Μια ματιά στα μοτίβα των σεισμών κάτω από το Αιγαίο

Ενημέρωση για το σεισμικό σμήνος στην Αμοργό - Σαντορίνη.

Το σεισμικό σμήνος κάτω από το Αιγαίο συνεχίζεται. Γράψαμε μια περίληψη της κατάστασης και του τεκτονικού σκηνικού στις 3 Φεβρουαρίου. Έκτοτε, τα μέγιστα μεγέθη του σεισμού συνέχισαν να αυξάνονται: ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής ήταν M5,2, ο οποίος σημειώθηκε στις 15:04 τοπική ώρα χθες (4 Φεβρουαρίου). Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι πολλοί άνθρωποι έχουν εκκενώσει οικειοθελώς το κοντινό νησί της Σαντορίνης. Σε μια τυχερή σύμπτωση, φαίνεται ότι μια επιστημονική ομάδα είχε ήδη σχεδιάσει να αναπτύξει τέσσερις υποβρύχιους σεισμογράφους κοντά στο πλαίσιο μιας ερευνητικής προσπάθειας, η εγκατάσταση είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη. Οι ηχογραφήσεις θα πρέπει τελικά να είναι χρήσιμες για τη βελτίωση των τοποθεσιών των σεισμών, και μπορεί επίσης να είναι σε θέση να ακούσουν για πιο λεπτά σήματα που δεν είναι ορατά σε σταθμούς πιο μακριά στην ξηρά. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς αυτούς τους τοπικούς σταθμούς, μπορούμε ακόμα να μάθουμε πολλά από τους υπάρχοντες σεισμικούς καταλόγους. 

Αρχικά, ας ρίξουμε μια ματιά στην ακολουθία ως σύνολο. Έχουμε σχεδιάσει σεισμούς που αναφέρθηκαν από το EMSC, μαζί με εστιακούς μηχανισμούς από διάφορες πηγές, από την 1η Ιανουαρίου. (Οι εστιακοί μηχανισμοί είναι πιο λεπτομερείς αναπαραστάσεις των ρήξεων που προκαλούν τους σεισμούς, αλλά είναι συνήθως διαθέσιμοι μόνο για μεγαλύτερα γεγονότα.) Κάτω από τον χάρτη υπάρχουν δύο χρονοδιαγράμματα: Το ένα δείχνει γεγονότα  και το άλλο ένα ιστόγραμμα συμβάντων μετράει με την πάροδο του χρόνου.

Πρώτον, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μια σεισμικά ενεργή περιοχή: ακόμη και πριν από το σμήνος, το χρονοδιάγραμμα δείχνει επίμονα, σποραδικά μικρά γεγονότα. Το σμήνος αυξήθηκε από τις 27 Ιανουαρίου περίπου. Μεταξύ 27 Ιανουαρίου και 1ης Φεβρουαρίου, μπορούμε να δούμε μια αύξηση τόσο στα μέγιστα μεγέθη των γεγονότων όσο και στο ποσοστό σεισμών. Ωστόσο, από τις 2 Φεβρουαρίου, ο ρυθμός σεισμικότητας φαίνεται να είναι αρκετά σταθερός, με έως και 10 σεισμούς M4+ κάθε έξι ώρες. Προσπαθήσαμε επίσης να χρωματίσουμε τους σεισμούς με το χρόνο. Ο παρακάτω χάρτης περιλαμβάνει σεισμούς από τον Ιούνιο του 2024. με τα γεγονότα πριν από τις 29 Ιανουαρίου στα μαύρα. Οι σεισμοί προβάλλονται στα δεξιά σε ένα χρονοδιάγραμμα που δείχνει το σμήνος.

Τι μπορούμε να δούμε από αυτή την πλοκή; 

Ενώ μερικά μικρά γεγονότα έχουν πράγματι καταγραφεί κάτω από τη Σαντορίνη, είναι αρκετά αραιά, και κυρίως προϋπήρχαν αυτού του σμήνος. Θυμηθείτε ότι ο χάρτης περιλαμβάνει συμβάντα από τον Ιούνιο του 2024. Η γραμμή χρόνου δείχνει προοδευτική κίνηση του σμήνους. Το σμήνος ξεκίνησε με μικρούς σεισμούς. Από την 1η Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα άρχισε να εντείνεται, να διευρύνεται και να κινείται ελαφρά προς τα βορειοανατολικά. 

