Καθώς αλλάζουν οι βιότοποι...
Ένας πιο ζεστός κόσμος είναι πιθανό να είναι ένας πιο άρρωστος κόσμος.
Ένας τόπος , ένας πλανήτης που θερμαίνεται έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία όλων μας, ιδίως όσων ζουν κοντά σε οικοσυστήματα με γνωστά ή ακόμη άγνωστα παθογόνα.
Ο αυξανόμενος πυρετός του περιβάλλοντος των νησιών μας και αναπόφευκτά της Γης θα έχει προφανείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, όσο τα κύματα καύσωνα θα είναι πιο ζεστά από ό,τι μπορεί να ανεχτεί η φυσιολογία μας.
Η απομάκρυνση μας, όπως και της ανθρωπότητας από το σταθερό κλίμα που κληρονόμησε θα επιφέρει αρκετές εκπλήξεις. Μερικές από αυτές μπορεί να είναι υπάρχουσες ασθένειες που εμφανίζονται σε νέα ή παλιά μέρη ή εξαπλώνονται με μεγαλύτερη αγριότητα. Και ορισμένες, φοβούνται οι ειδικοί, μπορεί να είναι εντελώς νέες ασθένειες.
Η ελονοσία που ταλαιπώρησε την Κω αρκετές φορές κατά το παρελθόν, μεταδίδεται από κουνούπια και μπορεί να επανέλθει. Αυτή η ασθένεια έχει σκοτώσει παγκοσμίως περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία. Τα περισσότερα από αυτά τα θύματα ήταν παιδιά και σχεδόν όλα (95% το 2022) στην Αφρική, μία ήπειρο όχι τόσο μακριά μας.
Βέβαια ως πηγή ασθενειών, τα μολυσματικά κουνούπια είναι τουλάχιστον προβλέψιμα όσον αφορά την ανάγκη τους για τρία πράγματα: θερμές θερμοκρασίες, υγρό αέρα και λακκούβες για να αναπαραχθούν. Οικότοποι σημαντικοί γύρω μας, ήδη γνωστοί, μπορεί να ενεργοποιήσουν ξανά παλιές συνήθειες.
Τι διαφορά θα κάνει λοιπόν η παγκόσμια θέρμανση;
Ο ρόλος της θερμοκρασίας και κυρίως της υγρασίας.
«Η σχέση μεταξύ του κλίματος και της μετάδοσης της ελονοσίας είναι περίπλοκη και έχει αποτελέσει αντικείμενο εντατικής μελέτης για περίπου τρεις δεκαετίες», λένε οι ειδικοί στο νερό και την υγεία Mark Smith (Πανεπιστήμιο του Leeds) και Chris Thomas (Πανεπιστήμιο του Λίνκολν).
Μεγάλο μέρος αυτής της έρευνας έχει επικεντρωθεί στην υποσαχάρια Αφρική, το παγκόσμιο επίκεντρο κρουσμάτων ελονοσίας και θανάτων. Οι Smith και Thomas συνδύασαν τις προβλέψεις θερμοκρασίας και κίνησης του νερού για να δημιουργήσουν μια ανάλυση του κινδύνου ελονοσίας σε ολόκληρη την ήπειρο.
Τα αποτελέσματά τους έδειξαν ότι οι συνθήκες για τη μετάδοση της ελονοσίας θα γίνουν λιγότερο κατάλληλες συνολικά, ειδικά στη δυτική Αφρική. Αλλά εκεί όπου η θερμοκρασία και η υγρασία είναι πιθανό να ταιριάζουν με τα μολυσματικά κουνούπια στο μέλλον, συμβαίνει επίσης να είναι εκεί που αναμένεται να ζήσουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι, κοντά σε ποτάμια όπως ο Νείλος στην Αίγυπτο.
«Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε δυνητικά ενδημικές περιοχές ελονοσίας (κατάλληλες για μετάδοση περισσότερο από εννέα μήνες το χρόνο) θα αυξηθεί έως το 2100 σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο», λένε.
Αλλού, οι τροπικές ασθένειες θα δείξουν τους δεσμούς τους καθώς τα έντομα που τις μεταφέρουν επιβιώνουν πιο μακριά από τον ισημερινό. Αυτό συμβαίνει ήδη στη Γαλλία, όπου τα κρούσματα δάγκειου πυρετού αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια του ζεστού καλοκαιριού του 2022.
«Φαίνεται ότι οι πεδιάδες του Βένετο [στην Ιταλία] αναδεικνύονται ως ιδανικός βιότοπος για τα κουνούπια Culex, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν και να μεταδώσουν τον ιό του Δυτικού Νείλου», προσθέτει ο Michael Head, ανώτερος ερευνητής στον τομέα της παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον.
Η έρευνα δείχνει ότι η παγκόσμια μετάδοση ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια, όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός, θα αλλάξει, λέει ο Mark Booth, ανώτερος λέκτορας στην επιδημιολογία παρασίτων στο Πανεπιστήμιο του Newcastle. Αυτή είναι μια τόσο ξεκάθαρη εικόνα όσο θα μπορούσε να επινοήσει ο Booth από τη διαμόρφωση περισσότερων από 20 τροπικών ασθενειών σε έναν κόσμο που θερμαίνεται.
«Για τα περισσότερα άλλα παράσιτα, υπήρχαν ελάχιστα ή καθόλου στοιχεία. Απλώς δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε», λέει.
Ορισμένες ασθένειες θα φέρουν νέο μαρτύριο για το είδος που εκτρέφεται από τον άνθρωπο. Ο καταρροϊκός πυρετός, ένας ιός που μεταδίδεται από σκνίπες, αναμένεται να μολύνει τα πρόβατα πιο μακριά -στην κεντρική Αφρική, τη δυτική Ρωσία και τις ΗΠΑ- από την υποτροπική Ασία και την Αφρική όπου εξελίχτηκε, λέει ο Booth.
Και οι προγνώσεις για ορισμένες ασθένειες που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους θα επιδεινωθούν. Οι ακαδημαϊκοί του UCL Sanjay Sisodiya, νευροεπιστήμονας και ο Mark Maslin, ένας επιστήμονας του συστήματος της Γης, διαπίστωσαν ότι η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τα συμπτώματα ορισμένων εγκεφαλικών παθήσεων.
«Καθένας από τα δισεκατομμύρια νευρώνες στον εγκέφαλό μας είναι σαν ένας υπολογιστής που μαθαίνει, προσαρμόζεται, με πολλά ηλεκτρικά ενεργά συστατικά », λένε. «Πολλά από αυτά τα εξαρτήματα λειτουργούν με διαφορετικό ρυθμό ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και έχουν σχεδιαστεί για να συνεργάζονται σε ένα στενό εύρος θερμοκρασιών».
Ένα είδος που αναπτύχθηκε στην Αφρική, οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα μεταξύ 20˚C και 26˚C και με υγρασία 20% και 80%, λένε οι Sisodiya και Maslin. Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί ήδη κοντά στο όριο του προτιμώμενου εύρους θερμοκρασίας στις περισσότερες περιπτώσεις, επομένως ακόμη και μικρές αυξήσεις έχουν σημασία.
«Όταν αυτές οι περιβαλλοντικές συνθήκες κινούνται γρήγορα σε ασυνήθιστα εύρη, όπως συμβαίνει με τις ακραίες θερμοκρασίες και την υγρασία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή , ο εγκέφαλός μας παλεύει να ρυθμίσει τη θερμοκρασία μας και αρχίζει να δυσλειτουργεί».
Ένας τόπος , ένας πλανήτης, μια υγεία
Σαφώς, η διατήρηση της υγείας δεν είναι τόσο απλή όσο η ρύθμιση του τι τρώτε ή πόσο συχνά ασκείστε. Υπάρχουν πολλά που είναι πέρα από τον άμεσο έλεγχο σας.
«Μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε δύο καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διεθνούς ενδιαφέροντος: τον COVID-19 τον Φεβρουάριο του 2020 και την ευλογιά των πιθήκων τον Ιούλιο του 2022», λέει ο Arindam Basu, αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας και περιβαλλοντικής υγείας στο Πανεπιστήμιο του Canterbury.
«Ταυτόχρονα, ακραία καιρικά φαινόμενα αναφέρονται συνεχώς σε όλο τον κόσμο και αναμένεται να γίνουν πιο συχνά και πιο έντονα. Αυτά δεν είναι ξεχωριστά ζητήματα».
Ο Basu υπογραμμίζει τον κίνδυνο εμφάνισης νέων ασθενειών, ιδιαίτερα από παθογόνα που θα μπορούσαν να μεταπηδήσουν μεταξύ ανθρώπων και ζώων καθώς αλλάζουν οι βιότοποι εν μέσω της παγκόσμιας θέρμανσης.
«Η στενή επαφή μεταξύ ανθρώπων και άγριων ζώων αυξάνεται καθώς τα δάση καταστρέφονται για να ανοίξει ο δρόμος για τη γεωργία και το εμπόριο εξωτικών ζώων συνεχίζεται», λέει. «Ταυτόχρονα, η απόψυξη του μόνιμου παγετού απελευθερώνει μικρόβια που κρύβονται κάτω από τον πάγο».
Δεδομένου ότι τα παθογόνα μοιράζονται τα ίδια οικοσυστήματα με τους ανθρώπους και τα ζώα που μολύνουν, απαιτείται επειγόντως μια νέα αντίληψη για την υγεία. Αυτό θα πρέπει να στοχεύει στη βελτιστοποίηση της υγείας των ανθρώπων, της άγριας ζωής και του περιβάλλοντος, λέει ο Basu.
Η κλιματική κρίση εκθέτει τις αμέτρητες συνδέσεις μας με οτιδήποτε άλλο - και την κοινή μας αδυναμία στον μοναδικό πλανήτη που είναι γνωστό ότι φιλοξενεί ζωή.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα The Conversation
https://phys.org/news/2024-05-planet-repercussions-human-health.html
Αναρτήσεις
