Η εις Άδου κάθοδος

Η Κάθοδος στον Άδη [Harrowing of Hell] του Jacob van Swanenburg (1571-1638).

«Κατέβηκε στην Κόλαση»-κάθε φορά που απαγγέλλουμε το Σύμβολο της Πίστεως του Αποστόλου, λέμε αυτά τα λόγια. Τι σημαίνουν όμως αυτές οι λέξεις; Ας εμβαθύνουμε σε αυτό που λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας για το  μεγάλο «Βάσανο της Κόλασης».

Ως Χριστιανοί, βλέπουμε την Ανάσταση του Χριστού την Κυριακή του Πάσχα ως τη θριαμβευτική στιγμή του Ιησού. Αλλά στην πραγματικότητα, ο θρίαμβός του ξεκινά τη Μεγάλη Παρασκευή, στιγμές μετά τον θάνατό του στον Σταυρό.

Δεν ήταν Κυριακή του Πάσχα που ο Σατανάς ανακάλυψε ότι ο Θεός θα χρησιμοποιούσε τη σφαγή του Υιού Του για να σώσει την ανθρωπότητα - είναι τη Μεγάλη Παρασκευή. Πολλοί από τους Πατέρες της Εκκλησίας γράφουν για αυτό που έγινε γνωστό ως «Ἡ εἰς ᾍδου κάθοδος τοῦ Χριστοῦ», The Harrowing of Hell στα αγγλικά.

Στο Ἔλεγχος καὶ ἀνατροπὴ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως ή Against Heresies (Βιβλίο III, 23.2 και Βιβλίο IV, 27.2), ο Άγιος Ειρηναίος διδάσκει ότι ο Χριστός κατέβηκε στα «κατώτερα μέρη της γης» (αναφορά στους Εφεσίους 4:9) για να επεκτείνει τη σωτηρία στους δίκαιους που πέθαναν πριν από τον ερχομό Του.

Ο Ειρηναίος τονίζει ότι ο θάνατος και η κάθοδος του Χριστού ήταν απαραίτητες για να φτάσουμε σε εκείνους στον Άδη, διασφαλίζοντας ότι κανένα μέρος της ανθρωπότητας δεν θα μείνει αλύτρωτο. Ο Χριστός απελευθέρωσε τους πατριάρχες, τους προφήτες και τους πιστούς (π.χ. Αδάμ, Αβραάμ, Δαβίδ) από την αιχμαλωσία του θανάτου.

Γράφει ότι ο Χριστός «κήρυξε στα πνεύματα στη φυλακή» (1 Πέτρου 3:19), φέρνοντάς τα στη βασιλεία Του, εκπληρώνοντας την υπόσχεση του Θεού για σωτηρία σε όλους τους αιώνες (Against Heresies IV, 33.1).

Η κάθοδος του Χριστού είναι μια νίκη επί των δυνάμεων του θανάτου και του Σατανά. Ο Χριστός εισέρχεται στον Άδη όχι ως θύμα αλλά ως κατακτητής, δεσμεύοντας τον «ισχυρό άνδρα» (Σατανά) και ελευθερώνοντας τους αιχμαλώτους (Against Heresies III, 18.6).

Στο 𝘋𝘪𝘢𝘭𝘰𝘨𝘶𝘦 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘛𝘳𝘺𝘱𝘩𝘰[Καὶ, παυσαμένου μου, εἶπεν ὁ Τρύφων· Ἀμφίβολοι μὲν πάντες οἱ λόγοι τῆς προφητείας ἣν φῂς σὺ, ὦ ἄνθρωπε...] , ο άγιος Ιουστίνος μάρτυρας γράφει: «Ο Κύριος ο Θεός θυμήθηκε τους νεκρούς Του στους τάφους τους. Η δική του σωτηρία».

Ο Ιουστίνος Μάρτυρ έχει στο μυαλό του τον Ψαλμό 16:10 («Δεν θα εγκαταλείψεις την ψυχή μου στον Άδη») και χρησιμοποιεί την κάθοδο για να υποστηρίξει ότι ο Χριστιανισμός εκπληρώνει τις εβραϊκές γραφές. Συνδέει τις ενέργειες του Χριστού στον Άδη με προφητείες για την παγκόσμια κυριαρχία του Μεσσία.

Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, επίσκοπος και θεολόγος του 4ου αιώνα, μίλησε για την εις Άδου κάθοδο στις Κατηχητικές Διαλέξεις του-περιγράφοντας την κάθοδο του Χριστού στον Άδη ως μια θριαμβευτική πράξη όπου, μετά τη σταύρωσή Του, ο Χριστός μπήκε στον κάτω κόσμο για να ελευθερώσει τις δίκαιες ψυχές που κρατήθηκαν εκεί αιχμάλωτες.

Ο Κύριλλος τόνισε ότι ο Χριστός, όντας Θεός και άνθρωπος, έσπασε τις πύλες του Άδη, νίκησε τον θάνατο και ελευθέρωσε τις ψυχές των δικαίων. Αναφέρει ότι ο Χριστός «κατέβηκε στις υπόγειες περιοχές» για να «λυτρώσει» τους δίκαιους, σημειώνοντας ότι ο Άδης «χτυπήθηκε με τρόμο» με την παρουσία Του.

Στο Summa Theologiae III-Θωμά Ακυινάτου: Σούμμα θεολογική, εξελληνισθείσα , ο Άγιος Θωμάς ο Ακινάτης εξηγεί ότι η κάθοδος του Χριστού ήταν να απελευθερώσει τους αγίους πατέρες που κρατούνταν στην κόλαση λόγω του προπατορικού αμαρτήματος, το οποίο εμπόδισε την άμεση είσοδό τους στον Παράδεισο μέχρι τη λυτρωτική θυσία του Χριστού.

Ο Χριστός δεν κατέβηκε στην κόλαση για να υποφέρει, αλλά για να κατακτήσει και να ελευθερώσει. Και, ο Ακινάτης ξεκαθάρισε ότι ο Χριστός δεν κατέβηκε στην κόλαση των καταραμένων για να τους ελευθερώσει, αλλά συγκεκριμένα στον τόπο όπου κρατούνταν οι δίκαιοι.

Μία σπάνια εικόνα του Χριστού και του Ιωάννη του Βαπτιστή (Ιόνια Νησιά). Αποδίδεται  στον Θεόδωρο Πουλάκη,  πρώτο μισό  του 17ου αιώνα.

Ο Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας προτείνει ότι ο Χριστός, μετά το θάνατό Του, κήρυξε στις ψυχές στον Άδη, συμπεριλαμβανομένων και των δικαίων Ιουδαίων και ενδεχομένως των Gentiles -Εθνικών που ζούσαν σύμφωνα με τη λογική (λόγος).Αυτή η λέξη  Gentiles σημαίνει έθνη ή λαούς. Στη Βίβλο, όταν χρησιμοποιείται αυτή η λέξη, δεν περιγράφει ένα έθνος ή μια εθνική ομάδα, αλλά ο όρος έθνος αναφέρεται σε οποιονδήποτε δεν είναι εβραϊκής καταγωγής. Ο Εθνικός θα περιέγραφε επίσης σε γενικές γραμμές εκείνους που δεν πιστεύουν στον Θεό.

Ερμηνεύει το 1, Πέτρου 3:19–20, το οποίο μιλά για το κήρυγμα του Χριστού στα «πνεύματα στη φυλακή», ως απόδειξη ότι ο Χριστός κατέβηκε στον κάτω κόσμο για να προσφέρει σωτηρία σε όσους είχαν πεθάνει πριν από την έλευση Του.

Οι θέσεις του Κλήμη ότι η κάθοδος του Χριστού επέκτεινε την ευκαιρία για σωτηρία ακόμη και σε ενάρετους ειδωλολάτρες που ακολούθησαν τον θείο Λόγο στη ζωή τους - μορφές όπως ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, κ.λπ. Αν και αυτό είναι εικασία και όχι επίσημη διδασκαλία, είναι ένα ενδιαφέρον σημείο για να συλλογιστούμε.

Καθώς λοιπόν η Εκκλησία κρατά την αναπνοή της αυτό το Πανηγυρικό Μεγάλο Σάββατο, θυμόμαστε αυτό το βάσανο της Παναγίας και των Αποστόλων αυτήν την ημέρα, αλλά επίσης γνωρίζουμε ότι ο Χριστός κήρυξε ήδη τη νίκη του απέναντι στον Σατανά και τα κυνηγόσκυλα της κόλασης αυτήν την ημέρα.

Η κάθοδος του Χριστού δεν ήταν μια παθητική πράξη, αλλά μια θριαμβευτική, όπου έσπασε τις πύλες του Άδη και ελευθέρωσε τους δίκαιους. Αυτό επιβεβαιώνει ότι κανένας τομέας -ούτε η γη ούτε ο κάτω κόσμος- είναι πέρα ​​από την εξουσία του Χριστού.

«Εγώ είμαι αυτός που ζει, και πέθανα· και ιδού, είμαι ζωντανός για πάντα, Αμήν, και έχω τα κλειδιά της κόλασης και του θανάτου», Αποκάλυψη 1:18.

Catholic Frequency

https://x.com/CatholicFQ/status/1913587732250587582