Οι ακτές χάνουν ιζήματα

Από το βουνό του Δία [Ζηνί], Κέφαλος στις 23 Φεβρουαρίου 2013, μετά από  ισχυρή βροχόπτωση διακρίνονται τα ιζήματα που χάνονται στον Όρμο της Κεφάλου. 

Αυτό το γεγονός αφήνει απροστάτευτο το λιμάνι της Κεφάλου από τις θαλάσσιες δυνάμεις που επελαύνουν πιο εύκολα. Είναι κάτι που αναμένεται να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Στο νησί της Κω

Οι παράκτιες ζώνες υψηλής ενέργειας και ψιλής άμμου όπως οι βόρειες της Κω χάνουν περισσότερο ίζημα.

Οι αμμώδεις ακτές παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση, με το 86% από αυτές να μειώνονται σε αιωρούμενα ιζήματα κατά τη διάρκεια των 40 ετών, σύμφωνα με πρόσφατη διεθνή μελέτη.

Τα δέλτα των ποταμών για παράδειγμά του Πλατύ ποταμού στην πόλη της Κω και της Παλιάς Καρδάμαινας έχουν χαθεί από καιρό στην «ανάπτυξη».

Οι δημόσιοι και δημοτικοί διαχειριστές των ακτών είναι ανύπαρκτοι για να αξιολογήσουν τις αιτίες και τις συνέπειες αυτής της τάσης που θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια.

Δέλτα, έλη, λασπότοποι και υγρότοποι είναι σημαντικά για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας έως την προστασία των πόλεων, οικισμών  από τις καταιγίδες, και όλα χρειάζονται νέα ιζήματα για να συμβαδίσουν με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 

Στη Βασιλέως Γεωργίου Β΄ της πόλης Κω ο συνεχής τεχνητός εμπλουτισμός είναι μία λύση όμως αρκετά κοστοβόρα. Αντί να επανέλθουν τα συστήματα εκφόρτωσης στην προηγούμενη κατάσταση περιορίζονται όλο και περισσότερο.

Χωρίς νέο ίζημα, η θάλασσα εισχωρεί περισσότερο καταστρέφοντας περιουσίες εκτός από τα οικοσυστήματα. Η υποβάθμιση των ακτών είναι εμφανής πλέον και με το γυμνό μάτι, ενώ είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς οι παράκτιες πλημμύρες αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα καθώς αλλάζουν το κλίμα. 

Τα τοιχία, οι πρόβολοι  και οι βράχοι είναι σκληρά μέτρα και συχνά εμποδίζουν τα ιζήματα να φτάσουν στη θάλασσα . Παράκτιες υποδομές, όπως θαλάσσια τοιχώματα και προβλήτες, διαταράσσουν τη διαδικασία απόθεσης φυσικών ιζημάτων στις ακτές. Και η βυθοκόρηση για νέους χώρους ελλιμενισμού αφαιρεί σκόπιμα τα παράκτια ιζήματα προς όφελος της ανάπτυξης ναυτιλίας και της ναυσιπλοΐας.  Στο Μαστιχάρι , το λιμάνι αφαιρεί συνεχώς φυσικό ίζημα από τις ανατολικές ακτές, ενώ βράχοι στη θάλασσα προστατεύουν μεμονωμένα και όχι συνολικά.  

Απαιτείται ένα συνολικό λογικό σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείρισης των ακτών, που από χρόνια το λέμε και ποτέ δεν φτάνει...

Εδώ είναι μία νέα μελέτη για τις ακτές που υποφέρουν σε όλο τον κόσμο.

Οι ακτές σε όλο τον κόσμο χάνουν ιζήματα 

Οι ακτές είναι δυναμικές από τη φύση τους, διαμορφωμένες από την ώθηση των ιζημάτων στην ενδοχώρα και την έλξη της παλίρροιας των ωκεανών. 

Μια πρόσφατη μελέτη δίνει μια νέα άποψη για τις ακτές σε όλο τον κόσμο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αλλαγές στο χρώμα των ωκεανών για να δείξουν ότι τα ιζήματα στο νερό έχουν μειωθεί. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλα, από την υγεία των οικοτόπων έως τις παράκτιες υποδομές. 

Ένα νέο εργαλείο χρησιμοποιεί το Landsat, ένα δίκτυο δορυφόρων εστιασμένων στην ξηρά, για να υπολογίσει πόσα ιζήματα υπάρχουν σε αυτές τις παράκτιες ζώνες με βάση το φως που ανακλάται από τη στήλη του νερού. Το εργαλείο βασίζεται σε έναν αλγόριθμο που αναπτύχθηκε από τον Wenxiu Teng ως μέρος της διδακτορικής του έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Amherst, όπου μελετά την τηλεπισκόπηση και τη γεωμορφολογία. 

Ο Teng θα παρουσιάσει τα αρχικά ευρήματα  στην ετήσια συνάντηση της AGU 2024 στην Ουάσιγκτον, D.C. Τα κύματα, οι παλίρροιες, η μετατόπιση της στάθμης της θάλασσας, η απορροή ποταμών και άλλες διεργασίες επηρεάζουν την ποσότητα του ιζήματος που βρίσκεται κοντά στις ακτές. Και ο καλύτερος τρόπος για να παρακολουθήσετε αυτό το παράκτιο ίζημα είναι από το διάστημα. 

Οι παράκτιες ζώνες υψηλής ενέργειας καταστρέφουν τα περισσότερα όργανα που βασίζονται στο έδαφος ή στο νερό, καθιστώντας τις ακτές «μοναδικά κατάλληλες για την τηλεπισκόπηση», δήλωσε ο Brian Yellen, γεωμορφολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Amherst και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Τα αιωρούμενα σωματίδια λεπτής άμμου, λάσπης και αργίλου διασκορπίζουν το εισερχόμενο φως. Και τα χρώματα που προκύπτουν μπορούν να ανιχνευθούν από όργανα σε δορυφόρους. Αλλά η παρακολούθηση από το διάστημα έχει και τις προκλήσεις της. Οι δορυφόροι που μετρούν το χρώμα των ωκεανών είναι γενικά σχεδιασμένοι για να καταγράφουν μεγάλες σταγόνες μπλε, συμπεριλαμβανομένων των αισθητήρων φασματοραδιόμετρου μέτριας ανάλυσης (MODIS) της NASA στους δορυφόρους Terra και Aqua. 

Το MODIS συλλαμβάνει το χρώμα του ωκεανού σχεδόν σε καθημερινή βάση, αλλά η ανάλυσή του 1 τετραγωνικού χιλιομέτρου είναι επίσης πολύ αδρή για να καταγράψει μικρές διακυμάνσεις σε μια παράκτια ζώνη πλάτους 300 μέτρων. «Είναι πραγματικά δύσκολο να δεις ένα αιωρούμενο ίζημα να ανθίζει κατά μήκος της ακτογραμμής [με το MODIS] επειδή ένα εικονοστοιχείο καλύπτει τόσο τη γη όσο και τον ωκεανό», είπε ο Teng. 

Το Landsat παρακολουθεί επίσης το χρώμα και έχει πολύ πιο λεπτή ανάλυση 30 μέτρων, αλλά όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι βελτιστοποιημένο για να μετράει το φως που αντανακλάται από τη γη. Το νερό είναι πιο σκοτεινός στόχος και οι ερευνητές που ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα του Landsat για να εξερευνήσουν τους ωκεανούς πρέπει να εφαρμόσουν διορθώσεις για να αφαιρέσουν τον επιπλέον θόρυβο. 

Ο νέος αλγόριθμος διορθώνει την επιφανειακή ανάκλαση, απομονώνοντας μόνο το φως που αντανακλάται από τη στήλη του νερού. Οι ερευνητές επαλήθευσαν τον αλγόριθμο χρησιμοποιώντας παράκτιες μελέτες από 12 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο όπου τα φορτία ιζημάτων οδηγούνταν από θαλάσσιες επιρροές, έλη ή ποτάμια. Ο Teng και οι συνεργάτες του συνέκριναν δείγματα νερού που λήφθηκαν από ομάδες σε συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα με εικόνες Landsat που λήφθηκαν μέσα σε 2 ώρες. 

«Είναι ένα απίστευτα ισχυρό εργαλείο». Έχοντας εμπιστοσύνη στον αλγόριθμο, δημιούργησαν ένα εργαλείο χαρτογράφησης υψηλής ανάλυσης που ονομάζεται Global Coastal Sediments Viewer που μπορεί να απεικονίσει τα παράκτια ιζήματα οπουδήποτε στη Γη. 

