Απροσδόκητη ανακάλυψη μεθανίου στους παγετώνες του Γιούκον.Τι σημαίνει αυτό;

Ο πιλότος του ελικοπτέρου προσγειώνεται κοντά στους παγετώνες. Φωτογραφία: Sarah Elise Sapper.

Απροσδόκητη ανακάλυψη μεθανίου στους παγετώνες του Γιούκον: «Πολύ πιο διαδεδομένη από όσο νομίζαμε».

Η παγκόσμια τήξη αιχμαλωτίζει τα αποθέματα μεθανίου, την έκταση του οποίου δεν γνωρίζουμε. Μία νεαρή ερευνήτρια από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ανακάλυψε υψηλές συγκεντρώσεις του ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου σε λιωμένο νερό από τρεις καναδικούς ορεινούς παγετώνες, όπου δεν πιστευόταν ότι υπήρχε - προσθέτοντας νέα άγνωστα στην κατανόηση των εκπομπών μεθανίου από τις παγετώδεις περιοχές της Γης.

Τα πτερύγια του ελικοπτέρου περιστρέφονται καθώς ο επιδέξιος πιλότος του εκτελεί εναέρια ακροβατικά ανάμεσα στις απότομες πλαγιές του βουνού Yukon όπου η φοιτήτρια Sarah Elise Sapper οδηγεί την πρώτη της αποστολή πεδίου βαθιά στην καρδιά των βουνών του βορειοδυτικού Καναδά.Από τα παράθυρα του ελικοπτέρου, τα μάτια της πέφτουν στην οδοντωτή άκρη του παγετώνα Donjek: το λιωμένο νερό στροβιλίζεται από κάτω από τον πάγο σαν δίνη.

Λίγο μετά την προσγείωση, γίνεται φανερό ότι η Σάρα έπεσε πάνω σε ένα ασυνήθιστο εύρημα στην πρώτη προσπάθεια. Δευτερόλεπτα μετά την εκκίνηση του φορητού αναλυτή μεθανίου της είναι σαφές ότι ο αέρας είναι εμπλουτισμένος με μεθάνιο και ο ένοχος βρίσκεται σύντομα. Συλλέγοντας ένα δείγμα νερού τήξης, μετρά συγκεντρώσεις μεθανίου που ξεπερνούν κατά πολύ τις προσδοκίες.

«Περιμέναμε να βρούμε χαμηλές τιμές στο λιωμένο νερό επειδή πιστεύεται ότι οι εκπομπές μεθανίου από παγετώνες απαιτούν μεγαλύτερες μάζες πάγου, όπως τεράστια στρώματα του. Το αποτέλεσμα όμως ήταν εντελώς το αντίθετο. Μετρήσαμε συγκεντρώσεις έως και 250 φορές υψηλότερες από αυτές στην ατμόσφαιρά μας», εξηγεί η Sarah Elise Sapper του Τμήματος Γεωεπιστημών και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.

Το πάρτι ξεκίνησε και συνεχίστηκε σε δύο ακόμη ορεινούς παγετώνες, τον Kluane και τον Dusty. Και μετά τη μέτρηση του μεθανίου στο νερό τήξης καθενός από αυτούς τους δύο παγετώνες, το προκαταρκτικό εύρημα αποδείχθηκε κάτι περισσότερο από μια ανωμαλία. Και εδώ οι μετρήσεις έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις μεθανίου. Κάπου κάτω από τον πάγο, υπάρχουν άγνωστες προηγουμένως πηγές του αερίου.

Επιδεικνύει πιθανότητα εκτεταμένων εκπομπών μεθανίου

«Το εύρημα είναι εκπληκτικό και εγείρει πολλά σημαντικά ερωτήματα σε αυτόν τον τομέα έρευνας», λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Jesper Riis Christiansen του Τμήματος Γεωεπιστημών και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων.

Ο Christiansen, ο συν-συγγραφέας του ερευνητικού άρθρου, πιστεύει ότι το εύρημα καταδεικνύει την πιθανότητα να υπάρχει μεθάνιο κάτω από πολλούς παγετώνες του κόσμου, αυτούς που μέχρι στιγμής έχουν διαγραφεί.

«Όταν ξαφνικά βλέπουμε ότι ακόμη και οι ορεινοί παγετώνες, οι οποίοι είναι μικροί σε σύγκριση με ένα στρώμα πάγου, μπορούν να σχηματίσουν και να εκπέμπουν μεθάνιο, διευρύνει τη βασική μας κατανόηση για τον κύκλο του άνθρακα σε  ακραία περιβάλλοντα  στον πλανήτη. Ο σχηματισμός και η απελευθέρωση μεθανίου κάτω από τον πάγο είναι πιο περιεκτικός και πολύ πιο διαδεδομένος από ό,τι πιστεύαμε», λέει.

Μέχρι τώρα, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι το μεθάνιο στο λιωμένο νερό μπορούσε να βρεθεί μόνο σε περιβάλλοντα χωρίς οξυγόνο κάτω από μεγάλες μάζες πάγου όπως το Φύλλο Πάγου της Γροιλανδίας.

