Γιατί ο χρυσός είναι σπάνιος στη φύση;

Ένα υπέροχο χρυσό δίχτυ μαλλιών του ύστερου 3ου αιώνα π.Χ. από την αρχαία ελληνική πόλη Τάρας (Τάραντας, Νότια Ιταλία). Είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από χρυσό σε σχέδιο διχτυών με γρανάτες στις διασταυρώσεις και μια μεγάλη ανάγλυφη εικόνα της Μέδουσας στην κορυφή.

Γιατί είναι σπάνιος;

Ο χρυσός προέρχεται από κοσμικά γεγονότα όπως οι συγκρούσεις σουπερνόβα και άστρων νετρονίων. Σχηματισμένα μέσω πυρηνικών αντιδράσεων, τα άτομα χρυσού διασκορπίζονται στο διάστημα και ενσωματώνονται στις πρώτες ύλες της Γης. Προσβάσιμο μέσω εξόρυξης και βομβαρδισμού αστεροειδών, η προέλευση του χρυσού εκτείνεται σε δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όλος ο χρυσός στη Γη βυθίστηκε στον πυρήνα της  κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του πλανήτη. Είναι προσβάσιμο μόνο σήμερα λόγω βομβαρδισμού των αστεροειδών.

O  χρυσός είναι πολύ δύσκολο να παραχθεί αρχικά, επομένως είναι σπάνιος για αυτόν τον λόγο. 

Μπορεί να παραχθεί σε συγχωνεύσεις αστεριών νετρονίων ή σε εκρήξεις supernova. Ο χρυσός είναι επίσης πολύ βαρύς, επομένως πιστεύεται ότι όλος ο χρυσός που υπήρχε όταν η Γη ήταν λιωμένη βυθίστηκε στο κέντρο της Γης και ότι όλος ο χρυσός στη στεριά παραδόθηκε από αστεροειδείς αφού στερεοποιήθηκε η επιφάνεια της Γης. Επιπλέον έχουμε ηπειρωτική μετατόπιση με καταβύθιση όπου μια πλάκα κατεβαίνει για να ανακυκλωθεί στο εσωτερικό. Οποιοσδήποτε χρυσός εκεί πιθανότατα χάνεται βυθίζοντας στο κέντρο της Γης, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί ξανά μέσω της αλληλεπίδρασης λοφίου-καταβύθισης.

Σε αντίθεση με τα διαμάντια και άλλους πολύτιμους λίθους, ο χρυσός δεν μπορεί να παραχθεί τεχνητά. Δεν έχει σχηματιστεί σε αυτόν τον πλανήτη, αλλά υπάρχει στη φυσική του κατάσταση που περιέχεται στον φλοιό της Γης. Αυτό είναι που το κάνει σπάνιο.

Αν και πρόσφατα αναφέρθηκε ένα μεγάλο κοίτασμα στην Κίνα, πρόχειρες εκτιμήσεις αναφέρουν έναν αριθμό 54.000 τόνων αποθεμάτων χρυσού που εξακολουθούν να παραμένουν κάτω από το έδαφος και θα μπορούσαν να ανασκαφούν. Εάν είναι σωστά, αυτά τα στοιχεία δίνουν συνολικά 244.040 τόνους χρυσού που θα είναι ποτέ διαθέσιμοι για χρήση στη Γη, με βάση την τρέχουσα τεχνολογία εξόρυξης.

Πώς μπορεί να σχηματιστεί τεχνητά ο χρυσός; 

Όμως ,μπορεί να δημιουργηθεί από άλλα στοιχεία. Αλλά η διαδικασία απαιτεί πυρηνικές αντιδράσεις και είναι τόσο ακριβές που επί του παρόντος δεν μπορείτε να κερδίσετε χρήματα πουλώντας τον χρυσό που δημιουργείτε από άλλα στοιχεία.

Συνήθως ο χρυσός δημιουργείται από πλατίνα, η οποία έχει ένα πρωτόνιο λιγότερο από τον χρυσό, ή από υδράργυρο, που έχει ένα πρωτόνιο περισσότερο από τον χρυσό. Ο βομβαρδισμός ενός πυρήνα πλατίνας ή υδραργύρου με νετρόνια μπορεί να χτυπήσει ένα νετρόνιο ή να προσθέσει ένα νετρόνιο, το οποίο μέσω της φυσικής ραδιενεργής διάσπασης μπορεί να οδηγήσει σε χρυσό.

Ο χρυσός βρίσκεται κυρίως ως το καθαρό, εγγενές μέταλλο. Ο συλβανίτης και ο καλαβερίτης είναι ορυκτά που φέρουν χρυσό. Ο χρυσός βρίσκεται συνήθως ενσωματωμένος σε φλέβες χαλαζία ή σε χαλίκι ρέματος . Εξορύσσεται στη Νότια Αφρική, τις ΗΠΑ (Νεβάδα, Αλάσκα), τη Ρωσία, την Αυστραλία, τον Καναδά, την Χαλκιδική, κά.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την εγκυκλοπαίδεια Τρεκάνι και τη σελίδα wtamu

https://www.wtamu.edu/~cbaird/sq/2014/05/02/can-gold-be-created-from-other-elements/