Είναι ένας γρήγορος, δωρεάν διαδικτυακός πόρος που τροφοδοτείται από το Google Earth Engine που μπορεί γρήγορα να δημιουργήσει ένα χρονοδιάγραμμα 40 ετών της ιστορίας των παράκτιων ιζημάτων, οργανωμένο σε κάδους 5 ετών. Τα αποτελέσματα δείχνουν τις τάσεις των ιζημάτων με την πάροδο του χρόνου. Μεμονωμένα, αυτού του είδους τα υπερτοπικά δεδομένα «θα ήταν προϊόν προσπάθειας ενός ή δύο ετών και μπορείτε να το κάνετε αμέσως τώρα», είπε η Yellen. 

 Μειώνονται τα Δέλτα 

Χρησιμοποιώντας το εργαλείο, οι ερευνητές επέλεξαν 3.000 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο για να παρακολουθήσουν τα παράκτια ιζήματα. Τρεις στις τέσσερις τοποθεσίες παρουσίασαν μείωση του συνολικού αιωρούμενου ιζήματος από τότε που ξεκίνησε το Landsat το 1984, μειώνοντας κατά μέσο όρο 1,63% ετησίως. 

Οι αμμώδεις ακτές παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση, με το 86% από αυτές να μειώνονται σε αιωρούμενα ιζήματα κατά τη διάρκεια των 40 ετών. Περίπου το 81% των λασπωμένων ακτών και το 59% των βραχωδών ακτών παρουσίασαν μειωμένα ιζήματα. 

Δέλτα, έλη, λασποτοπιές και υγρότοποι παρέχουν μια σειρά από υπηρεσίες, από την ενίσχυση της βιοποικιλότητας έως την προστασία των πόλεων από τις καταιγίδες, και όλα χρειάζονται νέα ιζήματα για να συμβαδίσουν με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 

Εάν δεν φθάσει νέο ίζημα, ο ωκεανός θα εισχωρήσει  σε αυτές τις εδαφικές μορφές. Η υποβάθμιση των ακτών είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς οι παράκτιες πλημμύρες αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα καθώς αλλάζουν το κλίμα. 

Η εσωτερική μηχανική, όπως οι επενδύσεις και οι δεξαμενές μπορούν να εμποδίσουν τα ιζήματα να φτάσουν στον ωκεανό. Παράκτιες υποδομές, όπως θαλάσσια τοιχώματα και προβλήτες, διαταράσσουν τη διαδικασία φυσικών ιζημάτων. Και η βυθοκόρηση αφαιρεί σκόπιμα τα παράκτια ιζήματα προς όφελος της ναυτιλίας και της ναυσιπλοΐας. 

Οι τοπικοί διαχειριστές γης μπορούν να χρησιμοποιήσουν το νέο σύνολο δεδομένων για να δουν πώς αυτά τα έργα υποδομής μπορεί να έχουν επηρεάσει την παροχή ιζημάτων της περιοχής τους. 

«Όσον αφορά τη χρησιμότητα αυτού που παρέχουν, είναι τρομερό». Το νέο εργαλείο είναι χρήσιμο, αλλά έχει τα όριά του, είπε ο Emmanuel Boss, οπτικός ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο του Maine που δεν συμμετέχει στο έργο.

Τα δεδομένα είναι εμπειρικά. Η λήψη παρατηρήσεων από 12 τοποθεσίες για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου αλγόριθμου θα εισαγάγει αβεβαιότητες που δεν είναι καλά περιορισμένες, είπε. 

Οι διαχειριστές ακτών θα πρέπει ακόμα να συλλέγουν αυτοπροσώπως παρατηρήσεις, προειδοποίησε ο Boss. Αλλά οτιδήποτε απεικονίζει δεδομένα ιζημάτων για μη ειδικούς είναι σημαντικό. «Όσον αφορά τη χρησιμότητα αυτού που παρέχουν, είναι τρομερό», είπε. Η μελέτη είναι ένα πρώτο βήμα και αυστηρά παρατηρητική. Οι περισσότερες τοποθεσίες μείωσαν τα ιζήματα, αλλά πολλές άλλες τα αύξησαν. Οι μεμονωμένοι διαχειριστές ακτών έχουν τώρα ένα εργαλείο για να αξιολογήσουν τις αιτίες και τις συνέπειες της τοπικής μείωσης των ιζημάτων.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα eos.org

περισσότερα,

1.Η ακτογραμμή υποχωρεί με γοργούς ρυθμούς!

https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/09/blog-post_40.html

2.https://eos.org/articles/coastlines-around-the-world-are-losing-sediment