Η εξάπλωση του αρχαίου πυθμένα της θάλασσας προκάλεσε κατακόρυφη πτώση της στάθμης θάλασσας
Εάν ολόκληρο το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής —συμπεριλαμβανομένου του παγετώνα Denman, που απεικονίζεται εδώ— έλιωνε σήμερα, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβαινε κατά περίπου 36 μέτρα. Μεταξύ 15 και 6 εκατομμυρίων ετών πριν, η εμβάθυνση των ωκεάνιων λεκανών της Γης μπορεί να προκάλεσε μια αλλαγή της στάθμης της θάλασσας παρόμοιου μεγέθους, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση. (Εικόνα: NASA).
Ο αρχαίος πυθμένας της θάλασσας που εξαπλώθηκε πριν από 15 εκατομμύρια χρόνια προκάλεσε κατακόρυφη πτώση της στάθμης της θάλασσας.
Μεταξύ 15 και 6 εκατομμυρίων ετών πριν, μια πτώση της παραγωγής του ωκεάνιου φλοιού μπορεί να έχει μειώσει τη στάθμη της θάλασσας κατά 26 έως 32 μέτρα.
Σήμερα, γινόμαστε μάρτυρες της ταχείας παγκόσμιας ανόδου της στάθμης της θάλασσας που αποδίδεται κυρίως στο λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων λόγω της κλιματικής αλλαγής και στη θερμική διαστολή του θαλασσινού νερού. Ωστόσο, η αλλαγή της στάθμης της θάλασσας συμβαίνει επίσης κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών, καθώς οι γεωλογικές διεργασίες αναμορφώνουν σταδιακά τις ωκεάνιες λεκάνες της Γης και αλλάζουν τον συνολικό όγκο αποθήκευσης. Οι Dalton et al. έδειξαν ότι σε μια περίοδο από 15 εκατομμύρια έως 6 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την οποία, όπως αποκάλυψε προηγούμενη έρευνα, η παραγωγή ωκεάνιου φλοιού μειώθηκε κατά 35%. Αυτή η μείωση, που οφείλεται κυρίως σε μια παγκόσμια επιβράδυνση της εξάπλωσης του θαλάσσιου πυθμένα, προκάλεσε εμβάθυνση των λεκανών των ωκεανών.
Στη νέα εργασία, οι ερευνητές εξέτασαν διάφορες πιθανές αρχικές συνθήκες για την περιοχή και τις ηλικίες του ωκεάνιου φλοιού, καθώς και τα ποσοστά καταστροφής του φλοιού, υπολογίζοντας ότι η αρχαία επιβράδυνση της εξάπλωσης του βυθού της θάλασσας θα είχε ως αποτέλεσμα πτώση της στάθμης της θάλασσας κατά 26-32 μέτρα. Αυτή η ποσότητα είναι συγκρίσιμη με την αλλαγή της στάθμης της θάλασσας που θα προέκυπτε σήμερα εάν έλιωνε ολόκληρο το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής (το μεγαλύτερο στρώμα πάγου της Γης), αλλά αντίστροφα.
Επιπλέον, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η θερμότητα που ρέει στον ωκεανό από τον καυτό μανδύα από κάτω θα είχε μειωθεί κατά περίπου 8% συνολικά από 15 εκατομμύρια σε 6 εκατομμύρια χρόνια πριν, με ακόμη μεγαλύτερη πτώση (35%) στην υδροθερμική ροή κοντά στις ωκεάνιες κορυφογραμμές. Προτείνουν ότι αυτή η σταγόνα μπορεί να έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στη χημεία του ωκεανού.
Σε προηγούμενη εργασία, ορισμένοι από τους ίδιους ερευνητές πρότειναν ότι η κατά 35% επιβράδυνση της παραγωγής φλοιού θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε μειωμένες ηφαιστειακές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και, συνεπώς, σε παγκόσμια ψύξη, κατά την ίδια περίοδο. Εάν συνέβαινε αυτή η μείωση, η στάθμη της θάλασσας θα μπορούσε να είχε πέσει κατά περισσότερα από 60 επιπλέον μέτρα, χάρη στη θερμική συστολή του θαλασσινού νερού και περισσότερο νερό που συγκρατείται στα ηπειρωτικά στρώματα πάγου. Μόνο περιορισμένες ενδείξεις μεταβολών της στάθμης της θάλασσας τα τελευταία 15 εκατομμύρια χρόνια είναι διαθέσιμες από τα παράκτια στρώματα βράχων. Ωστόσο, οι νέοι υπολογισμοί συνάδουν με τις ερμηνείες των υπαρχόντων δεδομένων στρωματογραφίας ακολουθίας που συγκεντρώθηκαν από το παράκτιο Νιου Τζέρσεϊ και την υπεράκτια Νέα Σκωτία, λένε οι ερευνητές.