Η επαναστατική ζωή ενός ασυμβίβαστου αντάρτη

Πορτρέτο του Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα , ένας από τους πιο αξιοσημείωτους Λατινοαμερικανούς ηγέτες στην ιστορία. Ήταν ένας επαναστάτης που ενέπνευσε πολλούς και αγωνίστηκε ενάντια στις αδικίες μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ας ρίξουμε μια εις βάθος ματιά στη ζωή του Τσε Γκεβάρα και σε ό,τι πρέσβευε. 

Πρώιμη ζωή

Ο Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στην Αργεντινή. Οι γονείς του ήταν ο Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς και η Σέλια ντε λα Σέρνα ι Λιόσα. Είχε τέσσερα μικρότερα αδέρφια και οι Γκεβάρα ήταν μια οικογένεια της ανώτερης τάξης με ισπανική και ιρλανδική καταγωγή. 

Μόνο όταν έγινε επαναστάτης χρησιμοποίησε το παρατσούκλι «Τσε», το οποίο απέκτησε λόγω της τάσης του να το χρησιμοποιεί. Είναι ένας συνηθισμένος όρος στις χώρες της Λατινικής Αμερικής για να τραβήξει την προσοχή κάποιου. 

Μεγαλώνοντας, ο Τσε ενδιαφερόταν για τη ζωή των επαναστατών και συχνά προσπαθούσε να μάθει για τους Ιρλανδούς επαναστάτες. Επίσης, ανέπτυξε συμπάθεια για τον φτωχό και ευάλωτο πληθυσμό, ακόμη και όταν μεγάλωσε σε μια εύπορη οικογένεια. 

Ο Τσε Γκεβάρα σε ηλικία 1 έτους, 1929.

Η είσοδός του στην πολιτική ήρθε νωρίς, καθώς ο πατέρας του Ερνέστο συχνά διοργάνωνε πολιτικές συναντήσεις στο σπίτι τους. Ο πατριάρχης υποστήριξε την πλευρά των Ρεπουμπλικανών στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. . 

Ο Τσε είχε πολλά ενδιαφέροντα εκτός από την πολιτική. Παρά τις κρίσεις άσθματος, ήταν αρκετά αθλητικός και του άρεσε η κολύμβηση, το ποδόσφαιρο και το ράγκμπι. Αγωνιζόταν επίσης σε τοπικά τουρνουά σκακιού. 

Η ποίηση ήταν επίσης ένα από τα πάθη του, αναφέροντας μεταξύ των αγαπημένων του τον Πάμπλο Νερούδα, τον Γουόλτ Γουίτμαν και τον Αντόνιο Ματσάντο. Ήταν μεγάλος αναγνώστης και απολάμβανε επίσης τα γραπτά των Καρλ Μαρξ, Γουίλιαμ Φόκνερ και Ιουλίου Βερν .

Καθώς μεγάλωνε, μελετούσε προσεκτικά τα λόγια Λατινοαμερικανών συγγραφέων όπως ο Οράσιο Κιρόγκα, ο Χόρχε Ικάσα και ο Μιγκέλ Αστούριας. 

Η γέννηση ενός επαναστάτη

Ο Τσε εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες για να σπουδάσει ιατρική το 1948. Ωστόσο, παράτησε το σχολείο λίγο πριν ολοκληρώσει το πτυχίο του για να ταξιδέψει στη Νότια Αμερική με τη μοτοσικλέτα του. Ξεκίνησε μια διαδρομή 8.000 μιλίων για οκτώ μήνες μεταξύ 1951 και 1952 με έναν στενό φίλο, τον Αλμπέρτο ​​Γκρανάδο. 

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του έγινε μάρτυρας των ανισοτήτων στη Νότια Αμερική. Είδε από κοντά τους ανθρώπους που ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας, κάτι που πυροδότησε την περιφρόνησή του για τον καπιταλισμό και τον οδήγησε πιο κοντά στον κομμουνισμό .  

Έγραψε στα απομνημονεύματά του: «Θα είμαι στο πλευρό του λαού. Θα βγω στα οδοφράγματα και τα χαρακώματα, ουρλιάζοντας σαν δαιμονισμένος, θα λερώσω τα όπλα μου με αίμα και, τρελαμένος από οργή, θα κόψω το λαιμό οποιουδήποτε ηττημένου εχθρού συναντήσω». 

