Αντωνίνος ο κυμινοπρίστης

Μπροστά: Προτομή του Αντωνίνου Πίου-Antoninus Pius στραμμένη προς τα δεξιά με δάφνινο στεφάνι που φαίνεται από πίσω.

Πίσω: Η Ήρα με παγώνι μεγάλο στα αριστερά, κρατώντας πάτερο και μακρύ σκήπτρο.

Επιγραφή:

ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ - [ΑΥ ΚΑΙΣ(ΑΡ) ΑΔΡΙ(ΑΝΟΣ)] ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ - [ΑΥ ΚΑΙΣ(ΑΡ) ΑΔΡΙ(ΑΝΟΣ)] Πίσω: KΩI - ΩN

Υλικό/Τεχνική Χαλκός. Διάμετρος 31 χιλιοστά. Βάρος 18,14 γρ. Νομίσματα της Κω στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Χρονολογείται, 138-161 μ.Χ.

Αντωνίνος ο Ευσεβής

Ο Τίτος Αίλιος Αδριανός Αντωνίνος Πίος, ο Ευσεβής ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 138 έως το 161 μ.Χ. Γεννημένος σε οικογένεια γερουσιαστών, ο Αντωνίνος κατείχε διάφορα αξιώματα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Αδριανού.

Eίναι γνωστός για την ειρηνική προσέγγισή του στην διαχείριση της αυτοκρατορίας. Είτε ήταν αιτία είτε συνέπεια της απόφασής του να μην εγκαταλείψει ποτέ την Ιταλία, η περίοδος της βασιλείας του θεωρείται η πιο ειρηνική σε όλη την αυτοκρατορία της Ρώμης.

Ο Αντωνίνος ήταν αποτελεσματικός διαχειριστής, αφήνοντας στους διαδόχους του ένα μεγάλο πλεόνασμα στο θησαυροφυλάκιο, επεκτείνοντας την ελεύθερη πρόσβαση σε πόσιμο νερό σε όλη την Αυτοκρατορία, ενθαρρύνοντας τη νομική συμμόρφωση και διευκολύνοντας τη δικαιοδοσία των απελευθερωμένων σκλάβων. Πέθανε από ασθένεια το 161 σε ηλικία 74 ετών και τον διαδέχθηκαν οι θετοί γιοι του Μάρκος Αυρήλιος και Λούσιος Βέρος ως συναυτοκράτορες.

Βοήθησε στην ανοικοδόμηση της Κω μετά από τον σεισμό του 139 μ.Χ. Πρόκειται για τον σεισμό που προκάλεσε μεγάλες ζημιές στην αρχαία Αγορά, στο Ασκληπιείο, στην Αλάσαρνα, ενώ καταστράφηκαν οι Φύξαι. Ο Δήμος των Κώων τον τίμησε, αποκαλώντας τον «ευσεβή, πατέρα της πατρίδας και ευεργέτη».  

Καλός ή κακός αυτοκράτορας;

Ο Αντωνίνος από πολλές απόψεις ήταν το ιδανικό του γαιοκτήμονα κυρίου που επαίνεσαν όχι μόνο οι αρχαίοι Ρωμαίοι, αλλά και οι μεταγενέστεροι μελετητές της κλασικής ιστορίας, όπως ο Edward Gibbon ή ο συγγραφέας του άρθρου για τον Antoninus Pius στην Encyclopædia Britannica- Ενδέκατη Έκδοση. 

«Λίγους μήνες αργότερα, με το θάνατο του Αδριανού, έγινε δεκτός με ενθουσιασμό στο θρόνο από τον ρωμαϊκό λαό, ο οποίος, για μια φορά, δεν απογοητεύτηκε στην προσδοκία μιας ευτυχισμένης βασιλείας. Γιατί ο Αντωνίνος ήρθε στο νέο του γραφείο με απλά γούστα, ευγενική διάθεση, μεγάλη εμπειρία, καλά εκπαιδευμένη ευφυΐα και την πιο ειλικρινή επιθυμία για την ευημερία των υπηκόων του. Αντί να λεηλατεί για να υποστηρίξει την ασωτία του, άδειασε το ιδιωτικό του ταμείο για να βοηθήσει τις αναξιοπαθούσες επαρχίες και πόλεις και άσκησε παντού άκαμπτη οικονομία (εξ ου και το παρατσούκλι «κυμινοπρίστης» δηλαδή αυτός που πριονίζει, τεμαχίζει το κύμινο,ο τσιγγούνης). Αντί να υπερβάλει σε προδοσία ό,τι ήταν επιρρεπές σε δυσμενή ερμηνεία, μετέτρεψε τις ίδιες τις συνωμοσίες που σχηματίστηκαν εναντίον του σε ευκαιρίες για να δείξει την επιείκειά του. Αντί να υποκινήσει τους διωγμούς κατά των Χριστιανών, τους άπλωσε το δυνατό χέρι της προστασίας του σε όλη την αυτοκρατορία. Αντί να δώσει αφορμή σε εκείνη την καταπίεση που θεωρούσε ως αδιαχώριστη από την πρόοδο ενός αυτοκράτορα μέσω των κυριαρχιών του, αρκέστηκε να περάσει όλα τα χρόνια της βασιλείας του στη Ρώμη ή στη γειτονιά της».

Μερικοί ιστορικοί έχουν λιγότερο θετική άποψη για τη βασιλεία του. Σύμφωνα με τον ιστορικό J. B. Bury, Όσο αξιοσημείωτος κι αν ήταν ο άνθρωπος, ο Αντωνίνος δεν ήταν καθόλου μεγάλος πολιτικός. Η «ανάπαυση» που απολάμβανε η αυτοκρατορία υπό την αιγίδα του είχε καταστεί δυνατή μέσω της δραστηριότητας του Αδριανού και δεν οφειλόταν στις δικές του προσπάθειες. Από την άλλη πλευρά, μετέφερε υπερβολικά την πολιτική της ειρήνης με οποιοδήποτε τίμημα, και έτσι προκάλεσε συμφορές στο κράτος μετά τον θάνατό του. Όχι μόνο δεν είχε πρωτοτυπία ή δύναμη πρωτοβουλίας, αλλά δεν είχε καν τη διορατικότητα ή την τόλμη να εργαστεί περαιτέρω στις νέες γραμμές που σημείωσε ο Αδριανός.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.https://global.museum-digital.org/object/1524975

2.SNG Cop. 696. BMC 223. SNG Aulock 2767. Weber Coll. 6669. SNG Tübingen 2533-2534. RPC I 2734.

3.Inscriptions of Cos-Paton,Hicks[1891]

4.Britannica,Βικιπαίδεια

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επί Αντωνίνου Πίου.