Το νησί Οθωνοί απέναντι από το μικρό νησί Μαθράκι. Η Ωγυγία της Οδύσσειας; Από: Resalto othoni / Dreizung / Wikimedia Commons.
Οι Οθωνοί, το δυτικότερο νησί της Ελλάδας, είναι η μυθική Ωγυγία από την Οδύσσεια;
Στα κρυστάλλινα νερά του Ιονίου, 47 ναυτικά μίλια ανατολικά του ακρωτηρίου Santa Maria di Leuca της Ιταλίας, βρίσκεται ο Οθωνοί , ένα νησί που συνδυάζει ιστορία, μυθολογία και απαράμιλλη φυσική ομορφιά. Αναγνωρισμένο ως το δυτικότερο σημείο της Ελλάδας, οι Οθωνοί είναι το μεγαλύτερο και πιο πυκνοκατοικημένο από τα Διαπόντια νησιά. Για τους λάτρεις της μυθολογίας, αυτός ο μικρός παράδεισος είναι ακόμα πιο συναρπαστικός, καθώς έχει αναγνωριστεί ως η μυθική Ωγυγία, το σπίτι της νύμφης Καλυψώς στην Οδύσσεια του Ομήρου. Σήμερα, το νησί προσφέρει ένα μοναδικό ταξίδι στο χρόνο, όπου αρχαίοι θρύλοι μπλέκονται με την καθημερινότητα των κατοίκων του.
Οι Οθωνοί είχαν πολλά ονόματα ανά τους αιώνες, αντανακλώντας την πλούσια και ποικίλη ιστορία τους. Στα αρχαία κείμενα ήταν γνωστό ως «Όθρωνος» ή «Θόρωνος». Οι Βενετοί και οι Ιταλοί το ονόμασαν «Fanò» λόγω του εμβληματικού του φάρου και επίσης «Φιδονήσι» (Νησί των Φιδιών) λόγω της αφθονίας αυτών των ερπετών.
Ωστόσο, το πιο υποβλητικό όνομα είναι η Ωγυγία, η οποία, σύμφωνα με ερμηνείες χαρτογράφων και συγγραφέων του 17ου και 18ου αιώνα, ήταν το καταφύγιο όπου η Καλυψώ κράτησε τον Οδυσσέα για επτά χρόνια. Η συγκεκριμένη τοποθεσία προσδιορίζεται ως σπήλαιο κοντά στην παραλία Άμμος Άσπρος. Η γεωγραφία των Οθωνών φαίνεται να υποστηρίζει αυτή την ταύτιση. Ο Όμηρος περιγράφει την Ωγυγία ως ένα νησί πλούσιο σε κυπαρίσσια με μεθυστικό άρωμα. Σήμερα οι Οθωνοί καλύπτονται από αιωνόβιες ελιές, κυπαρίσσια και πλούσια μεσογειακή χλωρίδα. Επιπλέον, η τοποθεσία του, σχετικά κοντά στην Κέρκυρα, ευθυγραμμίζεται με την αφήγηση του ταξιδιού του Οδυσσέα, ο οποίος ναυάγησε στο νησί των Φαιάκων αφού έφυγε από την Ωγυγία.
Η στρατηγική θέση των Οθωνών το έκανε ένα πολυπόθητο βραβείο για πολλές δυνάμεις σε όλη την ιστορία. Το νησί διοικούνταν από Φράγκους, Ενετούς και, εν συντομία, από τον Κάρολο Γ' της Νάπολης. Τον 16ο αιώνα, Οθωμανοί Τούρκοι, υπό τη διοίκηση του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, επιτέθηκαν στο νησί, σφαγιάζοντας τους κατοίκους του. Το τραγικό αυτό γεγονός τιμάται σήμερα με μνημείο στη συνοικία Σταυρός.
Το Σπήλαιο Καλυψώ. Από: Katechis303 / Wikimedia Commons.
