Ροές λάβας εξαπλώνονται στην Ισλανδία

Η τελευταία έκρηξη σχισμής στη χερσόνησο Reykjanes της Ισλανδίας ήταν η μεγαλύτερη από τις τέσσερις πρόσφατες περιόδους δραστηριότητας κοντά στην πόλη Grindavík.

Η λάβα ξεχύθηκε από μια ηφαιστειακή σχισμή κοντά στην πόλη Grindavík, στην Ισλανδία, την άνοιξη του 2024. Η έκρηξη, η οποία ξεκίνησε στις 16 Μαρτίου και παρέμεινε ενεργή για δύο εβδομάδες αργότερα, ήταν η μεγαλύτερη σε μια σειρά τεσσάρων ηφαιστειακών γεγονότων στη χερσόνησο Reykjanes που ξεκίνησε το Δεκέμβριος 2023. 

Το OLI (Operational Land Imager) στο Landsat 8 απαθανάτισε αυτήν την εικόνα της συνεχιζόμενης έκρηξης στις 30 Μαρτίου 2024. Η σκηνή του φυσικού χρώματος επικαλύπτεται με ένα υπέρυθρο σήμα για να διακρίνει τη θερμική υπογραφή της λάβας. Το ενεργό μέρος της σχισμής και η προέλευση ενός ηφαιστειακού λοφίου είναι εμφανείς. Ενώ η έκρηξη ήταν ακόμα ενεργή αυτή τη στιγμή, πρόσθετες δορυφορικές και επίγειες παρατηρήσεις έδειξαν ότι πιθανότατα εξασθενούσε. 

Η έκρηξη ξεκίνησε στις 8:23 μ.μ. τοπική ώρα στις 16 Μαρτίου, ανέφερε το Ισλανδικό Met Office (IMO). Μια ρωγμή μήκους σχεδόν 3 χιλιομέτρων (2 μίλια) άνοιξε γρήγορα σε παρόμοια τοποθεσία με την έκρηξη του Φεβρουαρίου του 2024. 

Εκατοντάδες άνθρωποι στη Blue Lagoon, καθώς και ένας μικρός αριθμός στο Grindavík, απομακρύνθηκαν μέσα σε περίπου 30 λεπτά από την έναρξη της έκρηξης. Τις ημέρες που ακολούθησαν, η λάβα έρεε προς υποδομές όπως σωλήνες νερού και δρόμους, την πόλη Γκρίνταβικ και τον ωκεανό. 

Ανθρώπινα φράγματα από χώμα και βράχο παρέσυραν τη λάβα μακριά από την πόλη, αν και μια ροή εκτεινόταν σε έναν δρόμο. Οι αξιωματούχοι αρχικά ανησυχούσαν ότι η λάβα θα έφτανε στην ακτή και θα κρυώσει γρήγορα όταν έρθει σε επαφή με το νερό. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους, όπως η παραγωγή αερίου υδροχλωρίου, αλλά η ροή σταμάτησε.

 20 Σεπτεμβρίου 2023 - 30 Μαρτίου 2024. Αυτή η σύγκριση εικόνων Landsat δείχνει τις πρόσφατες αλλαγές στη χερσόνησο του Reykjanes. Τον Σεπτέμβριο του 2023 (αριστερά), η περιοχή ήταν ήσυχη ηφαιστειακά. Μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου 2024 (κέντρο), είχαν συμβεί τρεις ξεχωριστές εκρήξεις ρωγμών. Το αποτύπωμα του νέου βασαλτικού βράχου αυξήθηκε τον Μάρτιο του 2024 (δεξιά) καθώς η νέα λάβα εκτείνεται σε σχεδόν 6 τετραγωνικά χιλιόμετρα (2,3 τετραγωνικά μίλια), σύμφωνα με τον ΙΜΟ. 

Όπως και οι εκρήξεις που προηγήθηκαν, το γεγονός της άνοιξης του 2024 ήταν διάχυτο, όχι εκρηκτικό. Οι διαχυτικές εκρήξεις τείνουν να εκπέμπουν ελάχιστη τέφρα και τα νέφη τους περιέχουν συνήθως υδρατμούς, διοξείδιο του θείου, διοξείδιο του άνθρακα και μικρές ποσότητες άλλων ηφαιστειακών αερίων. 

Αυτή η έκρηξη δεν διέκοψε τα αεροπορικά ταξίδια, αλλά οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (SO2) ήταν επικίνδυνες τοπικά κατά καιρούς. Εργαζόμενοι εκκένωσαν το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής βόρεια του Γκρίνταβικ στις 18 Μαρτίου λόγω ρύπανσης από αέριο, ανέφερε η Εθνική Ραδιοτηλεόραση της Ισλανδίας. 

Οι εκπομπές SO2 από αυτή την έκρηξη προβλεπόταν να μετατοπιστούν σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και τη βόρεια Ευρώπη, σύμφωνα με μοντέλα που βασίζονται σε δορυφορικές παρατηρήσεις, αλλά σε πολύ υψηλό υψόμετρο για να επηρεάσουν την ποιότητα του επιφανειακού αέρα. Σε αντίθεση με τις άλλες πρόσφατες εκρήξεις σε αυτήν την περιοχή, το γεγονός της άνοιξης διήρκεσε εβδομάδες και όχι μερικές ημέρες. 

Ο λόγος για τη σχετικά παρατεταμένη έκρηξη μπορεί να είναι ότι το μάγμα έχει πλέον μια ευκολότερη διαδρομή προς την επιφάνεια, πρότειναν οι ειδικοί σε ρεπορτάζ ειδήσεων. Άλλοι πιστεύουν ότι το μάγμα δεν συσσωρεύεται πλέον στον ρηχό θάλαμο μάγματος κάτω από την περιοχή και ότι αυτή η έκρηξη θα μπορούσε να είναι η τελευταία στον μεγαλύτερο κύκλο. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Παρατηρητήριο της Γης

Εικόνες του Παρατηρητηρίου Γης της NASA από τη Lauren Dauphin, χρησιμοποιώντας δεδομένα Landsat από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ. Ιστορία της Lindsey Doermann. 

https://earthobservatory.nasa.gov/images/152631/fresh-flows-spread-across-iceland