Γιατί ο σεισμός στη Μιανμάρ ήταν ασυνήθιστος και περίπλοκος;

«Αυτό που βλέπουμε εδώ στη Μιανμάρ είναι ένα επίπεδο καταστροφής που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και έναν αιώνα στην Ασία». Διεθνής Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού.

Τεράστια ρωγμή στο Myittha, στην περιοχή Mandalay από τον σεισμό M7.7 που έπληξε τη Μιανμάρ. Σε τουλάχιστον 3000 ανέρχεται ο αριθμός των νεκρών μετά τον σεισμό στη Μιανμάρ και την Ταϊλάνδη.

Ο σεισμός στη Μιανμάρ θα μπορούσε να εμπίπτει σε μια συγκεκριμένη κατηγορία πολύ περίπλοκων σεισμών. Μιλάμε για γεγονότα πολύ πιο καταστροφικά και επικίνδυνα από τα κλασικά. 

Τι γνωρίζουμε για αυτό; 

Σύμφωνα με μοντέλα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τέξας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο σεισμός της Παρασκευής να ήταν υπερδιάτμηση, μια ειδική κατηγορία σεισμού στον οποίο η ρήξη του ρήγματος διαδίδεται ταχύτερα από τα κύματα S (δευτερεύοντα κύματα).

Στη συγκεκριμένη περίπτωση στα 5 km/s περίπου, σε σύγκριση με τα 2-3 km/s των κλασικών σεισμών. Χωρίς πολλές λεπτομέρειες, αρκεί να γνωρίζουμε ότι οι σεισμοί υπερδιάτμησης προκαλούν πολύ πιο ισχυρή δόνηση του εδάφους σε μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή και προκαλούν πιο σοβαρές και εκτεταμένες ζημιές.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην κατεύθυνση της ρήξης, στην προκειμένη περίπτωση προς το νότο, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας. Είναι σαν ένα πραγματικό σεισμικό κύμα κρούσης.

Αυτό θα εξηγούσε την απίστευτη έκταση της ζημιάς που βλέπουμε ακριβώς στο νότο.Αναλύοντας τις κυματομορφές του σεισμού και τους χρόνους άφιξης των διαφόρων κυμάτων S στους σεισμικούς σταθμούς, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι σε περίπου 80-90 δευτερόλεπτα, ο σεισμός της Παρασκευής έσπασε ένα τμήμα του ρήγματος που εκτείνεται για περίπου 350χλμ...

Αυτή η τιμή είναι εξαιρετικά κοντά σε αυτήν που παρατηρείται πραγματικά στις δορυφορικές αναλύσεις του Πανεπιστημίου της Ταϊβάν. Και για αυτό τον λόγο, υπάρχει μια συγκεκριμένη πιθανότητα να είναι σωστή η υπόθεση που διατύπωσαν οι ερευνητές.

Στην πραγματικότητα,  ενώ φαινόταν σαν δύο κρούσεις διαδοχικές και αντίθετες ήταν μόνο διαφορετικές διαδόσεις του σεισμικού σοκ.

Πόσο καιρό ήταν η ρήξη του ρήγματος; 

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε σε 80-90 δευτερόλεπτα.

Συνάρτηση ώρας πηγής για το σεισμό της Μιανμάρ, η οποία περιγράφει τον ρυθμό απελευθέρωσης ροπής, σε σχέση με τη στιγμή αιχμής.Πηγή: USGS.

Ενώ οι σεισμοί εμφανίζονται συχνά ως σημεία στους χάρτες, που αντιπροσωπεύουν την τοποθεσία όπου ξεκίνησε η ρήξη (το υποκέντρο), στην πραγματικότητα προκύπτουν από ολίσθηση σε δισδιάστατες επιφάνειες εντός του φλοιού της Γης. Για έναν μικρό σεισμό, μια κουκκίδα είναι συνήθως μια εντάξει αναπαράσταση. Ωστόσο, για έναν πολύ μεγάλο σεισμό, η ρήξη μπορεί να είναι δεκάδες, εκατοντάδες ή και πάνω από χίλια χιλιόμετρα. 

