Αποκρυπτογράφηση επιγραφής σφίγγας ναξιακού τύπου

Η απεικόνιση των Σφιγγών πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην Εγγύς Ανατολή και στην Ελλάδα την Εποχή του Χαλκού, ακολουθούμενη από την Κεντρική Ασία κατά την Εποχή του Σιδήρου. 

Σε αντίθεση με τις αιγυπτιακές σφίγγες, παραδείγματα ναξιακών σφιγγών απεικονίζουν ένα φτερωτό λιοντάρι με γυναικείο πρόσωπο που έγινε κοινή μορφή στους ελληνικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. 

Ένα τέτοιο δείγμα Σφίγγας ναξιακού τύπου αποκαλύφθηκε στη ρωμαϊκή επαρχιακή πόλη Potaissa, που βρίσκεται στη σημερινή Ρουμανία, η οποία χάθηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας του 1848-1849 από τη συλλογή έργων τέχνης του Κόμη Kemény. 

Αυτή η σφίγγα πιθανότατα συνδέθηκε με ένα ιερό της Ίσιδας στην Ποτάισσα και έχει μια επιγραφή με 20 γράμματα γύρω από το βάθρο της που χρησιμοποιεί μια παραλλαγή του ελληνικού αλφαβήτου σε αντίθεση με τις αφιερωτικές πλάκες της Παννονίας, που χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο.

Οι συγγραφείς της μελέτης είπαν: «Το αλφάβητο της επιγραφής της σφίγγας έχει πολλά αρχαϊκά χαρακτηριστικά που θυμίζουν το αλφάβητο του Διπυλίου. Από την άλλη, έχει κάποια χαρακτηριστικά που είναι πιο κοντά στο αλφάβητο των Μεγάρων και της Νάξου». 

Αυτό υποδηλώνει ότι το αλφάβητο της σφίγγας βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο αρχαϊκό Δίπυλο και το αλφάβητο των Μεγάρων. Τα γράμματα I, R, S και T στην επιγραφή της σφίγγας μοιάζουν περισσότερο με τους τύπους του Διπυλίου, ενώ τα γράμματα Α και Μ έχουν μεγαλύτερη ομοιότητα με τους τύπους των Μεγάρων. 

Μπορεί να γίνει κατανοητό ότι αυτή η μεταβατική φάση υπήρξε κατά την ίδρυση των αποικιών των Μεγάρων στην ιστορία, και αυτή είναι η μορφή που εξαπλώθηκε στην Πόταισσα και εμφανίζεται στο άγαλμα της σφίγγας της.

Η εξέταση των σκίτσων που απεικονίζουν τη σφίγγα αποκάλυψε ότι η επιγραφή αποτελεί ένα μετρικό ποίημα που συντίθεται σε δακτυλικό εξάμετρο. Αυτός το περίπλοκο μετρικό ποιητικό δημιούργημα προήλθε από αρχαιοελληνικούς στίχους και στη συνέχεια αγκαλιάστηκε από τη λατινική λογοτεχνία. 

Το δακτυλικό εξάμετρο χρησιμοποιεί μια επαναλαμβανόμενη ρυθμική δομή έξι μετρικών ποδιών ανά γραμμή, τονίζοντας ορισμένες συλλαβές έναντι άλλων. Σύμφωνα με τη μελέτη, το ποίημα είναι γραμμένο σε μια πρωτοουγγρική γλώσσα και καλωσορίζει τους επισκέπτες που πλησιάζουν τη σφίγγα: Íme imádd: itt híres oroszlán («Να, ιδού, λατρεία: εδώ είναι το ιερό λιοντάρι»).

Γεωδίφης με πληροφορίες από το heritagedaily.com

περισσότερα,

https://www.maajournal.com/index.php/maa/article/view/1209

https://archaeologymag.com/2024/01/mysterious-inscription-on-bronze-sphinx-is-deciphered/