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η παραγωγή μεθανίου είναι βιολογική και συμβαίνει όταν μια οργανική πηγή άνθρακα -π.χ. αποθέσεις από προϊστορικούς θαλάσσιους οργανισμούς, εδάφη, τύρφη ή δάση- αποσυντίθεται από μικροοργανισμούς απουσία οξυγόνου, όπως γνωρίζουμε από υγροτόπους. Ως εκ τούτου, είναι εκπληκτικό ότι οι ορεινοί παγετώνες εκπέμπουν μεθάνιο.

«Το λιωμένο νερό από την επιφάνεια των παγετώνων είναι πλούσιο σε οξυγόνο όταν ταξιδεύει στον πυθμένα του πάγου.Βρήκαμε λοιπόν αρκετά περίεργο το γεγονός ότι όλο αυτό το οξυγόνο καταναλώνεται κάπου στη διαδρομή, έτσι ώστε να σχηματίζονται περιβάλλοντα χωρίς οξυγόνο κάτω από αυτούς τους ορεινούς παγετώνες. Και ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ότι συμβαίνει σε τέτοιο βαθμό, τα μικρόβια να αρχίζουν να παράγουν μεθάνιο και μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτές τις υψηλές συγκεντρώσεις μεθανίου στο νερό που ρέει στις άκρες του παγετώνα», δηλώνει η Sarah Elise Sapper.

«Τα ευρήματα της Sarah αλλάζουν τη βασική μας κατανόηση και μας στέλνουν πίσω στο σχέδιο σε σχέση με μερικούς από τους βασικούς μηχανισμούς που παίζονται», προσθέτει ο Jesper Riis Christiansen.

Ένας αβέβαιος ρόλος για το κλίμα του μέλλοντος

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα στον Καναδά δεν προκαλούν αμέσως αυξημένη ανησυχία σε σχέση με την επίδρασή τους στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, αυτό το συμπέρασμα μπορεί να είναι προσωρινό.

«Το μεθάνιο παίζει σημαντικό ρόλο στη θέρμανση του πλανήτη μας. Η πρόκληση με το μεθάνιο είναι ότι είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό αέριο θερμοκηπίου και οι αυξανόμενες εκπομπές θα επιταχύνουν την υπερθέρμανση του κλίματος ».

«Από μια παγκόσμια προοπτική, μπορούμε να μετρήσουμε πόση ποσότητα εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα και, χονδρικά, από πού προέρχεται το μεθάνιο χρησιμοποιώντας τα ισότοπα που βρίσκονται στο ατμοσφαιρικό μεθάνιο. Και προς το παρόν, η συμβολή του μεθανίου από περιοχές που καλύπτονται από πάγο στον πλανήτη μας, συμπεριλαμβανομένων των παγετώνων και των παγετώνων, δεν αυξάνεται», εξηγεί ο Jesper Riis Christiansen.

Ωστόσο, τονίζει ότι οι μετρήσεις δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ μεθανίου από παγετώδεις περιοχές και μεθανίου από υγροτόπους. Επομένως, οι αριθμοί θα μπορούσαν να είναι απατηλοί. Και η επίδραση της τήξης παραμένει άγνωστη.

Ο Jesper Riis Christiansen πιστεύει ότι τα ευρήματα απαιτούν επαγρύπνηση.

«Οι τρεις τοποθεσίες που μέτρησε η Σάρα επιλέχθηκαν τυχαία λόγω της διαθεσιμότητας ενός ερευνητικού σταθμού και ενός ελικοπτέρου, ωστόσο βρέθηκε μεθάνιο και στις τρεις. Από μόνο του, αυτός είναι ένας καλός λόγος για να κατανοήσουμε καλύτερα την περιοχή. Υπάρχουν πάρα πολλά που δεν γνωρίζουμε, και οι παγετώνες που λιώνουν εκθέτουν άγνωστα περιβάλλοντα που έχουν παραμείνει κρυμμένα για χιλιάδες χρόνια. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει πώς θα συμπεριφερθούν οι εκπομπές», λέει ο Jesper Riis Christiansen.

Ελπίζει ότι η καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς του μεθανίου κάτω από τους παγετώνες θα βοηθήσει επίσης τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς που ισχύουν όταν οι υγρότοποι απελευθερώνουν μεθάνιο, και ως εκ τούτου να συμβάλει στην ανάπτυξη λύσεων για την απομάκρυνση του μεθανίου από την ατμόσφαιρα μέσω οξείδωσης - π.χ. με τη χρήση ορισμένων τύπους εδάφους.

Γεωδίφης πληροφορίες από  Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης 

http://geologyscience.konfidenciale.com/surprising-methane-discovery-in-yukon-glaciers/

Έτσι μοιάζουν οι 30 εκατομμύρια τόνοι πάγου που χάνει η Γροιλανδία κάθε ώρα, αν τοποθετούνταν δίπλα στον πύργο του Άιφελ πριν λιώσουν. Φωτογραφία-Leon Simons/twitter.