Ο παλαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης είναι νεότερος...

Δορυφορική άποψη του κρατήρα Gosses Bluff κοντά στο κέντρο της Αυστραλίας. 

Ο παλαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης της Γης μπορεί να είναι πολύ νεότερος από ό,τι πιστεύαμε.

Τον Μάρτιο του 2025, ερευνητές από τη Σχολή Γης και Πλανητικών Επιστημών Curtins και τη Γεωλογική Υπηρεσία της Δυτικής Αυστραλίας ανακοίνωσαν την ανακάλυψη του παλαιότερου κρατήρα πρόσκρουσης της Γης , που βρίσκεται στην καρδιά της περιοχής Pilbara της Δυτικής Αυστραλίας. Με βάση τις επιτόπιες έρευνες τους, ο κρατήρας σχηματίστηκε πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, καθιστώντας τον τον παλαιότερο γνωστό κατά περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια - ο προηγούμενος κάτοχος του ρεκόρ ήταν η δομή Vredefort στη Νότια Αφρική.

Ωστόσο, μια νέα μελέτη αμφισβητεί τα αρχικά ευρήματα επανεκτιμώντας την ηλικία του κρατήρα πρόσκρουσης.

Καθώς οι συγγραφείς της μελέτης, Aaron J. Cavosie, Καθηγητής Γεωπονικών και Πλανητικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Curtin, και Alec R. Brenner, Μεταδιδακτορικός στο Πανεπιστήμιο Yale, γράφουν για το ηλεκτρονικό περιοδικό The Conversation , ανακάλυψαν γεωλογικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η πρόσκρουση συνέβη σχεδόν ένα δισεκατομμύριο χρόνια αργότερα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.

Και οι δύο μελέτες χαρτογράφησαν την κατανομή των κώνων θραύσης, κωνικών διακλαδώσεων που σχηματίζονται τη στιγμή της πρόσκρουσης, όταν τα κρουστικά κύματα θρυμματίζουν το βραχώδες υπόστρωμα.

Η πρώτη μελέτη ανακάλυψε κώνους θραύσης σε στρώματα ιζημάτων ηλικίας 3,47 δισεκατομμυρίων ετών, συμπεραίνοντας ότι η πρόσκρουση συνέβη πριν από 3 δισεκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, μια πιο πρόσφατη επιτόπια έρευνα ανακάλυψε κώνους θραύσης και σε βασαλτική λάβα που καλύπτει τα στρώματα ιζημάτων, και επομένως νεότερης ηλικίας.

Η πρόσκρουση έχει συμβεί μετά τον σχηματισμό των νεότερων πετρωμάτων που περιείχαν κώνους θραύσης, δηλαδή κάποια στιγμή μετά τον βασάλτη ηλικίας 2,77 δισεκατομμυρίων ετών.

Με βάση την κατανομή των κώνων θραύσης και των σταγονιδίων γυαλιού, που σχηματίστηκαν όταν η ενέργεια πρόσκρουσης έλιωσε την επιφάνεια της Γης, οι συγγραφείς της πρώτης μελέτης εκτίμησαν ότι ο εξωτερικός κρατήρας είχε διάμετρο περίπου 100 χιλιόμετρα - καθιστώντας τον έναν από τους μεγαλύτερους κρατήρες πρόσκρουσης που έχουν βρεθεί στη Γη. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση τείνει να υπερεκτιμά το πραγματικό μέγεθος του κρατήρα. Στη νέα μελέτη, οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν αντ' αυτού τον προσανατολισμό των κώνων θραύσης για να υπολογίσουν το μέγεθος του αρχικού κρατήρα. Με βάση τα αποτελέσματά τους, ο κρατήρας ήταν σημαντικά μικρότερος, περίπου 16 χιλιόμετρα σε διάμετρο.

Παράδειγμα κώνων θραύσης που διατηρούνται σε ασβεστόλιθο. D.BRESSAN.

Ενώ αυτός ο κρατήρας μπορεί να μην είναι ο παλαιότερος ή ο μεγαλύτερος στον κόσμο, παραμένει επιστημονικά μοναδικός. Ο κρατήρας σχηματίστηκε σε ένα μεγάλο οροπέδιο βασάλτη, σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους κρατήρες που βρίσκονται σε ιζήματα ή μεταμορφωμένα πετρώματα. Το σημείο πρόσκρουσης συμπίπτει επίσης με την περιοχή όπου βρέθηκαν μερικά από τα παλαιότερα απολιθώματα της Γης , σημειώνουν οι συγγραφείς.

Οι συγγραφείς της νέας μελέτης προτείνουν επίσης να ονομαστεί ο κρατήρας «Δομή πρόσκρουσης Miralga», από το όνομα της περιοχής που πήραν οι Αβορίγινες.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα forbes.com

Η μελέτη με τίτλο « Geology and Mars analog potential of the <2.7-billion-year-old Miralga impact structure, North Pole Dome, Pilbara Craton, Australia», δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.

https://www.forbes.com/sites/davidbressan/2025/07/14/earths-oldest-impact-crater-may-be-far-younger-than-thought/