Το ιερό δέντρο του Αβράμιθα

Ο Αβράμιθας , μαζί με την ελιά και τον κυπάρισσο είναι από τα σπουδαία δέντρα της κωακής χλωρίδας. Σημαντικά για τη ζωή των κατοίκων όχι μόνο του Αιγαίου. Γνωστός  στη ναυσιπλοΐα , αρχαία τελετουργία και για την αρωματική, ιατρική χρήση των προϊόντων του.

Την τερεβινθίνη, γνωστή ως νέφτι (Chian or Scio turpentine)  χρησιμοποιούσαν σε βερνίκια και λαδομπογιές. Η ρητίνη του Αβράμιθα περιέχει μεγάλες ποσότητες ταννίνης.  Το μαστιχαδιενολικό οξύ που παράγεται από την κρεμεντίνα χρησιμοποιείται ως αντιφλεγμονώδες, όπως απέδειξε ομάδα καθηγητών στο τμήμα φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου της Βαλένθια στην Ισπανία με πειράματα σε ποντίκια το 2002, αλλά και για πολλές άλλες φαρμακευτικές χρήσεις, όπως τα αντηλιακά έλαια.

Παρόλο που ο τερέβινθος[Αβράμιθας] κατέχει ένα μάλλον ασήμαντο ρόλο στη σημερινή εποχή,  ήταν ένα από τα πλέον σπουδαία δένδρα της Ανατολικής Μεσογείου κατά την εποχή του Χαλκού.

 Οι αρχαιολόγοι, οι αρχαιοβοτανολόγοι και οι χημικοί βρίσκουν τα φασματοσκοπικά ίχνη του ρετσινιού του σε ναυάγια και όστρακα, ενώ οι ρίζες της ετυμολογίας του φθάνουν βαθιά πίσω σε ξεχασμένα υποστρώματα των πρώϊμων γλωσσών της Ανατολικής Μεσογείου.

Συνδυάζοντας όλες αυτές τις πληροφορίες, μπορεί να καταδειχθεί ότι η συμβολική χρήση του δένδρου είχε διασυνδέσεις με τις χθόνιες σφαίρες ύπαρξης εκφράζοντας την πίστη στη δύναμη της ανάπτυξης και της υπέρβασης του θανάτου, ενώ παράλληλα το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του συμβόλιζε την ίδια την ενέργεια της Ζωής, στοιχεία που θα έπρεπε να έχουν βρεί την ανάλογη χρηστική θέση τους κατά τη διάρκεια των τελετών γονιμότητας. 

Το κρυφό νόημα του ονόματος του φυτού κι οι θαμπές αναμνήσεις της ιατρικής και της μυθολογικής/πνευματικής σημασίας του μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην κατανόηση των αρχαιολογικών ευρημάτων. 

Απ’ όλα τα παραπάνω συνάγεται ότι ο τερέβινθος θα πρέπει να ήταν ένα από τα κεντρικά συμβολικά φυτά των λειτουργικών πρακτικών τελετουργικής κάθαρση.

Ο τερεβίνθος πρέπει να ήταν δέντρο με σημαντική θρησκευτική λειτουργία στη μινωική εποχή του Χαλκού στην Κρήτη – και όχι μόνο επειδή ορισμένα από τα δέντρα που παρουσιάζονται στη μινωική/μυκηναϊκή εικονογραφία έχουν σαφή ομοιότητα με το σχήμα του τερεβίνθου. Γύρω από την αρχαία Ανατολική Μεσόγειο από την Κρήτη μέχρι το Λεβάντε τα δέντρα είχαν κάποιου είδους τελετουργική λειτουργία. Αν και δεν είναι γνωστά μινωικά/μυκηναϊκά θρησκευτικά κείμενα, παραδείγματα από τελετουργικές σκηνές που απεικονίζονται σε τεχνουργήματα δείχνουν τη σημασία των δέντρων στον πνευματικό τους κόσμο.

Γενικά τα δέντρα μπορεί να μην θεωρούνταν από μόνα τους ως αντικείμενο λατρείας, αλλά ως επίκεντρο λατρευτικών δραστηριοτήτων και ως σύμβολα θεών ή ιερών δυνάμεων, κυρίως της γονιμότητας. 

Οι τερεβίνθοι έχουν μερικές αξιοσημείωτες ιδιότητες που ταιριάζουν σε ένα σημαντικό δέντρο για λατρείες γονιμότητας και μετάβασης: Επιστρέφουν στη ζωή την άνοιξη με μια δραματική ορμή (στην αρχή) κόκκινων φύλλων και ανθίζει (και τα δύο φύλα διαφορετικά, καθώς είναι δίοικα) ενώ περιβάλλουν τη φύση αρχίζει να στεγνώνει για το καλοκαίρι. Και δείχνουν ξανά κόκκινα φύλλα το φθινόπωρο πριν φαινομενικά χάσουν τη ζωή τους ενώ η φύση γίνει χειμωνιάτικη-πράσινη.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την academia.edu

Πηγή:

Sabine Beckmann

Resin αnd Ritual Purification:Terebinth ιn Eastern Mediterranean Bronze Age  Cult

Περισσότερα,

https://www.academia.edu/2210130/Resin_and_Ritual_Purification_Terebinth_in_Eastern_Mediterranean_Bronze_Age_Cult?email_work_card=title