Οι εστιακοί μηχανισμοί είναι σε μεγάλο βαθμό κανονικού τύπου, εντυπωσιακοί ΒΑ-ΝΔ. Δεν είναι αμέσως προφανές ποιο κομβικό επίπεδο αντιπροσωπεύει τον προσανατολισμό του επιπέδου ρήγματος. Πράγματι, είναι πιθανό να ενεργοποιούνται ρήγματα και στις δύο κατευθύνσεις βύθισης. Υπάρχουν επίσης μια χούφτα μικρών σεισμών ολίσθησης, οι οποίοι εξακολουθούν να είναι συνεπείς με τη συνολική έκταση βορειοανατολικά-νοτιοανατολικά του φλοιού. Ο παραπάνω χάρτης δείχνει επίσης τις θέσεις δύο διατομών, η μία (Α-Α') ευθυγραμμισμένη με την κρούση της ζώνης ρήγματος και η άλλη (Β-Β') που διασχίζει τη ζώνη του ρήγματος κάθετα. 

Ας τα δούμε τώρα. Έχουμε κάνει το προφίλ κατά μήκος τόσο μεγάλου μήκους για να καταγράψουμε τόσο τη Σαντορίνη όσο και το σμήνος. Σε αυτό το προφίλ, μπορούμε να δούμε ότι υπήρξε πράγματι κάποια μικροσεισμικότητα κάτω από τη Σαντορίνη, αλλά οι περισσότεροι από τους κύκλους είναι μαύροι - υποδεικνύοντας γεγονότα που προηγούνται αυτού του σμήνος. Και πάλι, μπορούμε να δούμε την αλλαγή στο χρώμα του σμήνους από τα νοτιοδυτικά προς τα βορειοανατολικά, υποδεικνύοντας ότι η σεισμικότητα μεταναστεύει με την πάροδο του χρόνου. 

Η διατομή δείχνει επίσης ότι το μέγιστο βάθος αλλάζει, με βαθύτερα φαινόμενα στα νοτιοδυτικά. Έτσι, φαίνεται ότι η σεισμικότητα μπορεί να είναι ρηχή καθώς μεταναστεύει βορειοανατολικά. Αυτό το είδος μετανάστευσης θα συνάδει με την κίνηση των υγρών μέσω του φλοιού, η οποία παραμένει η πιο πιθανή εξήγηση για το τι συμβαίνει.

Το προφίλ κατά μήκος δείχνει: Κυρίως, οι σεισμοί φαίνεται να σχηματίζουν σύννεφο. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αβεβαιότητες τοποθεσίας, αλλά θα μπορούσε επίσης να αντανακλά κατανεμημένα ρήγματα του φλοιού. Δεν υπάρχει έντονη προτίμηση για την κατεύθυνση βύθισης, αλλά αν έπρεπε να διαλέξουμε μία, φαίνεται ότι τα γεγονότα στα νοτιοανατολικά είναι λίγο πιο βαθιά από εκείνα στα βορειοδυτικά. Αυτό θα ευθυγραμμιστεί με τη συνολική κατεύθυνση του ρήγματος της Αμοργού, που θεωρείται υπεύθυνο για τον σεισμό M7.8 του 1956.

Όπως σημειώσαμε στην προηγούμενη ανάρτησή μας, τα σεισμικά σμήνη μπορεί μερικές φορές, αλλά συχνά όχι, να προκαλέσουν μεγαλύτερους σεισμούς. Παραμένει ασαφές πώς θα εξελιχθεί αυτό το σμήνος. Ο σχεδιασμός μας μπορεί να παρέχει κάποια ιδέα για το ποια ρήγματα ενεργοποιούνται και γιατί, αλλά δεν μπορούμε να δώσουμε μια εκτίμηση της πιθανότητας ότι το σμήνος θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλο σεισμό. 

Η πιο πιθανή κατάσταση είναι ότι το σμήνος θα εγκατασταθεί χωρίς να προκληθεί μεγάλος σεισμός. Ωστόσο, ο κίνδυνος είναι σίγουρα αυξημένος πάνω από το κανονικό του επίπεδο.

Judith A Hubbard - Kyle Bradley

Σεισμολόγοι-γεωεπιστήμονες  Harvard, Caltech

https://earthquakeinsights.substack.com/p/update-on-the-seismic-swarm-in-greece?utm_source=post-email-title&publication_id=1580102&post_id=156536708&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=2t5cki&triedRedirect=true&utm_medium=email

Σμήνος σεισμών κάτω από το Αιγαίο 

https://geogeodifhs.blogspot.com/2025/02/blog-post_94.html