Όταν εξετάζουμε τις επιπτώσεις του σεισμού, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνο η απόσταση από το επίκεντρο, αλλά η απόσταση από την επιφάνεια του ρήγματος. Ένα κτίριο που βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το υποκέντρο μπορεί να εξακολουθεί να βρίσκεται ακριβώς πάνω από το ρήγμα που έχει υποστεί ρήξη! (Σημείωση: το υποκέντρο είναι η τοποθεσία από την οποία ξεκίνησε ο σεισμός, σε τρεις διαστάσεις. Το επίκεντρο είναι η προβολή του υποκέντρου στην επιφάνεια, δηλαδή όπου φαίνεται σε χάρτη.) 

Το ρήγμα Sagaing, το οποίο έσπασε στη Μιανμάρ, είναι πολύ γνωστό και αρκετά καλά χαρτογραφημένο στην επιφάνεια. Ωστόσο, επειδή υπάρχουν πολύ λίγα επιστημονικά όργανα που λειτουργούν στη Μιανμάρ, έχει αποδειχθεί αρκετά δύσκολο να προσδιοριστεί γρήγορα πόσο από το ρήγμα έσπασε πραγματικά στον σεισμό της Παρασκευής. Οι αρχικές εκτιμήσεις της ολίσθησης του ρήγματος υπολογίστηκαν χρησιμοποιώντας μόνο σεισμικές μετρήσεις από μακρινά σεισμόμετρα. Αυτά τα δεδομένα επέτρεψαν τη μέτρηση του μεγέθους του σεισμού σχετικά εύκολα. Παρείχαν επίσης έναν περιορισμό για το χρόνο που χρειάστηκε για να συμβεί η ρήξη. Το παλαιότερο μοντέλο θραύσης του USGS υπολόγισε έως και ~5 μέτρα ολίσθησης σε έκταση ~200 χιλιομέτρων, φθάνοντας από ~22,5°Β έως 20,5°Β, σε διάρκεια περίπου 90 δευτερολέπτων. 

Αυτός ο αριθμός ήταν σύμφωνος με μια ρήξη που διαδόθηκε στο έδαφος με τυπική ταχύτητα ~2 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο (περίπου έξι φορές πιο γρήγορη από την ταχύτητα του ήχου μέσω του αέρα). Με βάση τους προηγούμενους σεισμούς, μπορούμε γενικά να αναμένουμε ότι ένας σεισμός M7.7 θα προέκυπτε από ρήξη ενός τμήματος ρήγματος μήκους ~ 200 χιλιομέτρων, οπότε αυτός ο αριθμός ήταν πολύ λογικός. 

Ωστόσο, νεότερες σεισμολογικές παρατηρήσεις υποδηλώνουν έντονα ότι η ρήξη ήταν μεγαλύτερη. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το μοντέλο έχει ενημερωθεί σε ~6,5 μέτρα μέγιστης ολίσθησης σε ένα ρήγμα μήκους ~270 χιλιομέτρων, και ορισμένα άλλα προκαταρκτικά αποτελέσματα υποδηλώνουν ακόμη μεγαλύτερη ρήξη .Ο παρακάτω χάρτης δείχνει το μοντέλο ολίσθησης USGS δίπλα στο ίχνος του ρήγματος σε προβολή χάρτη. Το μοντέλο περιλαμβάνει ολίσθηση σε βάθος ~20 km σε ένα ρήγμα που βυθίζεται 75° προς τα ανατολικά. 

