Νέες αποκαλύψεις από το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου

Αποκαλύπτοντας τα εκρηκτικά μυστικά του ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου. 

Πρόσφατα ευρήματα από την Expedition 398 του Διεθνούς Προγράμματος Ανακάλυψης Ωκεανών (IODP) αποκάλυψαν την παρουσία μιας σημαντικής, ρηχής υποθαλάσσιας έκρηξης στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου. Αυτή η ανακάλυψη έχει βαθιές επιπτώσεις στην κατανόησή μας για τον υποθαλάσσιο ηφαιστειακό και πώς επηρεάζει τον κόσμο στον οποίο ζούμε.

Το IODP Expedition 398 είναι μια επιστημονική ερευνητική αποστολή που σχεδιάστηκε για να μελετήσει το ηφαιστειακό τόξο στο Νότιο Αιγαίο. Ως μέρος του Διεθνούς Προγράμματος Ανακάλυψης Ωκεανών, η αποστολή περιλαμβάνει γεωτρήσεις βαθιά στον πυθμένα της θάλασσας για τη συλλογή δειγμάτων και δεδομένων για ολοκληρωμένη ανάλυση. Ο πρωταρχικός στόχος είναι να αποκτήσουμε μια βαθύτερη κατανόηση των γεωλογικών και τεκτονικών διεργασιών που έχουν διαμορφώσει αυτήν την περιοχή και να ρίξουμε φως στην ηφαιστειακή δραστηριότητα και τους πιθανούς κινδύνους της.

Ξετυλίγοντας τη Γεωλογική Ιστορία

Η Expedition 398 επικεντρώθηκε ειδικά στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου, μια περιοχή φημισμένη για την περίπλοκη τεκτονική και ηφαιστειακή της δραστηριότητα. Σε μια προσπάθεια να κατανοήσει καλύτερα τη γεωλογική ιστορία και τις διαδικασίες της περιοχής, η ομάδα συνέλεξε δείγματα ιζημάτων και πετρωμάτων. Η ενοποίηση αυτών των δειγμάτων με σεισμικά δεδομένα προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία των εκρηκτικών εκρήξεων του CSKVF (Κυκλάδες – Σποράδες – Ηφαιστειακό Πεδίο Κικλάδων).

Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της βαθιάς γεώτρησης για την αποκάλυψη των γεωλογικών μυστικών των νησιωτικών τόξων, ιδιαίτερα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως η Μεσόγειος. Μέσω της λεπτομερούς ανάλυσης του κοιτάσματος Archaeos Tuff, οι ερευνητές μπόρεσαν να επεκτείνουν την εκρηκτική ιστορία των εκρήξεων του CSKVF πίσω στο χρόνο. Τα ευρήματα υποδηλώνουν την ύπαρξη μιας μεγάλης θαμμένης υποθαλάσσιας καλντέρας πάνω στην οποία βασίζεται το σύγχρονο ηφαιστειακό πεδίο.

Συνέπειες των ευρημάτων

Οι αποκαλύψεις από αυτή τη μελέτη αλλάζουν σημαντικά την τρέχουσα κατανόησή μας για το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου. Μακριά από το να είναι μια αδρανής, αβλαβής περιοχή, φαίνεται να έχει μεγαλύτερη ικανότητα για εξαιρετικά υποθαλάσσιο ηφαιστειακό κίνδυνο από ό,τι ήταν γνωστό στο παρελθόν. Αυτά τα ευρήματα έχουν τεράστιες συνέπειες για την πρόβλεψη και τη διαχείριση ηφαιστειακών κινδύνων στην περιοχή, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη την πυκνοκατοικημένη φύση της Μεσογείου.

Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την κατανόηση της γεωλογικής ιστορίας

Αξίζει επίσης να σημειωθεί η συνολική και διεπιστημονική προσέγγιση της μελέτης. Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια λεπτομερή ανάλυση πυροκλαστικών αποθέσεων, δειγμάτων πυρήνα, σεισμικών δεδομένων και βιοστρωματογραφικών αναλύσεων, παρέχοντας μια ολοκληρωμένη άποψη της γεωλογικής ιστορίας της περιοχής. Αυτή η μεθοδολογική προσέγγιση είναι απαραίτητη για την ενδελεχή κατανόηση σύνθετων γεωλογικών φαινομένων όπως η υποθαλάσσια ηφαιστειότητα.

Η νέα έρευνα εντόπισε ένα γιγάντιο κοίτασμα ελαφρόπετρας, που ονομάστηκε «Archaeos Tuff» δηλαδή Αρχαίος Τόφφος, το οποίο υποδηλώνει ότι μια ρηχή υποθαλάσσια έκρηξη του προϊστορικού ηφαιστείου της Σαντορίνης έλαβε χώρα περίπου 520.000 χρόνια πριν (με πιθανή απόκλιση 10.000 ετών). 

Λεπτές ηφαιστειακές εναποθέσεις ελαφρόπετρας από την έκρηξη κάλυψαν τρία νησιά. Είναι εντυπωσιακό ότι αυτό το κοίτασμα είναι έξι φορές μεγαλύτερο από τα κοιτάσματα πυροκλαστικής ροής της μεγάλης έκρηξης που συνέβη κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περίπου 3.600 χρόνια πριν) και συνέβαλε στην παρακμή του μινωικού πολιτισμού στην Κρήτη.

Όπως δείχνουν τα νέα δεδομένα, το ηφαιστειακό πεδίο Χριστιάνα-Σαντορίνη-Κολόμβο ήταν πολύ πιο εκρηκτικό στο μακρινό παρελθόν από ό,τι ήταν προηγουμένως γνωστό, αλλά παρά αυτή τη βίαιη πρώιμη ιστορία, είναι πολύ απίθανο το ηφαιστειακό συγκρότημα της Σαντορίνης να έχει άλλη έκρηξη αυτού του μεγέθους στο εγγύς μέλλον.

Συμπέρασμα

Το IODP Expedition 398 έχει κάνει σημαντικά βήματα στην αποκάλυψη των γεωλογικών μυστικών του ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου. Η ανακάλυψη μιας μεγάλης, ρηχής υποθαλάσσιας εκρηκτικής έκρηξης και η επίπτωση μιας μεγαλύτερης ικανότητας για επικίνδυνο υποθαλάσσιο ηφαιστειακό κίνδυνο διευρύνει την κατανόησή μας για τους γεωκίνδυνους που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού. Καθώς συνεχίζουμε να εξερευνούμε τον πυθμένα της θάλασσας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι περιμένουμε πιο συναρπαστικές ιδέες, που διαμορφώνουν την κατανόησή μας για τη δυναμική γεωλογική ιστορία του πλανήτη.

Γεωδίφης με πληροφορίες από medriva.com

Περισσότερα,

https://medriva.com/health/environmental-health/unveiling-the-explosive-secrets-of-the-south-aegean-volcanic-arc-insights-from-iodp-expedition-398/

https://www.ekathimerini.com/society/1229323/scientists-find-evidence-of-eruption-that-is-rewriting-santorinis-geological-history/