Κατά τον 19ο αιώνα, οι Οθωνοί ήταν μέρος του Βρετανικού Προτεκτοράτου των Ιονίων Νήσων μέχρι το 1864, οπότε και παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Την περίοδο εκείνη, το νησί χρησίμευσε ως διοικητική πρωτεύουσα των Διαπόντιων Νήσων και γνώρισε μια πολιτιστική και οικονομική αναζωπύρωση, αν και ο πληθυσμός του άρχισε να μειώνεται καθώς οι κάτοικοι μετανάστευσαν αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες. Οι Οθωνοί είναι ένα πραγματικό φυσικό καταφύγιο, που φιλοξενεί πλούσια βιοποικιλότητα σε ξηρά και θάλασσα. Εκτός από το ότι καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από ελιές-ορισμένες φυτεμένες κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας- και κυπαρίσσια, τα αρωματικά βότανα όπως η ρίγανη και το φασκόμηλο αναπτύσσονται σε αφθονία, ενώ οι καλλιέργειες φρούτων και λαχανικών ευδοκιμούν στις εύφορες κοιλάδες του.
Στη θάλασσα, η θαλάσσια ζωή περιλαμβάνει δελφίνια, μεσογειακές φώκιες, ακόμη και καρχαρίες. Ο βυθός του νησιού είναι ένας θησαυρός για τους λάτρεις των καταδύσεων, με ναυάγια, υποβρύχιες σπηλιές και μοναδική γεωμορφολογία. Η κληρονομιά του παρατσούκλι του «Νησί των Φιδιών» παραμένει, καθώς οι οχιές παραμένουν μέρος της ερπετοειδούς πανίδας του.
Το νησί διατηρεί ένα δίκτυο παραδοσιακών μονοπατιών που συνδέουν τους οικισμούς και τα σημεία ενδιαφέροντός του. Το περπάτημα στους Οθωνούς είναι μια συναρπαστική εμπειρία, με κάθε βήμα να αποκαλύπτει εκπληκτική θέα στο Ιόνιο και την Αδριατική. Το Ημεροβίγλι, η ψηλότερη κορυφή του νησιού, προσφέρει ένα πανόραμα που περικλείει τα άλλα Διαπόντια νησιά και, τις μέρες με καθαρό αέρα, τις ιταλικές ακτές. Οι κάτοικοι των Οθωνών έχουν διατηρήσει παραδόσεις που συνδυάζουν ελληνικές και ιταλικές επιρροές. Η διάλεκτός τους, πασπαλισμένη με ιταλικές λέξεις, μαρτυρεί αιώνες πολιτιστικής αλληλεπίδρασης. Αν και η μετανάστευση έχει μειώσει τον πληθυσμό της, οι σημερινοί κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό, την αλιεία και την παραγωγή ελαιολάδου, συνεχίζοντας τις αρχαίες παραδόσεις.
Ανάμεσα στα ορόσημα των Οθωνών είναι ο φάρος, που χτίστηκε το 1872, και τα ερείπια ενός ενετικού φρουρίου στο ακρωτήριο Καστρί. Ένας από τους πιο υποβλητικούς χώρους είναι ο σταυρός στον Σταυρό, για τον εορτασμό της σφαγής του 1537. Επιπλέον, ένα μνημείο στην Άμμο τιμά το πλήρωμα του υποβρυχίου Protefs, που βυθίστηκε το 1940 κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Από τους καλυμμένους με ελιές λόφους μέχρι τα καταγάλανα νερά του, αυτό το νησί περικλείει το πνεύμα της Ελλάδας: ένα μείγμα ομορφιάς, ιστορίας και μύθου. Η επίσκεψη στους Οθωνούς είναι να βυθιστείς σε ένα μέρος όπου κάθε γωνιά έχει μια ιστορία να πει, έναν απόηχο των αρχαίων χρόνων που αντηχεί σήμερα.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα labrujulaverde
Πηγές:
Diapontia, “Το “Νησί της Καλυψώς” σύμφωνα με ιστορικούς χάρτες βρίσκεται ΒΔ της Κέρκυρας (φωτογραφίες)
Corfu Diary, Diapontia Islands
Go Greece, Diapontia Islands
Wikipedia, Ozoní
https://www.labrujulaverde.com/2024/12/ozoni-la-isla-mas-occidental-de-grecia-es-la-mitica-ogigia-de-la-odisea