Η Κως κατά τα περσικά χρόνια

Οι Περσικοί Πόλεμοι, άρχισαν τουλάχιστον το 492 π.Χ με την κατάληψη της Θράκης και της Μακεδονίας από τον Πέρση στρατηγό Μαρδόνιο. Διεξήχθησαν στο πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ., μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών. Μετά τις συγκρούσεις υπεγράφη η Ειρήνη του Καλλία το 449 π.Χ, που σήμαινε τη λήξη των πολέμων και τη νίκη των Ελλήνων.

Από την κυριαρχία των Λυδών σ' αυτή των Περσών

Η Κως τον 5ο αιώνα π.Χ, κατά τα περσικά χρόνια[ περ. 502-449 π.Χ].

Στα μέσα 7ου του π.Χ αιώνα, ιδρύθηκε και απέκτησε ισχύ το κράτος των Λυδών στη Μ. Ασία. Την εποχή της μέγιστης ακμής του, είχε επεκταθεί σ' ολόκληρη την περιοχή των μικρασιατικών παραλίων και τα νησιά. Η διοίκηση των Λυδών ήταν ελαστική είχαν αφήσει κάποιες ελευθερίες στους κατακτημένους λαούς.

Στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα οι Πέρσες υποτάσσουν τους Λυδούς. Η Κως άργησε να υποταχθεί ίσως επειδή συνέφερε τους Πέρσες να διατηρήσουν καλές σχέσεις. Στα 499 - 494 π.Χ ξεσπά η Ιωνική Επανάσταση. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το ρόλο της Κω στη διάρκειά της. Πάντως, ο Ηρόδοτος αποκαλύπτει το όνομα ενός τυράννου της Κω, του Σκύθη, τον οποίο διαδέχτηκε στην εξουσία ο γιός του, Κάδμος.

Αυτός, κινούμενος από αίσθημα δικαίου, παραιτήθηκε και μετοίκησε στη Σικελία. Εκεί, με μια ομάδα Σαμίων εγκαταστάθηκε στην πόλη Ζάγκλη, τη μετέπειτα Μεσσήνη, μεταξύ του 494/3 ή 490/489. Μια ομάδα Κώων τον  ακολούθησε.

H Sherwin-White αναφέρει ότι το νησί προχώρησε στην κοπή αργυρών δισκοβόλων σύμφωνα με τον περσικό κανόνα κατά το δεύτερο τέταρτο του 5ου αι. π.Χ, πράγμα που σημαίνει ότι η Κως ήταν υπό περσική κατοχή.

Ο Ηρόδοτος κανει γνωστό ένα περιστατικό για τον περσικό έλεγχο και τις τύχες του πολέμου. Κατέγραψε την ιστορία μιας γυναίκας από την Κω, που ήταν στο χαρέμι ​​του Πέρση Φαραντάτη, γιο του Τεάσπη. Μετά τη μάχη των Πλαταιών, η γυναίκα πήγε από τους Πέρσες στο ελληνικό στρατόπεδο και έκανε έκκληση στον Παυσανία, τον Σπαρτιάτη στρατηγό, για τη ζωή της. Η γυναίκα η οποία φέρεται ως κόρη του Αγετορίδα, γιου του Ανταγόρα, φαίνεται να ήταν κόρη υψηλόβαθμου Κώου, αφού ο Παυσανίας είχε χαρακτηριστεί ως φιλοξενούμενος-φίλος του πατέρα της. Η γυναίκα γλίτωσε και την έστειλαν στην Αίγινα μετά από επιθυμία της. 

Το 480 π.Χ., το νησί θα περάσει στην κυριαρχία της βασίλισσας της Καρίας Αρτεμισίας, κόρης του Λυγδάμη, τυράννου της Αλικαρνασσού, που ήταν φιλικά προσκείμενος στους Πέρσες και στην επεκτατική τους πολιτική.

Την ίδια χρονιά στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, οι Κώοι αναγκάστηκαν να πολεμήσουν στο πλευρό της Αρτεμισίας Α', βασίλισσας της Αλικαρνασσού και συμμάχου των Περσών, που είχε στην ηγεμονία της και την Κω, Κάλυμνο και Νίσυρο. Διαβάζουμε στον Ηρόδοτο ότι τα νησιά αυτά και η Αλικαρνασσός έδωσαν 5 πλοία. 

Πότε απελευθερώθηκε από τον περσικό ζυγό;

Δεν είναι σαφές πότε η Κως απελευθερώνεται από τους Πέρσες, κατά μία άποψη, φαίνεται ότι  παρέμεινε ακόμη για μεγάλο διάστημα υπό την περσική κατοχή και θα κατάφερε να προσχωρήσει στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, που είχε ιδρυθεί από το 478 π.Χ, μόλις το 451/450 π.Χ.

Κατά μία άλλη άποψη, το νησί μαζί με τη Ρόδο θα αποτινάξουν τον περσικό ζυγό στα 477 π.Χ, μετά τη μάχη της Μυκάλης, και θα συμμετέχουν στις εκκαθαριστικές επιθέσεις των Αθηναίων κατά των Περσών, ώστε να αποσοβηθεί οριστικά ο περσικός κίνδυνος. Έκτοτε συγκαταλέγονται μεταξύ των συμμάχων των  Αθηναίων και πόλη-μέλος της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας, με σημαντική μάλιστα εισφορά στο συμμαχικό ταμείο.

Οι νίκες των Ελλήνων στη Σαλαμίνα, στις Πλαταιές και στη Μυκάλη απέτρεψαν τον περσικό κίνδυνο και έκαναν τους Κώους να αισθανθούν ότι ήταν αναγκαία η συμμετοχή τους στη μεγάλη συμμαχία που ετοιμαζόταν, την Αθηναϊκή.

Οι Αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τους Ιρανούς (ή Άρειους στη δική τους γλώσσα) ... Πέρσες. Επειδή νόμιζαν πως κατάγονταν από τον ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας, τον Περσέα.

Γεωδίφης 

Πηγές:

1.Ancient Cos: An Historical Study of the Dorian Settlement to the Imperial Period- Susan Sherwin-White [1978]

2.Ιστορία της Νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου[1990]

3.Αρχαία ιστορία της Κω- Ολ.Ασπετάκη, Μαρ. Παρισίδου[Επαρχείο Κω, 2004]

4.Ηροδότου, Ιστορίαι

5.Φωτογραφία.world4.eu/persian-costume-history/

6.Εγκυκλοπαίδειες- Britannica, Βικιπαίδεια