Μετά την περιπέτειά του με τη μοτοσικλέτα, ο Τσε ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ιατρική το 1953. Λίγο μετά την αποφοίτησή του, ο Τσε εντάχθηκε στην Επανάσταση της Γουατεμάλας αντί να φορέσει τη λευκή ρόμπα.

Η Επανάσταση της Γουατεμάλας του 1954

Εκείνη την εποχή, ο πρόεδρος Χάκομπο Άρμπενθ ήταν κεντρική προσωπικότητα στην 10ετή Επανάσταση της Γουατεμάλας. Διατήρησε μια δημοκρατική διακυβέρνηση και εισήγαγε ένα πρότυπο πρόγραμμα αγροτικής μεταρρύθμισης που άσκησε επιρροή σε όλη τη Λατινική Αμερική. 

Το πρόβλημα με το πρόγραμμά του ήταν ότι η United Fruit Company, μια τεράστια επιχείρηση, θα έπρεπε να μειώσει το μερίδιό της στη γη. Και η αγροτική μεταρρύθμιση δεν θα ωφελούσε όσους διατηρούσαν την εξουσία λόγω της ιδιοκτησίας γης τους.

Εξαιτίας αυτού, ο Άρμπενζ έγινε εχθρός της United Fruit Company, των πλούσιων γαιοκτημόνων της Γουατεμάλας και του στρατού. Επιπλέον, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), υποστήριξε μια ομάδα ανταρτών για να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση του Άρμπενζ . 

Βλέποντας το καλό που προσπαθούσε να κάνει ο Άρμπενς για τη Γουατεμάλα, ο Τσε βοήθησε στη δημιουργία τοπικών πολιτοφυλακών για την υπεράσπιση της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι αποσταθεροποιητές ήταν πολύ ισχυροί και η κυβέρνηση του Άρμπενς έπεσε. Ο Γκεβάρα έφυγε από τη χώρα και πέρασε στο Μεξικό αφού ζήτησε καταφύγιο στην πρεσβεία της Αργεντινής. 

Η αντιιμπεριαλιστική στάση του Τσε εντάθηκε μόνο από αυτή την κατάσταση. 

Πρόεδρος Jacobo Árbenz Guzmán, 1951.

Συνάντηση με τον Φιντέλ και τον Ραούλ Κάστρο

Στην Πόλη του Μεξικού, ο Τσε γνώρισε και παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, Χίλντα Γκαέντα. Ήταν Περουβιανή οικονομολόγος και διανοούμενη που τροφοδοτούνταν από τον κομμουνισμό. 

Ο Τσε συνάντησε επίσης τους Αδελφούς Κάστρο της Κούβας στην Πόλη του Μεξικού το 1955. Διαπίστωσε ότι μοιράζονταν τις ίδιες ιδεολογίες: είχαν γίνει κομμουνιστές με βαθύ μίσος για τους Αμερικανούς. Οι αντιιμπεριαλιστικές αρχές του Φιντέλ και του Ραούλ Κάστρο πήγαζαν από την αδικία που βίωσε ο πατέρας τους, Άνχελ , στα χέρια των Αμερικανών στη χώρα τους, την Κούβα. 

Ο Τσε εντυπωσιάστηκε από τον Φιντέλ και τον περιέγραψε ως «εξαιρετικό». Ανέπτυξαν μια φιλία που εξελίχθηκε από συζητήσεις σε τραπέζια στην πρώτη γραμμή της επιτυχημένης Κουβανικής Επανάστασης το 1959.

Ο Τσε έγινε κουβανός πολίτης λίγο αργότερα και χώρισε από την Γκαέντα για να παντρευτεί την Αλέιδα Μαρτς, μια Κουβανή. Ο Τσε υπηρέτησε ως δήμιος φυλακής υπό την κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο και επέβλεψε τον θάνατο περίπου 500 ανδρών που καταδικάστηκαν ως προδότες και κατάσκοποι. 

Κατείχε επίσης θέσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα και έγινε επικεφαλής του Υπουργείου Βιομηχανίας. Αυτό του επέτρεψε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, κάτι που ήταν το τέχνασμα του Φιντέλ Κάστρο να αποστασιοποιηθεί από τις μαρξιστικές ιδεολογίες του Τσε, τις οποίες πολλοί από τους συμμάχους του αποδοκίμαζαν. 

Φιντέλ Κάστρο, δεκαετία του 1950.

