Δαχτυλίδι Siljan

Η ειδυλλιακή περιοχή της κομητείας Νταλάρνα είναι ο τόπος μιας αρχαίας, ισχυρής σύγκρουσης.

Κρατήρες πρόσκρουσης υπάρχουν σε κάθε ήπειρο της Γης. Ενώ πολλοί έχουν διαβρωθεί ή έχουν θαφτεί από γεωλογική δραστηριότητα, κάποιοι παραμένουν ορατοί από το έδαφος και από ψηλά. Αυτή την εβδομάδα, επανεξετάζουμε ιστορίες που παρουσιάζουν μερικές από τις πιο συναρπαστικές δορυφορικές εικόνες σημείων πρόσκρουσης σε όλο τον πλανήτη. 

Καλύπτεται από λίμνες, δάση και βουνά, η κομητεία Νταλάρνα έχει ονομαστεί «Σουηδία σε μικρογραφία». Αλλά η ίδια περιοχή που σήμερα προσελκύει ανθρώπους στα ειδυλλιακά χωριά της δίπλα στη λίμνη και στους εορτασμούς του μεσοκαλόκαιρου ήταν επίσης ο τόπος μιας αρχαίας, καταστροφικής πρόσκρουσης. 

Πριν από περίπου 380 εκατομμύρια χρόνια, στην Ύστερη Δεβόνια περίοδο, ένας αστεροειδής χτύπησε τη γη που βρίσκεται τώρα στη νοτιοκεντρική Σουηδία. Η πρόσκρουση άφησε ένα αρκετά μεγάλο σημάδι. Ακόμα και μετά από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια διάβρωσης, η ουλή είναι ακόμα αναγνωρίσιμη. Είναι ιδιαίτερα εμφανής όταν τη βλέπουμε από ψηλά. 

Η δομή πρόσκρουσης Siljan, ή «Δακτύλιος Siljan», είναι ορατή σε αυτήν την εικόνα, που ελήφθη στις 24 Ιουνίου 2020, με το Operational Land Imager (OLI) στο Landsat 8. Με διάμετρο μεγαλύτερη από 50 χιλιόμετρα (30 μίλια), το Siljan είναι η μεγαλύτερη γνωστή δομή πρόσκρουσης στην Ευρώπη και μεταξύ των 20 μεγαλύτερων στη Γη. 

Οι έρευνες της δομής έχουν δείξει ότι το έδαφος είναι ελαφρώς υπερυψωμένο σε τμήματα του κέντρου του κρατήρα. Περιβάλλεται από μια δακτυλιοειδή τάφρο ή κοιλότητα, η οποία σήμερα είναι εν μέρει γεμάτη με νερό. Η λίμνη Siljan, στη νοτιοδυτική πλευρά του κρατήρα, είναι η μεγαλύτερη λίμνη. Συνδέεται με τη λίμνη Orsa μέσω ενός μικρού ποταμού. Οι άνθρωποι ζουν εδώ και χιλιετίες κοντά στον κρατήρα χωρίς να γνωρίζουν την κοσμική του προέλευση. 

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν πυρήνες γεωτρήσεων για να αποκαλύψουν τη σύνθετη και αρχαία γεωλογία βαθιά κάτω από το έδαφος. Η έρευνα στο Siljan συνεχίζεται σήμερα. Σε μια μελέτη του 2019, οι επιστήμονες περιέγραψαν πώς χρησιμοποίησαν πυρήνες γεωτρήσεων για να διαπιστώσουν ότι τα βαθιά, θραυσμένα πετρώματα στον κρατήρα ήταν κατάλληλα για αρχαία ζωή. 

Μια μεταγενέστερη δημοσίευση το 2021 περιέγραψε τα απολιθωμένα υπολείμματα μυκήτων που ανακαλύφθηκαν σε βάθος άνω των 500 μέτρων. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Παρατηρητήριο της Γης 

Εικόνες του Παρατηρητηρίου της Γης της NASA από τη Lauren Dauphin, χρησιμοποιώντας δεδομένα Landsat από την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ. Άρθρο από την Kathryn Hansen.

https://earthobservatory.nasa.gov/images/154508/blast-from-the-past-swedens-siljan-ring