλο, καθώς οι κεφαλές του Ερμή βανδαλίστηκαν σε όλη την πόλη. Ο Αλκιβιάδης κατηγορήθηκε για ασέβεια, αλλά θα δικαζόταν μετά την εκστρατεία στη Σικελία. Μόλις έφτασε στη Σικελία, του είπαν να επιστρέψει στην Αθήνα.
Ο Αλκιβιάδης είπε ότι θα επέστρεφε στην Αθήνα, αλλά δραπέτευσε με το πλήρωμά του. Πρόδωσε τους Αθηναίους δίνοντας πληροφορίες στους Συρακούσιους. Στη συνέχεια δραπέτευσε στη Σπάρτη, «υποσχόμενος να τους προσφέρει βοήθεια και υπηρεσίες μεγαλύτερες από όλη τη ζημιά που είχε κάνει προηγουμένως...»
Στη Σπάρτη, ο Αλκιβιάδης είπε στους Σπαρτιάτες ότι η Αθήνα είχε μεγάλες φιλοδοξίες που θα έθεταν σε κίνδυνο τα σπαρτιατικά συμφέροντα. Συμβούλεψε τους Σπαρτιάτες να στείλουν στρατεύματα και έναν διοικητή για να βοηθήσουν τις Συρακούσες.
Ο Αλκιβιάδης συμβούλεψε επίσης τους Σπαρτιάτες να χτίσουν ένα φρούριο στη Δεκέλεια, περίπου δέκα μίλια από την Αθήνα. Οι Σπαρτιάτες το έπραξαν, αποκόπτοντας την Αθήνα από τις καλλιέργειες και τα ορυχεία αργύρου. Αναγκάστηκαν να ζουν εντός των τειχών της πόλης και βασίζονταν αποκλειστικά σε προμήθειες από τη θάλασσα.
Υιοθέτησε τον σπαρτιατικό τρόπο ζωής και εκτιμήθηκε από τους Σπαρτιάτες. Μη μπορώντας να αφήσει την κατάσταση αρκετά ήσυχη, αποπλάνησε τη σύζυγο του Σπαρτιάτη βασιλιά. Πιστεύεται ότι αυτή γέννησε τον γιο του. Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό είχε άσχημη κατάληξη και ο Αλκιβιάδης αναγκάστηκε να φύγει ξανά.
Φεύγοντας από τη Σπάρτη, ο Αλκιβιάδης θα σταμάτησε στη συνέχεια στην Περσία, τον άσπονδο εχθρό των Ελλήνων. Ενώ βρισκόταν εκεί, συμβούλεψε τον σατράπη Τισσαφέρνη για το πώς να χειραγωγήσει τους Έλληνες τον έναν εναντίον του άλλου. Έπεισε τους Πέρσες να καταβάλουν πλήγμα στην Αθήνα και τους Σπαρτιάτες σε μια μακρά εκστρατεία.
Παρά την προδοσία του, η Αθήνα εξακολουθούσε να χρειάζεται τον Αλκιβιάδη. Το 411 π.Χ., απεγνωσμένοι για μια διέξοδο από τον πόλεμο, οι Αθηναίοι τον ανακάλεσαν πίσω στην πατρίδα τους. Επέστρεψε θριαμβευτικά, οδηγώντας την Αθήνα σε ναυτικές νίκες που αποκατέστησαν προσωρινά την ελπίδα.
Ο Αλκιβιάδης δεν μπορούσε να συγκρατήσει την απερίσκεπτη φύση του. Εξορίστηκε το 406 π.Χ. και έζησε τα τελευταία του χρόνια στη Φρυγία. Σύντομα δολοφόνοι τον πρόλαβαν και έβαλαν φωτιά στο σπίτι του. Ο Αλκιβιάδης έτρεξε να πολεμήσει, αλλά σκοτώθηκε.
Αυτό το νήμα γρατζουνάει την επιφάνεια της ζωής του Αλκιβιάδη, αλλά χρησιμεύει ως μάθημα. Η απιστία και η αυτοπροβολή θα οδηγήσουν αναπόφευκτα στην καταστροφή κάποιου. Ο Αλκιβιάδης άφησε άναυδο την Αθήνα, τη Σπάρτη και την Περσία, αλλά τελικά κανείς δεν τον εμπιστεύτηκε.
Εξερευνώντας τι σημαίνει να ζεις με χαρακτήρα, σκοπό και στυλ στον σύγχρονο κόσμο. Στοχασμοί πάνω στον πολιτισμό, την εθιμοτυπία, την περιπέτεια και τις διαχρονικές αξίες.
https://x.com/Gentleman_Ways/status/1963235987934388274
