Σήμερα γιορτάζει μια από τις αρχαιότερες γλώσσες της ανθρωπότητας...

Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σήμερα...

Για να γιορτάσουμε μια από τις αρχαιότερες  γλώσσες της ανθρωπότητας μια σημαντική επιγραφή από την αρχαία Κω, του 3ου αιώνα π.Χ.

Ασυλία Ασκληπιείου

Ψηφίσματα πόλεων της Μακεδονίας (Κασσανδρείας, Αμφιπόλεως, Φιλίππων) και των Ιονίων νήσων (Κέρκυρας, Λευκάδος) για την αναγνώριση της Ασυλίας του Ασκληπιείου της Κω, 242 π.Χ.

Σύμφωνα με το ψήφισμα της Βουλής της Κασσανδρείας, η θετική ανταπόκριση της πόλεως στις διεκδικήσεις της Κω (Ασυλία και ιερή Εκεχειρία για τους αγώνες των Μεγάλων Ασκληπιείων) αιτιολογείται από την πολιτική φιλίας των Κώων, πρωτίστως υπέρ του βασιλέως Αντιγόνου Β΄ Γονατά (319-239 π.Χ.), γιου του Δημητρίου Πολιορκητού, ο οποίος προηγήθηκε στην έγκριση των αιτημάτων, αλλά και προς τους ίδιους τους Κασσανδρείς και γενικότερα προς τους υπόλοιπους Μακεδόνες. Οι σχέσεις των Αντιγονιδών με την Κω έχουν μακρόχρονη διάρκεια.

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια του ψηφίσματος σχετίζεται με την υποδοχή και τη φιλοξενία των Κώων θεωρών. Εκτός από τη συνήθη αποζημίωση, που προβλέπεται σε τέτοιες περιπτώσεις για την κάλυψη των εξόδων διαμονής το λεγόμενο ξένιον, οι κανόνες φιλοξενίας περιλαμβάνουν και πρόσκληση στο άρχηγέτειον, το χώρο λατρείας του ιδρυτή της πόλεως, του βασιλέως Κασσάνδρου.

Η Κασσάνδρεια ιδρύθηκε το 316 π.Χ στη Χαλκιδική στη θέση της Ποτειδαίας (αποικίας των Κορινθίων). Η πόλη, λόγω των ναυπηγείων της, είχε μεγάλη στρατηγική σημασία για τους Αντιγονίδες.

Στο ψήφισμα της Αμφιπόλεως απουσιάζει κάθε αναφορά στους συνήθεις πολιτικούς θεσμούς. Η δύναμη της αρχής του βασιλέως Αντιγόνου στην πόλη είναι άμεση και απόλυτη προσδιορίζεται επακριβώς το έτος της βασιλείας του 41ο, ενώ δηλώνονται ο βασιλικός επιστάτης, ο επώνυμος ιερέας του Ασκληπιού, καθώς και η ημερομηνία του ψηφίσματος κατά το τοπικό ημερολόγιο, που είναι η 19η του μηνός Γορπιαίου (δηλαδή τέλη Αυγούστου) του έτους 243/2 π.Χ. Στην αιτιολόγηση της ομόφωνης ψήφισης των αιτημάτων προστίθεται και η βούληση του βασιλέως.

Οι Φίλιπποι (κοντά στο Παγγαίο με τα πλούσια μεταλλεία χρυσού και αργύρου).είναι η αρχαιότερη πόλη της Ανατολικής Μακεδονίας. Ιδρύθηκε το 356 π.Χ. από τον Φίλιππο Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Η ασυνήθης έκφραση στην αρχή του κειμένου Ιερών ερμηνεύεται ως «ετικέτα» αρχειακής καταχώρισης του ψηφίσματος (σύμφωνα με το θέμα του, το παρόν ψήφισμα ταξινομήθηκε στον φάκελος των ιερών, δηλαδή των θρησκευτικών υποθέσεων). Οι ίδιοι ταχείς ρυθμοί της αποστολής επέβαλαν και στους Φιλίππους την παράλειψη της Βουλής και την έγκριση μόνο από την Εκκλησία, όπως προηγουμένως και στην Αμφίπολη.

Τα ψηφίσματα των Κερκυραίων και των Λευκαδίων σώζονται σε πολύ αποσπασματική μορφή. Γενικά, στα ψηφίσματα των πόλεων της Δύσης Δηλώνεται στην αρχή η περιγραφή της παράστασης της σφραγίδας με την οποία παραδιδόταν για ασφάλεια ο πάπυρος τα ψηφίσματα ήταν κατά κανόνα έγγραφα δεμένα που παραλαμβάνονταν σφραγισμένα...

Αρχαία επιγραφή

Διατάγματα πέντε πόλεων για την αναγνώριση της ασυλίας του Ασκληπιείου. Δύο μη ενωμένα θραύσματα στήλης από λευκό μάρμαρο. Βρέθηκε στο Ασκληπιείο , χρονολογείται το 242 π.Χ. - R. Herzog, G. Klaffenbach, Asylieurkunden (1952)

Κασσανδρέων· οἱ στρατηγοὶ καὶ οἱ νομοφύλακες εἶπαν· ἐπειδ〚δ〛ὴ {²⁶ἐπειδὴ}²⁶ παραγεγένηνται θεωροὶ πα-      ρὰ τῆς Κώιων πόλεως ἐπαγγέλλοντες τὰ Ἀσκληπίεια καὶ τοὺς ἀγῶνας      τοὺς συντελουμένους ἐν αὐτοῖς καὶ τὴν ἐκεχειρίαν καὶ ἀπολογίζονται τὴν 5      εὔνοιαν τῆς αὑτῶν πόλεως, ἣν ἔχουσα διατελεῖ πρός τε τὸμ βασιλέα Ἀν-      τίγονον καὶ τὴν Κασσανδρέων πόλιν καὶ πρὸς τοὺς λοιποὺς Μακεδόνας      πάντας, καὶ ἀξιοῦσιν τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσκληπιοῦ τὸ παρ’ αὐτοῖς ἄσυλον εἶναι,      ἀγαθῆι τύχηι, δεδόχθαι τῆι βουλῆι· δέχεσθαι τὴν ἐπανγελίαν τῶν Ἀσ-      κληπιείων καὶ τοὺς ἀγῶνας καὶ τὴν ἐκεχειρίαν καὶ εἶναι τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσκληπι- 10      οῦ ἄσυλον κατὰ τὴν τοῦ βασιλέως βούλησιν· ἐπαινέσαι δὲ τὴμ πόλιν τῶν Κώιων,      διότι διατελεῖ πρόνοιαν ποιουμένη τῶν πρὸς τοὺς θεοὺς συντελουμένων      καλῶς καὶ ἐνδόξως καὶ τὴν ὑπάρχουσαν αὐτῆι εὔνοιαν διαφυλάσσει      πρός τε τὸμ βασιλέα Ἀντίγονον καὶ τὴν ἡμετέραν πόλιν καὶ Μακεδόνας πάν-      τας· δοῦναι δὲ τὸν ταμίαν τοῖς παραγεγενημένοις ξένιον τὸ διάταγμα τὸ 15      ἐκ τοῦ νόμου· καλέσαι δὲ αὐτοὺς καὶ εἰς τὸ ἀρχηγέτειον· τὸ δὲ ἀνάλωμα      τὸ εἰς ταῦτα δοῦναι τὸν ταμίαν. οἵδε ἐπήγγειλαν· Ἀριστόλοχος Ζμένδρω-      νος ἀρχιθέωρος, Μακαρεὺς Ἀράτου θεωρός. ἡ θυσία εἰς ἐνάτην σελήνην. II.18                  Ἀμφιπολιτῶν· βασιλεύοντος Ἀντιγόνου ἔτους ἑνὸς καὶ τεσσαρακοστοῦ, ἐπιστάτου Ξενί- 20       ου τοῦ Ὀργέως, ἐφ’ ἱερέως Λυσιμάχου· ψηφίσματα Γορπιαίου ἐνάτηι ἐπὶ δέκα·       ἐπεὶ ὁ ἀποσταλεὶς ἀρχιθέωρος ὑπὸ τῆς Κώιων πόλεως Ἀριστόλοχος Ζμέν-       δρωνος καὶ μετ’ αὐτοῦ θεωρὸς Μακαρεὺς Ἀράτου ἐπελθόντες ἐπὶ τὴν ἐκλη-       σίαν τήν τε οἰκειότητα ἀνενεώσαντο τὴν ὑπάρχουσαν Κώιοις πρὸς Μακε-       δόνας καὶ τὴν εὔνοιαν ἐνεφάνιζον, ἣν ἔχουσα διατελεῖ ἡ πόλις πρός τε 25       τὸμ βασιλέα Ἀντίγονον καὶ πρὸς Μακεδόνας, ἐπηγγέλλοσαν δὲ καὶ τὰ Ἀσκλη-       πίεια τὰ γεινόμενα παρ’ αὐτοῖς καὶ τὴν ἐκεχειρίαν καὶ ἠξίουν τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσ-       κληπιοῦ τὸ ἐν Κῶι ἄσυλον εἶναι, δεδόχθαι τῆι πόλει τῆι Ἀμφιπολιτῶν· τήν τε       ἐπαγγελίαν τῶν Ἀσκληπιείων καὶ τὴν ἐκεχειρίαν προσδέξασθαι καὶ ἐπαι-       νέσαι αὐτοὺς ἐπί τε ταῖς τιμαῖς, αἷς συντελοῦσι τοῖς θεοῖς, καὶ ἐπὶ τῆι εὐ- 30       νοίαι τῆι πρὸς τὸμ βασιλέα Ἀντίγονον καὶ πρὸς Μακεδόνας· εἶναι δὲ καὶ τὸ ἱε-       ρὸν ἄσυλον, καθάπερ καὶ ὁ βασι<λ>εὺς Ἀντίγονος προαιρεῖται· δοῦναι δὲ καὶ       τοὺς ἄρχοντας ξένιον τοῖς θεωροῖς, ὅσον καὶ τοῖς τὰ Πύθια ἐπαγγέλλουσι       δίδοται· εἶναι δὲ καὶ θεωροδόκον τῆς θεωρίας τῆς Κώιων Διονύσιον Ἐπιγένου.       ἐψηφίσθη παραπάσαις. III.35                       Φιλίππων· ἱ̣ερῶν· ὑπὲρ τῆς ἐκ Κῶ θεωρίας, γνώμη τῆς ἐκλησίας· ἐπειδὴ ἡ πόλις ἡ Κώιων κατὰ        τὰ πάτρια καὶ κατὰ τὴμ μαντείαν τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσκληπιοῦ ἀπέσταλκεν ἀρχι-        θέωρον Ἀριστόλοχον Ζμένδρωνος καὶ θεωρὸν μετ’ αὐτοῦ Μακαρέα Ἀράτου        ἐπαγγέλλοντας τήν τε θυσίαν τῶι Ἀσκληπιῶι καὶ τὴν ἐκεχειρίαν, οἵτινες ἐπελ- 40        θόντες ἐπὶ τὴν ἐκλησίαν τὴν οἰκειότητα τὴν ὑπάρχουσαν τῆι πόλει τῆι Κώιων        πρὸς τὴμ πόλιν τὴν Φιλίππων καὶ πρὸς τὸμ βασιλέα Ἀντίγονον καὶ πρὸς τοὺς ἄλ-        λους Ἕλληνας καὶ Μακεδόνας ἐνεφάν[ι]σαν καὶ ἀνενεώσαντο, ἠξίουν δὲ 〚κα[ὶ]〛        τὸ ἱερὸν ἄσυλον εἶναι, ἀγαθῆι τύχηι, δεδόχθαι τῆι ἐκλησίαι· δέχεσθαι τὴμ πόλιν        τήν τε ἐπαγγελίαν τὴν τῶν Ἀσκληπιείων τῶν ἐν Κῶι καὶ τὴν ἐκεχειρίαν, κα- 45        θάπερ ἐπαγγέλλουσιν οἱ θεωρ[οί]· ἐπαινέσαι δὲ καὶ τὴμ πόλιν τὴν Κώιων ἐπὶ ταῖς        τιμαῖς, αἷς συντελεῖ τοῖς θεοῖς, καὶ ἐπὶ τῆι εὐνοίαι τῆι τε πρὸς τὸμ βασιλέα Ἀντί-        γονον καὶ τὴμ πόλιν τὴν Φιλίππων καὶ τοὺς ἄλλους Ἕλληνας καὶ Μακεδόνας· δοῦ-        ναι δὲ καὶ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσκληπιοῦ τὸ ἐν Κῶι