Η προέλευση των ιταλοκελτικών και ελληνο-αρμενικών γλωσσών

Ανακαλύφθηκε η προέλευση των ιταλοκελτικών και ελληνο-αρμενικών γλωσσών .Μια γενετική μελέτη επιβεβαιώνει τις πολιτισμικές και γλωσσικές ρίζες των αρχαίων λαών της Μεσογείου.

Μια επιστημονική ανακάλυψη αποκάλυψε ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα της ιστορίας: την προέλευση των ιταλοκελτικών και ελληνο-αρμενικών γλωσσών, θεμελιώδεις πυλώνες των μεσογειακών πολιτισμών.

 Μια διεθνής ομάδα γενετιστών και αρχαιολόγων έχει ανακατασκευάσει τα πρότυπα μετανάστευσης και την πολιτιστική ανάμειξη που οδήγησε σε αυτές τις σημαντικές γλωσσικές οικογένειες. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στον διακομιστή bioRxiv, ανέλυσε την αλληλουχία των γονιδιωμάτων 314 αρχαίων ατόμων που κατοικούσαν στην περιοχή της Μεσογείου μεταξύ 5.200 και 2.100 ετών πριν. 

Κατανομή των αναλογιών καταγωγής που προέρχονται από Bell Beaker και Yamnaya που λαμβάνονται από το μοντέλο πρόσμιξης IBD. Η αναλογία κάθε πηγής στέπας τυποποιείται από τις συνολικές συνεισφορές στέπας, δηλαδή το άθροισμα των συνεισφορών Corded Ware, Bell Beaker και Yamnaya-Samara. Από: Fulya Eylem Yediay et al.

Η ανάλυση αυτή αποκαλύπτει μια βαθιά απόκλιση μεταξύ των πληθυσμών της ανατολικής και της δυτικής Μεσογείου, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στις δομές των κλασικών γλωσσών αυτών των περιοχών. Η μελέτη εντοπίζει δύο κύρια μεταναστευτικά ρεύματα που είναι υπεύθυνα για τη διαμόρφωση των γενετικών και γλωσσικών ριζών των λαών της Μεσογείου. Από τη μια πλευρά, οι κάτοικοι της δυτικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της σημερινής Ιταλίας, Γαλλίας και Ισπανίας, παρουσιάζουν μια κυρίαρχη γενετική επιρροή από τον πολιτισμό Bell Beaker, που σχετίζεται με τις πλάγιες και κελτικές γλώσσες. Από την άλλη πλευρά, οι πληθυσμοί της Ελλάδας και της Αρμενίας απέκτησαν την καταγωγή τους από τους Yamnaya, μια κτηνοτροφική ομάδα από την Ανατολική Ευρώπη.

Ο γενετικός και πολιτισμικός διαχωρισμός μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής Μεσογείου είναι συνεπής με τις γλωσσικές θεωρίες της ιταλοκελτικής και της ελληνοαρμενικής, υποστηρίζοντας την ιδέα ότι αυτές οι ομάδες εξελίχθηκαν από διακριτές γενετικές και πολιτισμικές επιρροές, εξηγούν οι ερευνητές. Η ανάλυση δείχνει ότι οι μαζικές μεταναστεύσεις της Εποχής του Χαλκού ήταν οι κύριοι μοχλοί αυτής της διαφοροποίησης. Οι ερευνητές τεκμηρίωσαν πώς οι πληθυσμοί των στεπών έφεραν όχι μόνο τη γενετική τους αλλά και πολιτιστικές καινοτομίες, όπως τα άρματα και η μεταλλουργία, που ενσωματώθηκαν γρήγορα στις τοπικές κοινωνίες.

Στην Ιταλία, για παράδειγμα, οι πλάγιες γλώσσες, όπως τα λατινικά, φαίνεται να έχουν εμφανιστεί χάρη στην επιρροή του πολιτισμού Bell Beaker, του οποίου οι απόγονοι κυριάρχησαν στο πολιτιστικό τοπίο της χερσονήσου πριν από τον Ρωμαϊκό. Εν τω μεταξύ, στην Ελλάδα, άτομα με καταγωγή Yamnaya εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο, όπου εισήγαγαν τις ρίζες αυτού που αργότερα θα γινόταν η κλασική ελληνική γλώσσα.

Διασπορά των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών σύμφωνα με την υπόθεση Κούργκαν. Από: Διακομιστής χαρτών DEMIS / Wikimedia Commons.

Η έρευνα όχι μόνο επιβεβαιώνει τις γλωσσικές υποθέσεις της ιταλοκελτικής και της ελληνοαρμενικής, αλλά απορρίπτει επίσης εναλλακτικές θεωρίες, όπως η ιταλογερμανική υπόθεση, η οποία πρότεινε μια στενότερη σύνδεση μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών γλωσσών. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν πώς τα γενετικά μοτίβα μπορούν να αντανακλούν περίπλοκες γλωσσικές τροχιές. Η αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικής και γλωσσολογίας μας προσφέρει ένα μοναδικό παράθυρο για να κατανοήσουμε πώς οι αρχαίοι λαοί κινούνταν, αλληλεπιδρούσαν και εξελίχθηκαν πολιτιστικά, τονίζουν οι ερευνητές.

Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης πώς η Μεσόγειος χρησίμευσε ως χώρος πολιτιστικής και γενετικής ανταλλαγής. Η Κύπρος, για παράδειγμα, εμφανίζεται ως σημείο συνάντησης για τις επιρροές της Ελλάδας, του Λεβάντε και της Ανατολίας, ενώ η Ιταλία παρουσιάζει ένα ποικίλο μείγμα που περιλαμβάνει τόσο τοπικές όσο και μεταναστευτικές επιρροές από την Κεντρική Ευρώπη. Η ανακάλυψη σηματοδοτεί ένα ορόσημο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, που κυριαρχούν σε μεγάλο μέρος του κόσμου σήμερα, διαφοροποιήθηκαν και άκμασαν στα πρώτα τους στάδια.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα labrujulaverde

Fulya Eylem Yediay, Guus Kroonen, et al., Ancient genomics support deep divergence between Eastern and Western Mediterranean Indo-European languages, bioRxiv (2024). DOI:10.1101/2024.12.02.626332

https://www.labrujulaverde.com/en/2024/12/the-origin-of-italo-celtic-and-graeco-armenian-languages-discovered/