Μετασεισμοί 

Μετασεισμοί μπορεί να συμβούν σε ένα ρήγμα που έχει υποστεί ρήξη. Μπορούν επίσης να εμφανιστούν σε κοντινές ρωγμές και ρήγματα στον φλοιό που έχουν καταπονηθεί. Για μεγάλους σεισμούς, βλέπουμε συνήθως ότι οι μετασεισμοί συγκεντρώνονται περισσότερο γύρω από τα μέρη του ρήγματος που γλίστρησαν, σχηματίζοντας ένα είδος φωτοστέφανου. Αυτό μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε πρώιμες κατανομές μετασεισμών για να προσπαθήσουμε να συμπεράνουμε την έκταση της περιοχής ολίσθησης. 

Οι πρώτοι μετασεισμοί του σεισμού M7.7 φωτίζουν ένα μήκος βορρά-νότου μήκους ~500 χιλιομέτρων. Αυτό υποδηλώνει ότι η ρήξη εξαπλώθηκε αρκετά νότια, ίσως μέχρι και 18° Β. Αυτό είναι σύμφωνο με τα άλλα πρώιμα αποτελέσματα που υποδηλώνουν αρκετά μεγάλη ρήξη. Όπως επίσης σημείωσε ο Δρ. Πόλετ, υπάρχει μια περιοχή μήκους ~100 km μεταξύ ~20,5°Β και 21,5°Β με λιγότερους μετασεισμούς. 

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για αυτό. Οι περιοχές ενός ρήγματος που παρουσίασαν ρήξη υπερδιάτμησης θα παρουσιάζουν συνήθως δύο διαφορετικά συμπτώματα: (1) μεγάλη ρήξη στην επιφάνεια και (2) έλλειψη μετασεισμών. Έτσι μπορεί να υπάρχει ένας υπαινιγμός συμπεριφοράς ρήξης υπερδιάτμησης στους μετασεισμούς. Εναλλακτικά, διαφορές στη γεωλογία του ρήγματος, στην κατανομή της ολίσθησης, στην κατανομή της μεταολίσθησης κατά μήκος του ρήγματος ή σε άλλους παράγοντες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένα παράθυρο στη  μετασεισμική λειτουργία. 

Μια ασυνήθιστα μεγάλη ρήξη 

Το πιο πρόσφατα ενημερωμένο μοντέλο δονήσεων από το USGS δείχνει τώρα τη ζώνη της υψηλότερης έντασης δονήσεων που φτάνει από 18,8°Β στα νότια έως 23,1°Β στα βόρεια — μια απόσταση ~480 χιλιομέτρων. Αυτό είναι μεγαλύτερο από το τρέχον μοντέλο ολίσθησης USGS, επειδή το μοντέλο ανακίνησης λαμβάνει υπόψη περισσότερους τύπους δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών ζημιών και (στην περίπτωση αυτή) των αποτελεσμάτων οπισθοπροβολής παραπάνω από τον Dr. Wang. (Από όσο γνωρίζουμε, η αναστροφή υπογεγονότος, που παρουσιάστηκε αργότερα, δεν έχει ενσωματωθεί επί του παρόντος.) Αντίθετα, το μοντέλο ολίσθησης χρησιμοποιεί μόνο συγκεκριμένα σεισμικά δεδομένα: σύμφωνα με τον ιστότοπο USGS, 29 τηλεσεισμικές ευρυζωνικές κυματομορφές P, 29 ευρυζωνικές κυματομορφές SH και 71 επιφανειακά κύματα μεγάλης περιόδου.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι διαφορετικά προϊόντα δεδομένων σχετικά με τους σεισμούς βασίζονται σε διαφορετικές υποθέσεις ενόψει της άγνοιάς μας σχετικά με σημαντικούς παράγοντες. Αυτό είναι φυσιολογικό — πρέπει να έχουμε το μυαλό μας ανοιχτό και να κοιτάξουμε πολλές προοπτικές για να κατανοήσουμε καλύτερα. Από την άποψή μας, φαίνεται τώρα ότι η ρήξη ήταν στην πραγματικότητα αρκετά μεγάλη. Με βάση τις σχέσεις κλιμάκωσης που συζητήθηκαν προηγουμένως, μια ρήξη 450 χιλιομέτρων θα προκαλούσε συνήθως σεισμό M8.1. Αυτή η διαφορά μεγέθους μπορεί να μην φαίνεται μεγάλη σε σύγκριση με το μετρημένο M7.7, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας παράγοντας διαφοράς ~ 4 στη ροπή σεισμού (τιμή παρόμοια με την απελευθέρωση ενέργειας).

