Οι αρχαίες Ερυθρές της Ιωνίας μέσα από τιμητικό διάταγμα για Κώους δικαστές
Οι Ερυθρές της Ιωνίας σε χάρτη του Arrowsmith, Aaron[1816].
Το κάτω διάταγμα βρέθηκε στο Ασκληπιείο της Κω από τον L.Laurenzi, το 1930.
Είναι ασφαλώς από την Ερυθραία λέει ο Ιταλός αρχαιολόγος όχι μόνο επειδή η μορφή είναι συγκεκριμένη για τα διατάγματα αυτής της πόλης, αλλά και επειδή στον πρεσβευτή που εστάλη στην Κω, δηλαδή στον «Αυτόνομο Φυλάρχο», μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τον γιο του, «Φύλαρχος Αυτονόμου», αναφέρεται ως αγοραστής ιερατείας στην επιγραφή Syl., 1014, V.134, που χρονολογείται γύρω στο 270 π.Χ.
Το Διάταγμα
Επομένως, η ιστορία μας θα πρέπει να είναι από τα χρόνια γύρω στο 250 π.Χ. Η χρονολόγηση αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι γιορτές Διονύσια και Σελεύκεια, που αναφέρονται στο v. 5, αναφέρονται και στα διατάγματα, [Michel,so2, 503, 506, 507] εκ των οποίων το 503 , χρονολογείται γύρω στο 275 π.Χ. Θυμίζει την Γαλλική εισβολή και τα διατάγματα ν. 506 και 507 που χρονολογούνται γύρω στο 254 π.Χ.
Η παύση terminas aent quem δίνεται με το διάταγμα προς τιμήν των δικαστών της Πριήνης [Michel,n 5o8], που είναι από τα τέλη του αιώνα, στο οποίο αναφέρονται μόνο τα Διονύσια και όχι τα Σελεύκεια.
Στο διάταγμα που εξετάζουμε, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι καινοτομία είναι η μνεία του «ψήφισματος περί της διοικήσεως», στο οποίο οι στρατηγοί στο δεύτερο τετράμηνο του υπεύθυνου που θα ερχόταν μετά τον Ερμόδωρο, θα έπρεπε να εγγραφεί στο αίτημα για τα απαραίτητα κεφάλαια κατά τη δημοσίευση του διατάγματος.
Προφανώς οι στρατηγοί, στους οποίους ανατέθηκε η διαχείριση των δημοσίων οικονομικών έπρεπε να παρουσιάζουν μια εκτίμηση του προϋπολογισμού στους πολίτες, πιθανότατα κατά την ανάληψη των καθηκόντων τους, κάθε τρίμηνο. Στο διάταγμα της Ερυθραίας [Michel, n. 502], προς τιμή ενός Ρόδιου λέγεται ότι η θέση για την ανέγερση του αγάλματος έπρεπε να γίνει στους πρύτανεις από τους στρατηγούς που ηγήθηκαν το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. Η πρόταση έπρεπε οπωσδήποτε να κατατεθεί στον κόσμο.
Erythrài, στα λατινικά: Erythrae, Ερυθρή και Ερυθραία αργότερα γνωστή ως Litri μια από τις 12 πόλεις της Συμμαχίας της Ιωνίας, στη Μικρά Ασία. Βρισκόταν 22 χλμ βορειοανατολικά του λιμανιού της Κύσσου (σημερινό Τσεσμέ), σε μια μικρή χερσόνησο που εκτείνεται στον κόλπο των Ερυθρών, σε ίση απόσταση από τα βουνά Μίμας και Κόρυκου, απέναντι από το νησί της Χίου.
Τα αρχαιολογικά του κατάλοιπα βρίσκονται κοντά στο σύγχρονο Ildırı. Ήταν η γενέτειρα της περίφημης Ερυθραίας Σίβυλλας. Η πόλη ιδρύθηκε μετά τον Τρωικό πόλεμο από κάποιους Κρήτες αποίκους με επικεφαλής τον Ερυθρό.
Υπάρχουν δύο εκδοχές για το ποιος ήταν ο Ερυθρός. Η πρώτη εκδοχή λέει ότι ήταν γιος του Λεύκωνα και εγγονός του Αθάμαντα. Ο Ερυθρός υποτίθεται ότι έδωσε το όνομά του στην πόλη Ερυθρές της Βοιωτίας.
Ο όρμος στο Ildırı στην περιοχή Çeşme, πρώην κόλπος των Ερυθρών.
Μία δεύτερη εκδοχή τον βλέπει ως τον γιο του Ραδάμανθου που οδήγησε τους Ερυθραίους από την Κρήτη στην Ερυθραία της Ιωνίας .
Έπειτα υπάρχουν ακόμη δύο άλλες εκδοχές, με άλλες δύο Ερυθρές από τις οποίες θα έπαιρναν το όνομά τους η Βοιωτική πόλη των Ερυθρών και η Ερυθραία θάλασσα.
