Οι τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις δεν προκάλεσαν την εξαφάνιση των δεινοσαύρων
Οι τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις δεν προκάλεσαν την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, λένε οι επιστήμονες του κλίματος.
Οι τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις στην ινδική χερσόνησο έχουν προταθεί εδώ και καιρό ως εναλλακτική αιτία για τον θάνατο των δεινοσαύρων. Αυτή η φάση του ενεργού ηφαιστείου έλαβε χώρα σε μια περίοδο λίγο πριν χτυπηθεί η Γη από μετεωρίτη, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Η επίδραση αυτών των ηφαιστειακών εκρήξεων στο κλίμα της Γης ήταν το θέμα της έντονης επιστημονικής συζήτησης για δεκαετίες.
Τώρα, οι επιστήμονες του κλίματος από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ δείχνουν ότι ενώ η ηφαιστειότητα προκάλεσε μια προσωρινή ψυχρή περίοδο, τα αποτελέσματα είχαν ήδη εξαφανιστεί χιλιάδες χρόνια πριν από την πρόσκρουση του μετεωρίτη. Ως εκ τούτου, οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η πρόσκρουση του μετεωρίτη ήταν η τελική αιτία του γεγονότος της εξαφάνισης των δεινοσαύρων.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Science Advances. Η πρόσκρουση μετεωρίτη στον Κόλπο του Μεξικού πριν από περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια είναι καλά ερευνημένη και ευρέως γνωστή ως το καθοριστικό τέλος της εποχής των δεινοσαύρων. Ωστόσο, οι επιστήμονες της Γης έχουν συζητήσει έντονα για δεκαετίες εάν μια μαζική έκχυση λάβας στην Ινδική ήπειρο, η οποία συνέβη τόσο πριν όσο και μετά την πρόσκρουση του μετεωρίτη, συνέβαλε επίσης στην εξαφάνιση των πληθυσμών δεινοσαύρων που περιπλανώνται στη Γη.
Παλαιογεωγραφικό πλαίσιο της Βόρειας Αμερικής που υπογραμμίζει τις τοποθεσίες μελέτης, παράλληλα με τη φυσική στρωματογραφία, τα αρχεία MBT'5me και χύμα οργανικά δ13C για το West Bijou (μπλε) και το Pyramid Butte (πορτοκαλί). Από: Science Advances (2024).
Αυτές οι ηφαιστειακές εκρήξεις απελευθέρωσαν τεράστιες ποσότητες CO2, σκόνης και θείου, αλλοιώνοντας έτσι σημαντικά το κλίμα στη Γη - αλλά με διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες σε μια πρόσκρουση μετεωρίτη.
Αρχαία τύρφη
Η νέα δημοσίευση παρέχει πειστικές αποδείξεις ότι ενώ οι ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ινδία είχαν σαφή αντίκτυπο στο παγκόσμιο κλίμα, πιθανότατα είχαν μικρή έως καθόλου επίδραση στη μαζική εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Αναλύοντας απολιθωμένα μόρια σε αρχαία τύρφη από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η επιστημονική ομάδα ανακατασκεύασε τις θερμοκρασίες του αέρα για τη χρονική περίοδο που κάλυπτε τόσο τις ηφαιστειακές εκρήξεις όσο και την πρόσκρουση του μετεωρίτη.
Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο, οι ερευνητές δείχνουν ότι μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη συνέβη περίπου 30.000 χρόνια πριν από την πρόσκρουση του μετεωρίτη, που συμπίπτει με ψύξη τουλάχιστον 5° Κελσίου του κλίματος. Κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι αυτή η ψύξη ήταν πιθανότατα το αποτέλεσμα ηφαιστειακών εκπομπών θείου που εμποδίζουν το ηλιακό φως να φτάσει στην επιφάνεια της Γης.
Είναι σημαντικό ότι οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι περίπου 20.000 χρόνια πριν από την πρόσκρουση του μετεωρίτη, οι θερμοκρασίες στη Γη είχαν ήδη σταθεροποιηθεί και είχαν ανέβει σε παρόμοιες θερμοκρασίες πριν ξεκινήσουν οι ηφαιστειακές εκρήξεις. Αυτή η περίοδος υπερθέρμανσης του πλανήτη πιθανότατα υποβοηθήθηκε από τις ηφαιστειακές εκπομπές CO2, λέει η Lauren O'Connor στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης.«Αυτές οι ηφαιστειακές εκρήξεις και η σχετική έκλυση CO2 και θείου θα είχαν δραστικές συνέπειες για τη ζωή στη Γη. Αλλά αυτά τα γεγονότα συνέβησαν χιλιετίες πριν από την πρόσκρουση του μετεωρίτη και πιθανότατα έπαιξαν μόνο ένα μικρό ρόλο στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων», εξηγεί.
Αντίκτυπος χειμώνα
Με τις επιπτώσεις του ηφαιστείου πρακτικά να αποκλείονται, αυτό θα άφηνε την πρόσκρουση του μετεωρίτη Chicxulub ως την κύρια αιτία της μαζικής εξαφάνισης των δεινοσαύρων. «Συγκριτικά, η πρόσκρουση από τον αστεροειδή εξαπέλυσε μια αλυσίδα καταστροφών, συμπεριλαμβανομένων δασικών πυρκαγιών, σεισμών, τσουνάμι και ενός χειμώνα πρόσκρουσης που εμπόδισε το φως του ήλιου και κατέστρεψε τα οικοσυστήματα. Πιστεύουμε ότι ο αστεροειδής έδωσε τελικά το θανατηφόρο χτύπημα», λέει ο Rhodri Jerrett στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Οι απολιθωμένες τύρφες που ανέλυσαν οι ερευνητές περιέχουν συγκεκριμένα μόρια που εκτείνονται στη μεμβράνη που παράγονται από βακτήρια. Η δομή αυτών των μορίων αλλάζει ανάλογα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος τους. Αναλύοντας τη σύνθεση αυτών των μορίων που διατηρούνται σε αρχαία ιζήματα, οι επιστήμονες είναι σε θέση να υπολογίσουν τις προηγούμενες θερμοκρασίες.
Ο O'Connor προσθέτει, «Με αυτόν τον τρόπο, μπορέσαμε να δημιουργήσουμε ένα λεπτομερές «χρονοδιάγραμμα θερμοκρασίας» για τα χρόνια που οδήγησαν στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων, το οποίο μπορούμε να συγκρίνουμε με το αρχείο απολιθωμάτων για να κατανοήσουμε τη σχετική χρονική στιγμή των γεγονότων». Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, το Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ και το Μουσείο Φύσης και Επιστήμης του Ντένβερ εφαρμόζουν τώρα την ίδια προσέγγιση για την ανακατασκευή των προηγούμενων κλίματων σε άλλες κρίσιμες περιόδους της ιστορίας της Γης.
Lauren O'Connor, Terrestrial evidence for volcanogenic sulfate-driven cooling event ~30 ka before the Cretaceous–Paleogene mass extinction, Science Advances (2024). DOI: 10.1126/sciadv.ado5478
Αναρτήσεις