Εάν το ρήγμα ήταν διπλάσιο από το κανονικό, η διαφορά θα μπορούσε να καλυφθεί από ένα λεπτότερο από το συνηθισμένο ρήγμα (που δεν εκτείνεται τόσο βαθιά στο φλοιό), χαμηλότερη μέση ολίσθηση από το συνηθισμένο ή/και ασυνήθιστα χαμηλή ακαμψία. Θα πρέπει τελικά να έχουμε πολύ καλές εκτιμήσεις για την περιοχή ολίσθησης και την απόσταση ολίσθησης από ανεξάρτητες παρατηρήσεις. Σε αυτό το σημείο, αφήνουμε αυτό το σημείωμα απλώς ως ερωτηματικό.

Οι ζημιές στη Μιανμάρ και στη Μπανγκόκ

Η άμεση συνέπεια μιας μακράς ρήξης είναι ότι πολλές περισσότερες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Naypyitaw νότια του επίκεντρου, πιθανότατα βρίσκονταν πολύ κοντά στην ίδια τη ρήξη. Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι περιοχές παρουσίασαν υψηλές εντάσεις δονήσεων, καθώς και άμεση παραμόρφωση που σχετίζεται με  ρήγματα. Στην πραγματικότητα, το τρέχον USGS PAGER εκτιμά ότι σχεδόν 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι πιθανώς βίωσαν είτε έντασης VIII είτε IX (σοβαρή ή βίαιη) — σχεδόν διπλάσιος αριθμός ανθρώπων από τους δύο τεράστιους σεισμούς στην Τουρκία το 2023 μαζί. 

Η ρήξη υπερδιάτμησης, η οποία φαίνεται να υπονοείται για τουλάχιστον ένα μέρος αυτής της μακράς ρήξης, έχει πρόσθετες αλλά λιγότερο κατανοητές επιπτώσεις. Ο Δρ Ζε Τζια γράφει: Οι σεισμοί υπερδιάτμησης προκαλούν συχνά ισχυρότερη δόνηση του εδάφους σε μια ευρύτερη περιοχή, λόγω των υψηλών ταχυτήτων ρήξης που συγκεντρώνουν τη σεισμική ενέργεια μπροστά από το μέτωπο διάδοσης (φαινόμενο «κώνου Μαχ»). 

Αυτό σημαίνει ότι η ζημιά μπορεί να είναι σημαντικά πιο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν για ένα «τυπικό» συμβάν M7.7, επηρεάζοντας δυνητικά κοινότητες εκατοντάδες χιλιόμετρα από το επίκεντρο. Αυτό μπορεί να προκάλεσε εξαιρετικά υψηλή δόνηση σε περιοχές νότια του επίκεντρου και μπορεί εν μέρει να εξηγήσει μερικές από τις ασυνήθιστα υψηλές δονήσεις που παρατηρήθηκαν στην Μπανγκόκ. Αυτές θα πρέπει να είναι μελέτες που χρησιμοποιούν πραγματικά μοντέλα της ανακίνησης. 

