Ποια είναι η παλαιότερη λίμνη στη Γη;

Μια εικόνα μιας μεγάλης μπλε λίμνης με μια λοφώδη, δασώδη ακτογραμμή. Η αρχαιότερη λίμνη στον κόσμο χρονολογείται πριν από περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια και είναι επίσης η βαθύτερη και πιο βιολογικά ποικιλόμορφη λίμνη στον κόσμο.

Ακριβώς όπως τα βουνά, οι λίμνες στη Γη μπορεί να είναι αρχαίες ή και άνω του 1 εκατομμυρίου ετών. Υπάρχουν μόνο 20 αρχαίες λίμνες στον πλανήτη, αλλά ποια είναι η παλαιότερη;

Η παλαιότερη λίμνη της Γης έχει έναν ξεκάθαρο νικητή: τη λίμνη Βαϊκάλη στη νοτιοανατολική Σιβηρία. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό το τεράστιο σώμα γλυκού νερού είναι ηλικίας 25 εκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με τον Ted Ozersky , αναπληρωτή καθηγητή βιολογικής λιμνολογίας (η μελέτη των εσωτερικών υδάτινων σωμάτων) στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Αντίθετα, οι Μεγάλες Λίμνες σχηματίστηκαν πριν από λιγότερο από 20.000 χρόνια. Η δεύτερη παλαιότερη λίμνη στη Γη είναι η λίμνη Issyk-Kul στο Κιργιστάν, η οποία σχηματίστηκε πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια .

Η λίμνη Βαϊκάλη έχει έκταση 12.239 τετραγωνικά μίλια (31.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα), καθιστώντας την την 7η μεγαλύτερη λίμνη της Γης . Δεν είναι μόνο η αρχαιότερη λίμνη του κόσμου, αλλά και η βαθύτερη, σε περίπου 1 μίλι (1,6 χιλιόμετρα). Αλλά αυτό είναι μόνο το βάθος του νερού. «Η πραγματική λεκάνη έχει βάθος πολύ περισσότερο από ένα μίλι», είπε ο Ozersky, συμπεριλαμβανομένου μεταξύ 3,1 και 4,3 μιλίων (5 έως 7 χλμ.) ιζήματος στον πυθμένα. Στην περίπτωση της λίμνης Βαϊκάλης, όπου υπάρχουν μίλια ιζήματος, οι ερευνητές χρησιμοποιούν σεισμικές έρευνες για να εκτιμήσουν τον μέσο ρυθμό σχηματισμού ιζημάτων, είπε ο Ozersky.

Πιο εύκολη αναπνοή

Αυτό το ίζημα είναι το κλειδί για τη χρονολόγηση της λίμνης. Οι ερευνητές μετρούν την ηλικία μιας λίμνης μέσω ισοτοπικής χρονολόγησης. Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει τη μέτρηση των αναλογιών των ραδιενεργών ισοτόπων. Σε αυτή την περίπτωση, οι λιμνολόγοι αναλύουν τα ιζήματα των λιμνών για ραδιενεργές εκδοχές καισίου, μολύβδου και άνθρακα. Αυτή η ανάλυση τους λέει πόσο παλιά είναι τα διαφορετικά στρώματα ιζήματος και πόσο γρήγορα συσσωρεύεται αυτό το ίζημα, εξήγησε ο Ozersky

Με την κατανόηση του σχηματισμού λιμνών- και του σχηματισμού της λίμνης Βαϊκάλης, ειδικότερα- οι ερευνητές μπορούν να πάρουν μια καλύτερη ιδέα για το πώς έχει διατηρηθεί για εκατομμύρια χρόνια. Πολλές λίμνες σχηματίζονται ως χαρακτηριστικά παγετώνων, είπε ο Mark Edlund , ανώτερος επιστήμονας και διευθυντής υδάτινων ερευνών και συλλογών στο Μουσείο Επιστημών της Μινεσότα. Οι παγετώνες δημιουργούν μια τσέπη στο τοπίο και εναποθέτουν κομμάτια πάγου που τελικά λιώνουν και γεμίζουν την κοιλότητα. «Αλλά στο μεγάλο σχήμα, είναι πολύ βραχύβια συστήματα», είπε ο Edlund.