Στην Ερυθραία υπήρχε επίσης ένα περίφημο ιερό που είχε χτιστεί για να στεγάσει ένα φοινικικό άγαλμα του Melqart, το οποίο οι Έλληνες ταύτισαν με τον Ηρακλή, ο οποίος είχε φτάσει σε μια σχεδία, έχοντας φύγει από την Τύρο, είχε προσεγγίσει μια παραλία μεταξύ Ερυθρών και Χίου, μεταξύ των δύο πόλεων προέκυψε διαμάχη για την κατοχή του.
Λίγα είναι γνωστά για την ιστορία αυτής της πόλης, αλλά φαίνεται ότι συμμετείχε στη ναυμαχία της Λάδης (494 π. Χ) ,θαλάσσια σύγκρουση μεταξύ Ιώνων και Περσών κατά την Ιωνική Επανάσταση που έληξε με νίκη των Περσών, η οποία είχε αποφασιστικό ρόλο στη λήξη της επανάστασης και ότι ωφελήθηκε, τον 4ο αιώνα π.Χ., από τον Μαύσωλο τον βασιλιά της Καρίας.
Η τοποθεσία εξερευνήθηκε εκτενώς στις αρχές της δεκαετίας του 1960 από τον καθηγητή Ekrem Akurgal, οδηγώντας σε σημαντικές ανακαλύψεις, αλλά έκτοτε έχει κάπως παραμεληθεί και πολλά απομένουν να ανακαλυφθούν.
Επί του παρόντος, είναι ορατό ένα θέατρο 2.000 θέσεων από τον 3ο αιώνα π.Χ., που καταστράφηκε από σεισμό το έτος 100. Μπορείτε να δείτε τα ερείπια (δεν έχει ανασκαφεί ακόμη) ενός ναού του Ηρακλή από τον 6ο αιώνα π.Χ., ενός βωμού από τον 5ο αιώνα π.Χ., επαύλεις με ψηφιδωτά από τον 2ο αιώνα π.Χ. και, στο λόφο, μια αρχαία βασιλική.
Αρχαία επιγραφή
[— — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]
[— — — τὰς δὲ δε]δ̣ομ̣έν̣[α]ς τ̣ι̣μ̣[ὰς τῶι τε δήμωι καὶ]
[τ]ο̣ῖς δικασταῖς καὶ τῶι γραμμα[τεῖ κατὰ τόδε τὸ ψή]-
φισμα ἀναγγεῖλαι ἐν τῶι θεάτρωι το[ὺς ἀγωνοθέτας],
ὅταν πρῶτο<ν> συντελῶσι τοὺς ἀγῶνα̣[ς τῶν τε Διο]-
5 νυσιείων καὶ τῶν Σελευκείων· ἀποδ[εῖξαι δὲ καὶ]
πρεσβευτήν, ὅστις ἀποδοὺς Κώιοις [τόδε τὸ ψή]-
φισμα παρακαλέσει αὐτοὺς ἐπιμέλε[ιαν ποιήσασ]-
[θ]αι, ὅπως αἱ δεδομέναι τιμαὶ τῶι τε δ[ήμωι καὶ τοῖς]
δικασταῖς καὶ τῶι γραμματεῖ ἀναγγέ̣[λλωνται παρ’ αὐ]-
10 τοῖς ἐν τοῖς ἀγῶσιν καὶ ἀναγραφὲν τ[όδε τὸ ψή]-
φισμα εἰς στή<λ>ην ἀνατεθῆι οὗ ἂν δό[ξηι τῶι δή]-
μωι τῶι Κώιων· οἱ δὲ στρατηγοὶ οἱ στρατ[ηγήσοντες]
τὴν δευτέραν τετράμηνον ἐπὶ ἱερ[οποιοῦ τοῦ]
μετὰ Ἑρμόδωρον ἐσομένου ἐν τῶ[ι περὶ τῆς]
15 διοικήσεως ψηφίσματι γραψάστωσα[ν, ὅθεν]
[ἀ]φοριστήσονται πόροι εἰς στήλην, [εἰς ἣν ἀνα]-
γραφὲν τόδε τὸ ψήφισμα καὶ παρ’ ἡμῖ[ν ἀνατε]-
θῇ οὗ ἂν τῶι δήμωι δόξῃ· ταῦτα δ’ εἶνα[ι εἰς φυλα]-
κὴν τῆς πόλεως· πρεσβευτὴς ἀπεδε[ίχθη]·
20 Αὐτόνομος Φυ<λ>άρχου.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Dizionario storico-mitologico di tutti i popoli del mondo,Giovanni Pozzoli[1829]
2.Τιμητικό διάταγμα Ερυθρών για Κώους δικαστές .Κάτω μέρος στήλης από λευκό μάρμαρο. Ασκληπιείο Κω,αρχές 2ου αι. π.Χ. Clara Rhodos 10 (1941) 31, - IK Erythrai I 112 -SEG 49.1113
https://inscriptions.packhum.org/text/349732?hs=1209-1221
3.Παυσανίας, Περιγραφή της Ελλάδας
4.Εγκυκλοπαίδεια Britannica και Βικιπαίδεια
https://www.britannica.com/place/Erythrae