Σημειώστε ότι ενώ η Μπανγκόκ βρίσκεται ~1.000 χιλιόμετρα νότια του επίκεντρου, το νότιο άκρο της ρήξης ήταν πολύ πιο κοντά (~600 χιλιόμετρα). Φυσικά, είναι επίσης πιθανό οι ζημιές στην Μπανγκόκ να επιδεινώθηκαν από τις συνθήκες του χώρου. Τα πλάτη των σεισμικών κυμάτων συνήθως αυξάνονται καθώς τα κύματα περνούν μέσα από μαλακότερα ιζήματα, μια διαδικασία γνωστή ως ενίσχυση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, σεισμικά κύματα με συγκεκριμένα μήκη κύματος μπορεί να συντονίζονται σε μια υπόγεια λεκάνη. Τα κτίρια με την ίδια συχνότητα συντονισμού μπορούν στη συνέχεια να ταλαντεύονται περισσότερο από το αναμενόμενο και να καταστραφούν. 

Αυτή η διαδικασία συνέβη περίφημα το 1985 στην Πόλη του Μεξικού λόγω ενός σεισμού ~350 χιλιόμετρα μακριά. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν αυτό συνέβη στην Μπανγκόκ. Οι απομακρυσμένες επιπτώσεις των μεγάλων σεισμών μπορεί να είναι αρκετά μπερδεμένες. Σε αυτό το σημείωμα, θα τελειώσουμε με μια γρήγορη παρατήρηση που έπεσε απευθείας από τη σχεδίαση του καταλόγου σεισμών της Ταϊλάνδης. Η συνοριακή περιοχή μεταξύ της Μιανμάρ και της βόρειας Ταϊλάνδης είναι σεισμικά ενεργή. Αυτή η περιοχή, η οποία απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από το ρήγμα Sagaing, είναι μέρος του οροπεδίου Shan. Το οροπέδιο Shan κόβεται από μια ασυνήθιστη σειρά καμπυλωμένων ρηγμάτων ολίσθησης, τα οποία αποτελούν ενδιαφέρον μέρος της γιγάντιας ζώνης σύγκρουσης Ινδίας-Ασίας και τα οποία είναι τα ίδια επικίνδυνα. Παρατηρήσαμε ότι η συνοριακή περιοχή κατά μήκος του ποταμού Salween παρουσίασε μια ξαφνική άνοδο της μικρής σεισμικής δραστηριότητας μετά τον σεισμό νοτιοανατολικά του επίκεντρου M7.7 του 2025. Αυτά τα νέα γεγονότα είναι μικρά, κυρίως M2-M3, αν και συνέβη ένα M4.1. Η πυροδοτούμενη σεισμικότητα είναι αρκετά συνηθισμένη παγκοσμίως μετά από μεγάλους σεισμούς. 

Αυτό το συγκεκριμένο σύμπλεγμα γεγονότων είναι αρκετά μυστηριώδες, επειδή φαίνεται να απλώνεται σε μια μεγάλη περιοχή. Θα αποφύγουμε οποιαδήποτε ερμηνεία προς το παρόν, η οποία προφανώς θα απαιτούσε καλύτερη κατανόηση της γιγάντιας ρήξης προς τα δυτικά. 

Γεωδίφης

Με πληροφορίες από το USGS,EMSC, earthquakeinsights

https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us7000pn9s/finite-fault

https://earthquakeinsights.substack.com/p/updates-on-the-m77-myanmar-earthquake?fbclid=IwY2xjawJXeiFleHRuA2FlbQIxMAABHegemus89T5SECYpgCyQ88FTuOTEmx6DrmtwHbvRrVHFaH4uEKPwThcg2w_aem_fO9OceNxXunmZyrj8SynZQ

https://earthquakeinsights.substack.com/p/surface-ruptures-of-the-myanmar-m77?utm_source=post-email-title&publication_id=1580102&post_id=160339556&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=2t5cki&triedRedirect=true&utm_medium=email

Φονικός σεισμός έπληξε τη Μιανμάρ και την Μπανγκόκ

https://geogeodifhs.blogspot.com/2025/03/blog-post_682.html

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Εντυπωσιακή μετατόπιση είναι ορατή στη σύγκριση εικόνων πριν/μετά από sentinel2 στα 5 μέτρα, κατά μήκος της ρήξης βορρά-νότου που προκαλείται από το μέγεθος 7,7 σεισμού σε περιοχή μόλις 4km ΒΔ από Mingun. Από SatWorld.