ἄσυλον, καθάπερ καὶ ὁ βασιλεὺς Ἀντίγο-        νος προαιρεῖται· δοῦναι δὲ τὸν ταμίαν τοῖς θεωροῖς ὑπὲρ τῆς πόλεως εἰς ξένια, 50        <⁶¹ὅσ>⁶¹ον καὶ τοῖς τὰ Πύθια ἐπαγγέλλουσιν δίδοται ἐν τῶι νόμωι γέγραπται· καλέσαι δὲ        τοὺς θεωροὺς καὶ ἐπὶ τὰ ἱερὰ ὑπὲρ τῆς πόλεως τὸν ἄρχοντα εἰς τὸ πρυτανεῖον· τὸν        δὲ ταμίαν δοῦναι τῶι ἄρχοντι ὑπὲρ ἑκατέρου αὐτῶν ἀργύριον τὸ ἐκ τοῦ νόμου· ὅπως        δ’ ἂν ἀσφαλῶς ἀποσταλῶσιν εἰς Νέαν Πόλιν, τοὺς στρατηγοὺς συμπέμψαι αὐτοῖς        τοὺς ξένους <σ>τρατιώτας τοὺς παρὰ τῆι πόλει μισθοφοροῦντας· εἶναι δὲ καὶ θεωροδόκον 55        τ̣ῆς ἐκ Κῶ παραγινομένης θεωρίας τὸν ὑποδεδεγμένον τὴν θεωρίαν Ἡρακλεόδωρον Ἀριστίωνο[ς]. IV.56 [Κορ]κυραίων ἔχον ἐπίσαμο<ν> γρῦπα·     [πρύτανις — — c.10 — —], μεὶς Πάναμος, ἁμέρα τρίτα ἐπὶ δέκα, προστάτας Νίκαρχος Τιμο̣-     [— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —] τῶν Κώιων τὰν θυσίαν καὶ     [— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — ἐπὶ σ]ω̣τηρίαι τᾶς πόλιος [— —] 60     [— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — τὰν ἀσυλίαν] τ̣οῦ ἱε̣[ροῦ τοῦ Ἀσκλαπι]-     [οῦ — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]                                                                 lacuna 62     Ε․․[— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]     ωρος [— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]. V.64 Λευ[καδίων ἔχον ἐπίσαμον — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]· 65     βασιλεύοντος Ἀλ[εξάνδρου ἔτους — — — — —, — — — — — — — — — —, μηνὸς — — — ἕ]-     κται ἐφ’ ἱκάδι, ἀγαθᾶι [τύχαι· — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]     με̣ν Πεισανδρο[— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — τὰν]     ἐκεχειρίαν τοῦ [Ἀσκλαπιοῦ — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]     ων τάν τε ἐκεχ[ειρίαν καὶ — — — — — — — — — — — — — — — — —, καθάπερ καὶ ὁ βασι]- 70     λεὺς Ἀλέξανδ[ρος προαιρεῖται — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]     ἐνέστιον καὶ Ε[— — — — — — — — — — — — —

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Επιγραφικό Μουσείο Ασκληπιείου Κω

2. https://inscriptions.packhum.org/text/349790?hs=51-57%2C463-469