Αντίσταση ενάντια στα ιδανικά του

Ενώ ταξίδευε σε όλο τον κόσμο, ο Τσε φρόντιζε να επιστήσει την προσοχή στην καταπίεση που αντιμετώπιζε. 

Στην ομιλία του το 1964 ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, μιλώντας ως επικεφαλής της κουβανικής αντιπροσωπείας, έθιξε πολλά κοινωνικά ζητήματα:

Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική

Ρατσισμός κατά των μαύρων στις Ηνωμένες Πολιτείες

Πεινασμένες ινδιάνικες μάζες

Αγρότες χωρίς γη

Εκμεταλλευόμενοι εργαζόμενοι

Ιμπεριαλισμός

Υπήρξαν δύο απόπειρες κατά της ζωής του Τσε κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Δύο Κουβανοί εξόριστοι ηγήθηκαν αυτών των επιθέσεων, και οι δύο απέτυχαν.

Το τελευταίο του ταξίδι ως Κουβανός πρέσβης ήταν στην Αφρική το 1965. Όταν επέστρεψε στην Κούβα, εξαφανίστηκε από τη δημοσιότητα.

Υπήρχαν εικασίες ότι είχε τεράστιες διαφωνίες με τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος ήταν πιο ρεαλιστής ως ηγέτης. Ο Κάστρο τελικά αναγκάστηκε να κάνει δημόσια δήλωση ότι ο Τσε θα γνωστοποιούσε το πού βρισκόταν όταν το ήθελε. 

Στις 3 Οκτωβρίου 1965, ο Φιντέλ Κάστρο δημοσίευσε την αχρονολόγητη «αποχαιρετιστήρια επιστολή» του Τσε, στην οποία ανέφερε την πρόθεσή του να εγκαταλείψει την Κούβα, να παραιτηθεί από όλες τις κυβερνητικές του θέσεις και να αποκηρύξει την κουβανική υπηκοότητά του. 

Διάσημος Επαναστάτης

Όταν έφυγε από την Κούβα, ο Τσε είχε ήδη ισχυρή φήμη ως επαναστατικός ηγέτης. Πολλές χώρες τον προσκαλούσαν για δημόσιες ομιλίες, καθώς ήθελαν να ακούσουν τις σκέψεις του για διάφορες παγκόσμιες κρίσεις. 

Σύγκρουση στο Κονγκό

Ο Τσε είχε ταξιδέψει στην Αφρική πολλές φορές όσο ήταν Υπουργός Βιομηχανίας της Κούβας. Πίστευε ότι η Αφρική θα ήταν η αχίλλειος πτέρνα των Ηνωμένων Πολιτειών. 

Η Κούβα βοήθησε στην απελευθέρωση της Αλγερίας το 1961, παρέχοντάς της αμερικανικά όπλα που κατασχέθηκαν από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Φιντέλ Κάστρο. 

Το 1965, ο Τσε πήγε στο Κονγκό για να βοηθήσει με το χάος που προκλήθηκε από τους εμπόλεμους πολιτικούς. Ήταν έντονα επικριτικός για την παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών και του Βελγίου, των οποίων οι κυβερνήσεις κυβερνούσαν το Κονγκό καθ' όλη τη διάρκεια της εσωτερικής σύγκρουσης. 

Ο Γκεβάρα σχεδίαζε να ηγηθεί των ανταρτών στο Κονγκό για να ανατρέψει την κυβέρνηση που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ και το Βέλγιο. Το σχέδιο απέτυχε και ο Γκεβάρα επέστρεψε κρυφά στην Κούβα. Πήγαινε και έβγαινε από την Κούβα κρυφά από τότε που η «αποχαιρετιστήρια επιστολή» είχε δημοσιοποιηθεί. 

Ο Τσε Γκεβάρα στο γραφείο του ως Υπουργός Βιομηχανίας, ενώ έδινε συνέντευξη στη Λόρα Μπέρκιστ για  το περιοδικό Look,1963.

Μία Σοσιαλιστική Λατινική Αμερική

Ένα από τα όνειρα του Τσε ήταν να δημιουργήσει μια ενωμένη σοσιαλιστική Λατινική Αμερική. Μοιράστηκε αυτό το σχέδιο με τον πρώην πρόεδρο της Αργεντινής Χουάν Περόν , ο οποίος ήταν εξόριστος στην Ισπανία. Ο Περόν δεν ήταν ενθουσιασμένος με αυτό το σχέδιο. 

