Η εξόρυξη βαθέων υδάτων της CIA, 1979
Οι επιπτώσεις της εξόρυξης βαθέων υδάτων είναι ορατές για «πολλές δεκαετίες».
Επιστήμονες στη Βρετανία αξιολόγησαν τη διαρκή επίδραση μιας από τις παλαιότερες γνωστές διαδρομές εξόρυξης στην τεράστια ζώνη Clarion-Clipperton (CCZ), που εκτείνεται μεταξύ Χαβάης και Μεξικού.
Οι επιστήμονες είπαν ότι είδαν τα πρώτα σημάδια ζωής να επιστρέφουν σε ίχνη εξόρυξης βαθιάς θάλασσας χαραγμένα στον βυθό της θάλασσας πριν από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, αλλά προειδοποίησαν την Τετάρτη ότι η πλήρης ανάκαμψη μπορεί να είναι «αδύνατη».
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature , έρχεται καθώς χώρες διαφωνούν για τη δημιουργία του πρώτου κώδικα εξόρυξης στον κόσμο για την εξόρυξη βαθέων υδάτων σε μια συνάντηση της Διεθνούς Αρχής για τον Βυθό της Θάλασσας (ISA) στο Κίνγκστον της Τζαμάικα.
Οι επιστήμονες και όσοι ανησυχούν έχουν επιμείνει εδώ και καιρό ότι η μελλοντική εξόρυξη σε βιομηχανικό επίπεδο θα απειλήσει τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Οι κίνδυνοι κυμαίνονται από εξαφάνιση ειδών και ζημιά στον τροφικό ιστό των ωκεανών , έως την πιθανότητα επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής με τη δημιουργία ιζήματος που αποθηκεύει άνθρακα που θερμαίνει τον πλανήτη.
Στην τελευταία έρευνα, επιστήμονες στη Βρετανία αξιολόγησαν τη μόνιμη επίδραση μιας από τις παλαιότερες γνωστές διαδρομές εξόρυξης στην τεράστια ζώνη Clarion-Clipperton (CCZ), που εκτείνεται μεταξύ Χαβάης και Μεξικού σε διεθνή ύδατα.
Σε βάθη άνω των 4.000 μέτρων (13.000 πόδια), ο βυθός εδώ είναι διάσπαρτος με πετρώματα πλούσια σε μέταλλα γνωστά ως «όζοι» και φιλοξενεί έναν τεράστιο αριθμό παράξενων και σπάνιων ζώων σχεδόν εντελώς άγνωστα στην επιστήμη.
Η άγνωστη δοκιμή της δεκαετίας του ΄70
Μια δοκιμή του 1979 στο CCZ άφησε μια ευρεία λωρίδα βυθού καθαρισμένη από οζίδια και πλαισιωμένη από βαθιά ίχνη σε απόσταση οκτώ μέτρων (26 πόδια) μεταξύ τους που δημιουργήθηκαν από τη μηχανή εξόρυξης.
Το 2023, οι επιστήμονες ερεύνησαν την τοποθεσία και βρήκαν ότι αυτά τα σημάδια στον πυθμένα της θάλασσας παρέμειναν καθαρά ορατά.
«Ο αριθμός πολλών ζώων μειώθηκε μέσα στις ράγες, αλλά είδαμε μερικά από τα πρώτα σημάδια βιολογικής ανάκαμψης», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Daniel Jones του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας.
Ενώ μικρά και πιο κινητά πλάσματα παρατηρήθηκαν στην περιοχή εξόρυξης, τα μεγαλύτερα σε μέγεθος ζώα που είναι στερεωμένα στον πυθμένα της θάλασσας εξακολουθούσαν να είναι «πολύ σπάνια», είπε.
Τα νέφη των ιζημάτων που εκτοξεύτηκαν από τα μηχανήματα δεν βρέθηκε να είχαν μόνιμο αντίκτυπο, σύμφωνα με την έρευνα.
Οι συγγραφείς είπαν ότι ενώ πιο σύγχρονος εξοπλισμός θα μπορούσε να σχεδιαστεί για να περιορίσει τον αντίκτυπο στην άγρια ζωή των ωκεανών, η πιθανή κλίμακα οποιωνδήποτε εργασιών εξόρυξης εάν προχωρούσαν σήμαινε ότι «οι ορατές φυσικές επιπτώσεις της συλλογής μπορεί να θεωρηθεί ότι θα διαρκέσουν για τουλάχιστον πολλές δεκαετίες».
Πρόσθεσαν ότι η πλήρης επιστροφή της ζωής στις πληγείσες περιοχές «μπορεί να είναι αδύνατη» με την αφαίρεση των οζιδίων, τα οποία αποτελούν τα ίδια βιότοπος για θαλάσσια ζώα.
Κατάσκοποι σε κινητά
Η έρευνα σηματοδοτεί «τη μακροπρόθεσμη αξιολόγηση μιας διαδρομής εξόρυξης βαθιάς θάλασσας», είπε ο Τζόουνς στους δημοσιογράφους νωρίτερα αυτό το μήνα.
Ο Τζόουνς μελέτησε τα αρχεία για να εντοπίσει την τοποθεσία της δοκιμής του 1979, η οποία διεξήχθη από τη CIA για την ανάκτηση ενός ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου - χρησιμοποιώντας εξόρυξη βαθέων υδάτων ως εξώφυλλο.
Στη συνέχεια, η CIA μίσθωσε το πλοίο της για πραγματική εξόρυξη βαθέων υδάτων, σύμφωνα με τον Jones.
Είπε ότι η δοκιμή του 1979, που διεξήχθη από ιδιωτικές εταιρείες, ήταν για να διαπιστωθεί εάν η συγκομιδή των οζιδίων ήταν τεχνικά εφικτή και ήταν «πολύ μικρότερη από ό,τι θα έμοιαζε ένα πραγματικό γεγονός εξόρυξης».
Μετά από αυτό, το ενδιαφέρον και η χρηματοδότηση εξαφανίστηκαν.
Όμως τα τελευταία χρόνια έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση των όζων μεγέθους πατάτας, τα οποία πιστεύεται ότι έχουν σχηματιστεί εδώ και εκατομμύρια χρόνια και περιέχουν μέταλλα όπως το κοβάλτιο και το νικέλιο, τα οποία χρησιμοποιούνται σε τεχνολογίες όπως smartphone και επαναφορτιζόμενες μπαταρίες.
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 21 δισεκατομμύρια τόνοι οζιδίων στον βυθό της CCZ.
«Τα αποτελέσματά μας δεν δίνουν απάντηση στο εάν η εξόρυξη βαθέων υδάτων είναι κοινωνικά αποδεκτή, αλλά παρέχουν τα δεδομένα που απαιτούνται για να ληφθούν καλύτερα ενημερωμένες αποφάσεις πολιτικής », δήλωσε ο συν-συγγραφέας Adrian Glover από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βρετανίας.
Πρόσθεσε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία προστατευόμενων περιοχών και να ενημερώσει τις προσπάθειες παρακολούθησης.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα Nature
https://phys.org/news/2025-03-deep-sea-impacts-visible-decades.html
Daniel O. B. Jones et al, Long-term impact and biological recovery in a deep-sea mining track, Nature (2025). DOI: 10.1038/s41586-025-08921-3
https://www.nature.com/articles/s41586-025-08921-3