Η χαρτογράφηση της κίνησης της επιφάνειας του εδάφους από το διάστημα αποκαλύπτει μια σαφή επιφανειακή ρήξη μεταξύ Penwegon (18,2°Β) και Kyauk-Myaung (~22,6°Β), σε απόσταση περιπου 500 χιλιομέτρων.

Σε αυτή την εικόνα μπορείτε να δείτε καθαρά την κατεύθυνση της πλευρικής κίνησης του ρήγματος Sagaing, που προκάλεσε τον τρομερό σεισμό των 7,7 Mw στο Myanmar .Αυτή η ασυνήθιστα μεγάλη ρήξη επιφάνειας σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, πολλοί άνθρωποι ήταν πολύ κοντά στη ρήξη, που σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι και κτίρια παρουσίασαν εξαιρετικά υψηλές εντάσεις δονήσεων. Το USGS PAGER υπολογίζει τώρα ότι περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι παρουσίασαν δονήσεις έντασης VIII ή IX (από σοβαρό έως βίαιο). Εικόνες ζημιάς από την περιοχή της ρήξης σίγουρα αποτυπώνουν τα αποτελέσματα αυτού του τινάγματος. Επιπλέον, η ρήξη πέρασε σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από τα αεροδρόμια Nay Pyi Taw και Mandalay, προκάλεσε ζημιές και στα δύο και παρεμπόδισε τις προσπάθειες διάσωσης. Οι ατυχείς τοποθεσίες αυτών των αεροδρομίων έχουν από καιρό σημειωθεί από σεισμολόγους που γνωρίζουν τη Μιανμάρ. Ωστόσο, τουλάχιστον το ίχνος ρήγματος δεν έτρεχε ακριβώς κάτω από τους διαδρόμους!

Οι σοκαριστικές εικόνες του σεισμού των 7,7 Mw στο Διεθνές Αεροδρόμιο Mandalay έχουν τον γύρω του κόσμου. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι ότι αυτό το αεροδρόμιο βρίσκεται ακριβώς στο ρήγμα Sagaing, το οποίο ήταν η πηγή αυτού του σεισμού. Τα κόκκινα βέλη στην εικόνα υποδεικνύουν το όριο αυτού του ρήγματος, το οποίο εκτείνεται από βορρά προς νότο κατά μήκος της Μιανμάρ. Δυστυχώς, η πόλη Mandalay είναι επίσης επικίνδυνα κοντά σε αυτή τη γεωλογική δομή. Από Alejandro S. Méndez.

Η ρευστοποίηση σε δράση! Πυροδοτήθηκε από τον σεισμό M7,7 στη Μιανμάρ! Αυτό συμβαίνει όταν το έντονο τίναγμα προκαλεί το χαλαρό, κορεσμένο σε νερό χώμα ή ίζημα να χάσει τη δύναμή του και να συμπεριφέρεται σαν υγρό. Η κίνηση του εδάφους αυξάνει την πίεση του νερού στους πόρους στο έδαφος, αναγκάζοντας το νερό να ανέβει καθώς τα σωματίδια του εδάφους μετατοπίζονται και συμπιέζονται. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την έκρηξη νερού, λάσπης ή ακόμα και άμμου στην επιφάνεια, που συχνά θεωρείται ως «βράζει η άμμος» ή ξαφνικές πλημμύρες σε περιοχές κοντά στον σεισμό.

Κύματα seiche λόγω σεισμού. Το ένα λεπτό ζεις την καλύτερή σου ζωή, το επόμενο την κόλαση στην κορυφή ενός πολυώροφου κατά τη διάρκεια του σεισμού στη Μιανμάρ.

https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/03/seiche.html