Ωστόσο, ο Τσε ήταν ανένδοτος στην αποστολή του. Επιδίωκε να ξεκινήσει το όνειρό του ΣΤΗ Βολιβία. 

Βολιβιανή Εξέγερση

Ο Τσε πήγε στη Βολιβία αφού ξύρισε μεγάλο μέρος των μαλλιών του και όλη την γενειάδα του. Ηγήθηκε με επιτυχία αντάρτικων δυνάμεων στην αρχή της επανάστασης, αλλά η κύρια εκστρατεία απέτυχε καθώς ο Τσε και τα στρατεύματά του αντιμετώπισαν τον υποστηριζόμενο από τη CIA βολιβιανό στρατό. Ο Τσε επίσης δεν μπορούσε να στρατολογήσει ντόπιους για να πάρουν τα όπλα εναντίον της κυβέρνησης. 

Στις 8 Οκτωβρίου 1967, οι βολιβιανές δυνάμεις συνέλαβαν τον Τσε ενώ ηγούνταν αντάρτικων επιχειρήσεων στο φαράγγι Γιούρο. Τραυματίστηκε σοβαρά από τη συμπλοκή. Και όταν επρόκειτο να σκοτωθεί, φέρεται να παζάρευσε με τους στρατιώτες, λέγοντάς τους ποιος ήταν και ότι άξιζε περισσότερο ζωντανός παρά νεκρός. 

Την επόμενη μέρα, ο πρόεδρος της Βολιβίας Ρενέ Μπαριέντος διέταξε τη θανατική ποινή του Τσε. Εκτελέστηκε με πυροβολισμό και η βολιβιανή κυβέρνηση έκανε να φανεί ότι σκοτώθηκε εν ώρα μάχης.

Άφησε πίσω του πέντε παιδιά. 

Ο Τσε Γκεβάρα και τα παιδιά του, 1963.

Ο Τσε Γκεβάρα στις ταινίες

Ως παγκοσμίου φήμης επαναστάτης, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Τσε έχει απεικονιστεί σε πολλές ταινίες. 

Εβίτα (1996)

Ο Αντόνιο Μπαντέρας υποδύθηκε τον Τσε στο μιούζικαλ Εβίτα, με πρωταγωνίστρια τη Μαντόνα στον ομώνυμο ρόλο. Ενώ ο Τσε δεν ήταν πρωταγωνιστής στην ταινία, ήταν ο αφηγητής της ταινίας. 

Ημερολόγια Μοτοσικλέτας (2004)

Τα ταξίδια του Τσε στη Νότια Αμερική με τη μοτοσικλέτα του απεικονίστηκαν στην ταινία Ημερολόγια Μοτοσικλέτας του 2004. Η ταινία βασίστηκε επίσης σε ένα ομώνυμο ημερολόγιο που έγραψε ο Τσε και ο σύντροφός του στα ταξίδια, Αλμπέρτο ​​Γρανάδο. Ο Μεξικανός ηθοποιός και παραγωγός Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ υποδύθηκε τον Τσε στην ταινία. 

Τσε (2008)

Ο διάσημος σκηνοθέτης Στίβεν Σόντερμπεργκ σκηνοθέτησε μια ταινία δύο μερών για τη ζωή του Αργεντινού επαναστάτη. Το πρώτο μέρος έχει τίτλο «Ο Αργεντινός» και το δεύτερο έχει τίτλο «Αντάρτης». Ο βραβευμένος με Όσκαρ Μπενίσιο ντελ Τόρο υποδύθηκε τον Τσε Γκεβάρα. 

Τσε Γκεβάρα: Μια φωνή ενάντια στην αδικία

Γεννημένος σε μια οικογένεια ανώτερης τάξης, ο Τσε δεν βίωσε τη φτώχεια από πρώτο χέρι, αλλά άφησε πίσω του την άνεση για να πάρει τα όπλα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις. Ο Τσε μπορεί να κέρδισε κάποιες μάχες και να έχασε άλλες, αλλά οι ιδεολογίες του συνέχισαν να ζουν.

Παραμένει ένας σημαντικός επαναστατικός θρύλος στη Λατινική Αμερική και πηγή έμπνευσης για όσους συνεχίζουν να αντιστέκονται στις αδικίες παγκοσμίως. 

Από τον Καρλ Σίβερ

https://www.historydefined.net/che-guevara/