Από την άλλη πλευρά, η λίμνη Βαϊκάλη είναι μια ρήγμα λίμνη. Οι λίμνες ρήξης σχηματίζονται όταν δύο ηπειρωτικές πλάκες αρχίζουν να απομακρύνονται η μία από την άλλη, δημιουργώντας ένα χάσμα. Αυτό το χάσμα ονομάζεται γκράμπεν[τάφρος τεκτονική]. Καθώς αυτές οι πλάκες συνεχίζουν να απομακρύνονται, το γκράμπεν συνεχίζει να βαθαίνει. «Ως αποτέλεσμα, αυτή η τοποθεσία δεν γεμίζει ποτέ», είπε ο Edlund, γι' αυτό και οι λίμνες ρήγματος μπορούν να διαρκέσουν τόσο πολύ.

Στην πραγματικότητα, ο Ozersky είπε ότι η λίμνη Βαϊκάλη γίνεται μια ίντσα (2,5 εκατοστά) ευρύτερη κάθε χρόνο. Μερικές από τις άλλες παλαιότερες λίμνες του κόσμου, όπως η λίμνη Μαλάουι (ηλικίας έως 5 εκατομμυρίων ετών) και η λίμνη Τανγκανίκα (ηλικίας έως 12 εκατομμυρίων ετών) - και οι δύο στη Νοτιοανατολική Αφρική - προέρχονται επίσης από ρήγματα.

Η λίμνη Βαϊκάλη διεκδικεί επίσης τον τίτλο της πιο βιολογικά ποικιλόμορφης λίμνης της Γης, σύμφωνα με τον Ozersky.

Η φώκια της Βαϊκάλης (Pusa sibirica) είναι το μόνο είδος φώκιας γλυκού νερού στη Γη.

«Η φυσική εξέλιξη είχε τόσο πολύ χρόνο να δουλέψει σε αυτό το σύστημα χωρίς να διακοπεί», είπε. Έχει επίσης το υψηλότερο ποσοστό ενδημικής χλωρίδας και πανίδας στο οικοσύστημά του, που σημαίνει ότι αυτά τα φυτά και τα ζώα δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στη Γη. Ίσως το καλύτερο και πιο αγαπημένο παράδειγμα είναι η φώκια της Βαϊκάλης ( Pusa sibirica ), το μοναδικό είδος φώκιας του γλυκού νερού. (Αν και άλλα είδη φώκιας μπορεί να κατοικούν σε λίμνες, αυτές οι φώκιες έχουν «εισβάλει» σε αυτές μέσω ρεμάτων, σημείωσε ο Ozersky.)

Αυτή η αρχαία λίμνη φιλοξενεί επίσης εκατοντάδες είδη γαρίδων γλυκού νερού, γεγονός που δίνει στους ερευνητές την ευκαιρία να μελετήσουν την ειδοποίηση και τη διαφοροποίηση. «Η προσπάθεια να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η εξέλιξη είναι ένα πράγμα που είναι πραγματικά ενδιαφέρον για τη Βαϊκάλη», είπε ο Ozersky.

Ο Edlund μελετά επίσης τα διάτομα, τα οποία είναι ένας μονοκύτταρος τύπος φυκιών. Αυτοί οι οργανισμοί τραβούν το διαλυμένο πυρίτιο από το νερό και το μετατρέπουν σε βιολογικά παραγόμενο γυαλί, το οποίο τα περικλείει. Τα διάτομα έχουν συνήθως διάμετρο μεταξύ 10 και 50 μικρομέτρων (περίπου το μισό του πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας), αλλά τα διάτομα της Βαϊκάλης είναι ασυνήθιστα μεγάλα σε περίπου 50 έως 150 μικρά. «Όταν κοιτάμε τα διάτομα στη λίμνη Βαϊκάλη, απλά σου ταράζουν το μυαλό», είπε ο Έντλουντ.

Η λίμνη είναι επίσης ανοιχτή για ανθρώπους επισκέπτες. Αλλά επειδή καλύπτεται με πάγο 5 μήνες το χρόνο, δεν είναι εξαιρετικός προορισμός για κολύμπι. Η μέση θερμοκρασία της επιφάνειάς του είναι 39 βαθμοί Φαρενάιτ (4 βαθμοί Κελσίου). «Είναι μια πολύ κρύα λίμνη», είπε ο Έντλουντ. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα livescience

https://www.livescience.com/planet-earth/whats-the-oldest-lake-on-earth