Μην ενοχλείτε τους κύκλους μου

Ο θάνατος του Αρχιμήδη (1815) του Thomas Degeorge. Ένας καταπληκτικός πίνακας και η ίδια η ιστορία είναι τραγική για τη μεγαλύτερη επιστημονική ιδιοφυΐα πριν από τη σύγχρονη επιστημονική επανάσταση! 

Κατά τον Δεύτερο Πουνικό Πόλεμο, η Ρωμαϊκή Δημοκρατία πολιόρκησε την πόλη των Συρακουσών στη Σικελία, η οποία ήταν σύμμαχος με την Καρχηδόνα. 

Ο Αρχιμήδης, ο οποίος είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην υπεράσπιση της πόλης με τις έξυπνες πολεμικές του μηχανές, συμπεριλαμβανομένων των καταπελτών και του περίφημου νυχιού του Αρχιμήδη, ήταν βαθιά απορροφημένος στις μαθηματικές του σπουδές ακόμη και όταν οι Ρωμαίοι παραβίασαν τα τείχη της πόλης.

Λέγεται ότι σχεδίασε το νύχι ως όπλο για να υπερασπιστεί την πόλη των Συρακουσών. Γνωστό και ως "ο αναδευτήρας του πλοίου", το νύχι αποτελούνταν από ένα βραχίονα σαν γερανός από τον οποίο αναρτήθηκε ένα μεγάλο μεταλλικό άγκιστρο.

Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, ιδιαίτερα αυτές του Πλούταρχου, ο Αρχιμήδης εργαζόταν πάνω σε ένα μαθηματικό πρόβλημα, σχεδιάζοντας φιγούρες στην άμμο, όταν ένας Ρωμαίος στρατιώτης τον πλησίασε. Υπάρχουν παραλλαγές στις λεπτομέρειες, αλλά η πιο συχνά αναφερόμενη ιστορία είναι ότι ο Αρχιμήδης ήταν τόσο απορροφημένος από το έργο του που δεν παρατήρησε την εισβολή. 

Όταν ο στρατιώτης τον διέταξε να έρθει μαζί του, ο Αρχιμήδης φέρεται να απάντησε με "Noli turbare circulos meos" (Λατινικά, σημαίνει «Μη μου τους κύκλους τάραττε …» ), δείχνοντας την εστίασή του στα διαγράμματά του. Δυστυχώς, ο στρατιώτης είτε δεν κατάλαβε είτε αδιαφορούσε για την παράκληση του Αρχιμήδη. Σε μια εκδοχή της ιστορίας, ο στρατιώτης, απογοητευμένος ή πιθανώς μη αναγνωρίζοντας τον Αρχιμήδη, τον σκότωσε επί τόπου. Αυτό το τραγικό γεγονός σήμανε το τέλος ενός από τα μεγαλύτερα επιστημονικά μυαλά της ιστορίας.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη Britannica