Μαθήματα από την πιο καυτή εποχή της Γης, των τελευταίων 65 εκ. χρόνων
Η τροπική ζώνη βροχής της Γης, υπεύθυνη για τους μουσώνες που συντηρούν δισεκατομμύρια ανθρώπους και ζωντανά οικοσυστήματα, είναι από καιρό ένα αξιόπιστο χαρακτηριστικό του κλίματος του πλανήτη. Αλλά νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι αυτό το ζωτικό σύστημα δεν ήταν πάντα τόσο αξιόπιστο.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Geophysical Research Letters δείχνει ότι κατά την πρώιμη Ηώκαινο -την πιο καυτή περίοδο των τελευταίων 65 εκατομμυρίων ετών- οι εποχιακές μετατοπίσεις της ζώνης βροχής εξασθενούσαν δραματικά. Αυτές οι αρχαίες αλλαγές θα μπορούσαν να προσφέρουν κρίσιμες προειδοποιήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις της σύγχρονης υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ένα κλίμα θερμοκηπίου πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια
Το πρώιμο Ηώκαινο ήταν μια εποχή έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας, απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν σε πάνω από 1.600 ppmv -περίπου έξι φορές τα προβιομηχανικά επίπεδα- προκαλώντας αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 9–23°C.
Πώς η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να συρρικνώσει τη ζώνη βροχής των τροπικών. Το GHG συρρικνώθηκε στις τροπικές υγρές περιοχές στο πρώιμο Ηώκαινο. Από: Ρεν Ζικούν.
Ερευνητές από το Ινστιτούτο Ατμοσφαιρικής Φυσικής της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις κλίματος και ανακατασκευές αρχαίων κλιματικών συνθηκών για να αποκαλύψουν ένα εντυπωσιακό μοτίβο: η ακραία υπερθέρμανση επέκτεινε τις υποτροπικές ξηρές ζώνες και συρρίκνωσε τις τροπικές υγρές περιοχές.
Κεντρικό στοιχείο αυτής της διαταραχής ήταν η μειωμένη εποχική κίνηση της Ζώνης Διατροπικής Σύγκλισης (ITCZ) - μια ζώνη από σύννεφα και έντονες βροχοπτώσεις που μετακινούνται βόρεια και νότια μαζί με τις εποχές.
Ο μηχανισμός που βρίσκεται κάτω από τη σίγαση της αιώρας
Η εποχιακή κίνηση του ITCZ ελέγχεται από τη διελκυστίνδα μεταξύ της ηλιακής ακτινοβολίας και της λανθάνουσας ροής θερμότητας - της ενέργειας που μεταφέρεται στην ατμόσφαιρα καθώς το νερό εξατμίζεται από τις επιφάνειες των ωκεανών.
Στα σύγχρονα κλίματα, οι ψυχρότεροι ωκεανοί μετριάζουν την ευαισθησία της εξάτμισης στον άνεμο, επιτρέποντας στο ITCZ να μετατοπιστεί σε μεγάλο βαθμό στο θερινό ημισφαίριο καθώς αλλάζει η θέση του ήλιου. «Στο πρώιμο Ηώκαινο, οι πολύ θερμότεροι ωκεανοί έκαναν την εξάτμιση πολύ πιο ευαίσθητη στην ταχύτητα του ανέμου», δήλωσε ο Δρ Ρεν Ζικούν, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Αυτή η αυξημένη ευαισθησία ενίσχυσε τις διαφορές που προκαλούνται από τον άνεμο στην επιφανειακή εξάτμιση μεταξύ των ημισφαιρίων, διαταράσσοντας την ισορροπία με την ηλιακή θέρμανση. Το αποτέλεσμα ήταν μια μειωμένη εποχιακή εμβέλεια του ITCZ και μια συρρίκνωση των τροπικών υγρών ζωνών».
Συνάφεια με τον σημερινό κόσμο που θερμαίνεται
Εάν οι τρέχουσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίσουν ανεξέλεγκτες, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να αυξηθούν σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν κατά το πρώιμο Ηώκαινο.
Ο καθηγητής Zhou Tianjun, ο αντίστοιχος συγγραφέας, τόνισε τις ευρύτερες επιπτώσεις της μελέτης, λέγοντας: «Η βαθιά ιστορία της Γης παρέχει κρίσιμες αποδείξεις για το πώς τα αέρια του θερμοκηπίου αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο κλίμα».
«Ενώ οι αλλαγές του Ηώκαινου συνέβησαν κατά τη διάρκεια χιλιετιών, παρόμοιες αλλαγές θα μπορούσαν να συμβούν με άνευ προηγουμένου ρυθμό λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Αυτό χρησιμεύει ως έντονη προειδοποίηση για την επείγουσα ανάγκη για προσπάθειες μετριασμού».
Γεωδίφης με πληροφορίες από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών