Αρχαία και πρόσφατα τσουνάμι στο νησί της Κω [2022]

Η Κως έχει δεχτεί την σφοδρότητα των τσουνάμι αρκετές φορές το παρελθόν σύμφωνα με γεωμυθολογικά, ιστορικά και επιστημονικά δεδομένα. 

Τα τσουνάμι υποχωρούν μέσα σε λίγα λεπτά, αλλά αφήνουν ίχνη που διαρκούν χιλιετίες. Μεγάλα τσουνάμι έχουν χτυπήσει τις ακτές της Κω από αμνημονεύτων χρόνων. Αγνοούμε αυτές τις προϊστορικές-ιστορικές  προειδοποιήσεις με δικό μας κίνδυνο.

Ένα τσουνάμι είναι κάτι περισσότερο από ένα μεγάλο κύμα. Τα συμβατικά κύματα, ακόμη και αυτά τα δεκάδες μέτρα ύψος, δημιουργούνται συνήθως από τον άνεμο και περιλαμβάνουν μόνο τα ανώτερα στρώματα νερού. Μεταφέρουν σχετικά λίγη ενέργεια και συνήθως συντρίβονται ακίνδυνα στην ακτή.Ένα τσουνάμι, αντίθετα, προκαλείται από γεωλογικές δυνάμεις-ένα σεισμό, ηφαιστειακή έκρηξη ή την πλευρά ενός βουνού που πέφτει στη θάλασσα. Ένα τσουνάμι περιλαμβάνει ολόκληρη τη στήλη του νερού. Ενώ τα μεγάλα τσουνάμι μπορούν να έχουν ύψος 20 μ. ή περισσότερο - με ορισμένα ιδιαίτερα τερατώδη να ανεβαίνουν εκατοντάδες μέτρα - δεν χρειάζεται να είναι εξαιρετικά ψηλά για να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές. Αντί να σταματήσει στην παραλία, ένα τσουνάμι ορμάει στη στεριά σαν ταύρος. Μετά από εισχώρηση εκατοντάδων ή περισσότερων μέτρων στην ενδοχώρα, το νερό υποχωρεί στα βάθη, παρασύροντας σχεδόν τα πάντα στο πέρασμά του. Αλλά τα τσουνάμι σχεδόν πάντα αφήνουν ίχνη στο πέρασμά τους - όπως ένας παράξενος μεγάλος ογκόλιθος σε μια πεδιάδα.

Τον 20ο αιώνα τουλάχιστον 5 τσουνάμι χτύπησαν τις ακτές της Κω δηλαδή κατά μέσο όρο ένα κάθε 20 χρόνια. 

Τα τρομερά κύματα δεν εκδηλώνονται συχνά όμως αποτελούν σοβαρή απειλή για τις παράλιες κοινότητες του νησιού.

Επιστημονικές στατιστικές μελέτες [σε εξαβάθμια κλίμακα] έχουν δείξει ότι στην πατρίδα μας τσουνάμι με μέγεθος ΙΙΙ γίνονται κάθε 4 χρόνια, με μέγεθος IV κάθε 26 χρόνια, με V ή παραπάνω κάθε 170 χρόνια και VI κάθε 1100 χρόνια. Οι περιοχές που προσβάλλονται περισσότερο είναι τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, η Χίος, ο Κορινθιακός, ο Μαλιακός και οι δυτικές ακτές της χώρας[Β.Παπαζάχος]. 

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι τσουνάμι που μπορεί να κατακλύσουν τις ακτές της Κω. Τα «τοπικά» και τα «απομακρυσμένα», ανάλογα από την απόσταση της πηγής που τα έχει προκαλέσει. 

Τα απομακρυσμένα μπορεί να δημιουργηθούν από σεισμούς, υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, πτώση ουράνιου αντικειμένου σε υδάτινο σώμα ή από ηφαιστειακές εκρήξεις στον αιγαιακό και μεσογειακό χώρο.

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προέρχονται από την περιοχή Αμοργού-Σαντορίνης, το νότιο τμήμα του Ελληνικού τόξου [Κρήτη, Κάρπαθος, Ρόδος] και από την Ιταλική χερσόνησο [Ηφαίστειο Αίτνα]. Αυτές οι περιοχές μπορεί να δώσουν ισχυρά τσουνάμι που μπορεί να φτάσουν στις παραλίες του νησιού μέσα σε 10-40 λεπτά. Σε αυτή την περίπτωση η τοποθέτηση ενόργανων συστημάτων προειδοποίησης τσουνάμι με την εγκατάσταση δικτύων σεισμογράφων και παλιρροιογράφων,είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των ειδικών και των αρχών του τόπου μόνο σε περίπτωση που υπάρχουν κατάλληλα σχέδια έκτακτης ανάγκης με σωστή και γρήγορη ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού.     

Το δεύτερο πιο ύπουλο είδος απειλής είναι τα «τοπικά» κύματα μετά από σεισμούς ή από ηφαιστειακές εκρήξεις που εκδηλώνονται κυρίως στην υποθαλάσσια λεκάνη της Κω ή τον κόλπο του Κεραμεικού. 

Ένας ακόμη τοπικός κίνδυνος πηγάζει από κατολίσθηση εξαιτίας των ασταθών πρανών του ηφαιστείου της Νισύρου [κυρίως από την νοτιοανατολική πλευρά, κοντά στα Νικιά]. 

Τα τοπικά τσουνάμι μέσα σε 1-3 λεπτά μπορεί να φτάσουν σε οποιαδήποτε ακτή της Κω και των γύρω νησιών. Οι μικρές αποστάσεις από τα σημεία γένεσης τοπικών τσουνάμι δεν αφήνουν σχεδόν κανένα περιθώριο για αποτελεσματική προστασία από ενόργανα συστήματα. Σε αυτή την περίπτωση δύναται να αντιμετωπιστούν μόνο με εκπαίδευση των ντόπιων και των φιλοξενουμένων. 

Ο κατάλογος[2023] με τα πιθανά προϊστορικά, αρχαία και πρόσφατα τσουνάμι που έχουν πλήξει τις ακτές της Κω περιλαμβάνει τα παρακάτω:

1.Τσουνάμι Αβύσσου, 161.000 χρόνια πριν [τοπικό, Δίαυλος Κω-Νισύρου]. Η δημιουργία του νησιού της Κω  «γιορτάστηκε » από υποθαλάσσια ηφαιστειακή έκρηξη τρομακτικής έντασης, η οποία συνοδεύτηκε με σεισμούς και τσουνάμι. Η έκρηξη ήταν της κλίμακας 8 [V.E.I=οκταβάθμιος δείκτης εκρηκτικής ηφαιστειότητας] δηλαδή η μέγιστη που μπορεί να καταγραφεί. Το κέντρο της έκρηξης ήταν μεταξύ Γυαλιού, Στρογγυλής και ακρωτηρίου Χελώνας. Εκτιμώμενο ύψος των κυμάτων κάποιες δεκάδες μέτρα στην ακτή της Καρδάμαινας, στο ακρωτήριο Χελώνα, όρμο Κεφάλου κά.

Περισσότερα,

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/-rematieskos

 http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/supervolcanoposeidon1

2.Τσουνάμι Αίτνας, πριν 8.000 χρόνια [απομακρυσμένο, Σικελία], μια τεράστια ηφαιστειακή κατολίσθηση στα ανοικτά του ηφαιστείου της Αίτνας, στην Σικελία προκάλεσε μεγατσουνάμι που κατέστρεψε την ανατολική ακτή της Μεσογείου. Είναι πιθανόν να έγινε αισθητό στις δυτικές ακτές της Κω. Πρόκειται για τσουνάμι που κατέστρεψε πολλούς προϊστορικούς οικισμούς στην Μεσόγειο. 

Περισσότερα, http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/201

3.Μινωικό Τσουνάμι, 1.615 π.Χ [απομακρυσμένο, Σαντορίνη].Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα που δέχτηκε η Μεσόγειος με ύψος μεγαλύτερο από 30 μ. το οποίο έγινε αισθητό σχεδόν σε ολόκληρη την μεσογειακή λεκάνη. Το συγκεκριμένο πρέπει να προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στις νοτιοδυτικές ακτές του νησιού. Ο Simon Haslett, Καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας, βρήκε αποδεικτικά στοιχεία στο Μαρμάρι και το Τιγκάκι. Περισσότερα,

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/319

http://www.geodifhs.com/nea/4422194

4.Τσουνάμι Ατσά, 13ου-12ου αιώνα π.Χ; [τοπικό, Ακρωτήριο Ατσά;]. Σύμφωνα με τη τοπική γεωμυθολογία ο Ηρακλής περνώντας από την ακτή Ατσά, στα όρια Κεφάλου με  Μαστιχάρι, αντιμετώπισε τρομερή τρικυμία με αποτέλεσμα από τα 6 πλοία του να χάσει τα 5 και να βρεθεί με τους εναπομείναντες συντρόφους του, ναυαγός στην ακτή του Ατσά. Ο γεωμύθος του Ατσά αλλά και γεωλογικές μακροσκοπικές παρατηρήσεις στην εν λόγω ακτή παραπέμπουν σε πιθανή ύπαρξη ιστορικού τσουνάμι, ίσως από την ζώνη διάρρηξης της Αμοργού. Η δράση του Γενάρχη των Κώων έχει προσδιοριστεί την τελευταία περίοδο της μυκηναϊκής εποχής, περί τον 13ο αιώνα π.Χ., πιθανόν 80 χρόνια πριν από τον Τρωικό Πόλεμο. 

Περισσότερα, http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/330

5.Τσουνάμι Κω Μεροπίδας, 411 π.Χ[τοπικό, Δίαυλος Κω-Νισύρου], από τον σεισμό Μ6.8 που ρήμαξε την αρχαία Κω και τα πελασγικά κάστρα της Νισύρου.

Περισσότερα, https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/02/411.html

6.Τσουνάμι Αντωνίου Πίου,139 μ.χ [απομακρυσμένο,Ρόδος]. Ενας σεισμός Μ7.2 που εκδηλώθηκε στη Ρόδο προξένησε μεγάλες ζημιές στο Ιερό του Απόλλωνα της Καρδάμαινας [αρχαία Αλάσαρνα]. Η Αλάσαρνα, ήταν ένας από τους 6 αρχαίους δήμους του νησιού, υπήρξε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο της εποχής. Η τοποθεσία βρίσκεται κοντά στην θάλασσα, σε χαμηλό υψόμετρο, απέχει περίπου 180 χλμ. από το σεισμικό επίκεντρο. Στην καταστροφή του ιερού του Απόλλωνα δεν είναι απίθανο, εκτός από την σεισμική δόνηση, να έχει συμβάλλει και το τσουνάμι που χτύπησε την Ρόδο.

Περισσότερα, http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/-139quake

7.Μεσογειακό τσουνάμι, 365 μ.Χ [απομακρυσμένο,Κρήτη]. Προήλθε από τον μεγαλύτερο σεισμό της Μεσογείου, το οποίο πρέπει να άφησε τα ίχνη του στις νοτιοδυτικές ακτές του νησιού. Είχε περισσότερο από 30 μ. ύψος, χτύπησε όλη την Μεσόγειο, ιδιαίτερα την ακτή της Αλεξάνδρειας. 

Περισσότερα,

https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/07/21-365.html

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/156

8.Τσουνάμι του Αγαθία, 554 [ή 556] μ.Χ.[τοπικό, Δίαυλος Κω-Νισύρου] «Ελάχιστοι άνδρες εμφανίζονταν σποραδικά, πολύ σκυθρωποί και κατηφείς, απελπισμένοι στο έπακρο για τη ζωή τους. Διότι εκτός από τις άλλες συμφορές, όλα τα νερά του τόπου από καθαρά και πόσιμα έγιναν ξαφνικά και ανεπαίσθητα αλμυρά και ακατάλληλα προς πόση.Παντού επικρατούσε καταστροφή και ερήμωση, έτσι πού να μην απομένει κανένα στολίδι στην πόλη πέρα από το δοξασμένο όνομα των Ασκληπιαδών και η υπερηφάνεια για τον Ιπποκράτη». Έτσι αφηγείται ο Αγαθίας Σχολαστικός το τσουνάμι που συνόδευσε τον σεισμό Μ7 που έπληξε το νησί της Κω και τα γύρω παράλια. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν στον υποθαλάσσιο χώρος Κω-Νισύρου.Το τσουνάμι εισχώρησε στην ξηρά περίπου 3/3,5 χλμ., πρέπει να έφτασε σε ύψος τουλάχιστον τα 25 μ.

Περισσότερα,

https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/08/blog-post_32.html

9. Τσουνάμι Αλικαρνασσού, 18/10/1493 [τοπικό, Δίαυλος Κω-Νισύρου]. Πρόκειται για τον τρομερό σεισμό που έγινε αφορμή να γκρεμιστούν τα φρούρια του νησιού. Τουλάχιστον 5.000 κάτοικοι της Κω βρήκαν θάνατο. Ιστορικές πηγές δεν ανέφεραν την ύπαρξη τσουνάμι. Όμως αξιόπιστες τουρκικές αναφορές μαρτυρούν ότι από τον σεισμό έπαθε τεράστιες ζημιές η Αλικαρνασσός με αποτέλεσμα να θεωρείται ο πιο καταστροφικός στην ιστορία της. Το σεισμικό συμβάν του 1493 συνοδεύτηκε από τσουνάμι που χτύπησε τόσο την Κω όσο τις ακτές του Κεραμεικού Κόλπου. Το λιμάνι της Κω εν τω μεταξύ, για πάνω από 5 χρόνια, έως το 1498 ήταν ακόμη μισοβυθισμένο.Η καταστροφή ήταν πολύ μεγάλη στον κύριο οικισμό του νησιού.

Περισσότερα, https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/02/1493.html

10. Τσουνάμι Stanchio, 1570 μ.Χ [τοπικό, Κως], μη επιβεβαιωμένο, ηφαιστειακό από Σαντορίνη; Ενας σεισμός λέγεται ότι έχει συμβεί στη Ρόδο, ενώ σε άλλες πηγές αναφέρεται ότι το 1571 το νησί Stanchio [Κως] βυθίστηκε στη θάλασσα λόγω σεισμού. Οι Ambraseys και Finkel [1995] οι οποίοι ερεύνησαν τις σχετικές ιστορικές πηγές, υποπτεύονται ότι το σοκ του 1571 μπορεί να είναι το ίδιο με του 1570.Σε κάθε περίπτωση φαίνεται αρκετά αμφισβητήσιμο ότι το τσουνάμι συνέβη από εκείνο το σεισμικό γεγονός.

11.Τσουνάμι Κολούμπο, 29/9/1650 [απομακρυσμένο, Σαντορίνη]. Μετά από τρίμηνη σεισμική δραστηριότητα συμβαίνει θαλάσσια ηφαιστειακή έκρηξη 6,5 χλμ. ΒΑ της Σαντορίνης από την οποία γεννιέται το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο. Το γεγονός προκάλεσε τεράστια τσουνάμι που έπληξαν τις ακτές πολλών νησιών του Αιγαίου. Στη Θήρα τα νερά εισχώρησαν σε βάθος 3,5χλμ. ενώ κατά την υποχώρηση της θάλασσας αποκαλύφθηκαν προσωρινά τα ερείπια δυο βυθισμένων αρχαίων οικισμών [Καμάρι και Περίσσα]. Στην δυτική Πάτμο το κύμα έφτασε σε ύψος 30 μ. και στην ανατολική 27 μ. Στην Ίο [37 χλμ. μακριά] το κύμα έφτασε στα 18 μ. Ο ήχος της έκρηξης ακούστηκε στη Χίο [224 χλμ. μακριά] ενώ προκλήθηκαν καταστροφές πλοίων στην Κρήτη και στην Κέα. Ηφαιστειακή τέφρα μεταφέρθηκε μέχρι τη Μ. Ασία όπου κάλυψε με ένα λεπτό στρώμα τα φύλλα των δέντρων.Οτιδήποτε συμβαίνει στο ηφαιστειακό κέντρο της Σαντορίνης γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στις δυτικές ακτές της Κω. Εκτιμώμενο ύψος κύματος τουλάχιστον 3 μ.

Περισσότερα, https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/02/1000.html

12. Τσουνάμι Τενέδου, το 1672 μ.Χ[απομακρυσμένο,Τένεδος],μη επιβεβαιωμένο. Ιστορικά δεδομένα αναφέρουν για δυνατό σεισμό, που είχε προκαλέσει καταστροφικές επιπτώσεις όχι μόνο στα νησιά Λέσβο, Τένεδο, ΒΑ Αιγαίο, αλλά και στο νησί της Κω, όπου λέγεται ότι σπίτια εξαφανίστηκαν στη θάλασσα πιθανώς από τσουνάμι το οποίο προήλθε από τον κυρίως σεισμό. Είναι πιθανό το τσουνάμι να προήλθε από κάποιο άλλο σεισμικό γεγονός.

13.Τσουνάμι Κυριακής του Θωμά, 23/3/1933 [τοπικό, Δίαυλος Κω -Νισύρου]. Κατά την διάρκεια του σεισμού μία λάμψη παρατηρείται στον ουρανό και ένα τεράστιο σύννεφο από σκόνη ανυψώνεται πίσω από τον Δίκαιο. Λίγα λεπτά αργότερα από το σεισμικό συμβάν ένα κύμα ύψους τουλάχιστον 2-3 μέτρα σηκώνεται από τη θάλασσα, σε πολύ λίγο χρόνο εισβάλει στην ξηρά. Η Λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου, η Λεωφόρος Γεωργίου Παπανδρέου καθώς και το Ψαλίδι, σύμφωνα με μαρτυρίες παρευρισκομένων, προσβάλλεται από τσουνάμι, ένα φαινόμενο, που συχνά συνοδεύει τις πολύ ισχυρές σεισμικές δονήσεις. Το ρήγμα Κω έδωσε για άλλη μια φορά θαλάσσιο κύμα [τσουνάμι] μεγέθους τουλάχιστον 2 της εξαβάθμιας κλίμακας του Sieberg και όχι 4+, όπως είχε συμβεί το 554[6] μ.Χ. Το τσουνάμι έγινε ιδιαίτερα αισθητό στο Μαρμάρι, σύμφωνα με πληροφορίες που μου έδωσε ο Γιάννης Κασιώτης, καθώς το νερό κατέκλυσε την ακτή και προχώρησε 200 μέτρα στην ξηρά. Μάλιστα λέγεται ότι μετά την απόσυρση του άφησε πίσω ψάρια τα οποία μάζεψαν οι λιγοστοί κάτοικοι του οικισμού. Το μέγιστο ύψος του κύματος στην συγκεκριμένη ακτή πρέπει να ήταν το λιγότερο 2 μέτρα. 

Περισσότερα, «Οκτώ και Κάτι, 23 Απριλίου 1933»- επετειακό βιβλίο[2022]

https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/06/e-book.html

https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/12/1933.html

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/23-1933

 http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/-1933

14.Τσουνάμι Αμοργού, 9/7/1956[απομακρυσμένο,Αμοργός].Λίγο έξω από την Αμοργό εκδηλώνεται ένας ισχυρότατος σεισμός που συνοδεύεται και από υποθαλάσσια κατολίσθηση με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί σε πολύ λίγο χρόνο ένα τσουνάμι. Απο το τρομερό γεγονός του 1956 εκτός από την Κάλυμνο,την Αστυπάλαια ,τη Σαντορίνη, την Ανάφη, την Ίο, την Πάρο, τη Νάξο, τη Λέρο, την Πάτμο, τους Λειψούς θα πληγεί και το νησί της Κω. Το τσουνάμι ήταν ιδιαίτερα καταστροφικό στις νοτιοδυτικές ακτές της Κεφάλου, καθώς ανέβηκε μέχρι την θέση που βρίσκεται σήμερα το πρώην Αστυνομικό Τμήμα, με ύψος κύματος τουλάχιστον 4-5μ. Την επόμενη ημέρα οι κάτοικοι είδαν έκπληκτοι ψάρια στην στεριά , αναποδογυρισμένα ψαράδικα εξαιτίας της επίδρασης των κυμάτων. Ευτυχώς η ώρα που συνέβη το γεγονός δεν υπήρχαν άτομα στην παραλία άλλωστε και ο ορεινός όγκος του Ζηνιού προστάτεψε το Καμάρι μετριάζοντας την επιθετική μανία του τσουνάμι.

Περισσότερα,

 https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/03/tsunami1956.html

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/5

15.Τσουνάμι Νισύρου,5/11/1968 [τοπικό,Νίσυρος]. Ο σεισμός της 5ης Δεκεμβρίου 1968 έγινε το πρωί [ώρα 7.52], είχε εστιακό βάθος 5 χλμ., προήλθε από ένα ρήγμα του Δίαυλου Κω-Νισύρου, ίσως υποθαλάσσιο που διασχίζει το Γυαλί μήκους τουλάχιστον 18χλμ. Ενδεχομένως από το γεγονός ενεργοποιήθηκαν γειτονικά χερσαία ρήγματα της Νισύρου. Το σπάσιμο του φλοιού εκδηλώθηκε σε θαλάσσιο χώρο σε απόσταση μόλις 3χλμ. από το Μανδράκι της Νισύρου. Το κύμα πρέπει να έφτασε σε ύψος περίπου 1-1.50 μ. στις ακτές της Κω. 

Περισσότερα, http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/tsunami1968

16. Άγνωστο τσουνάμι, 3/4/1979[άγνωστης προέλευσης]. Σύμφωνα με την εφημερίδα Βήμα της Κω, ισχυρό παλιρροϊκό κύμα έπληξε το νησί από άγνωστη μέχρι σήμερα αιτία. Το κύμα έφτασε τα 2 μέτρα σύμφωνα με αναφορά του τοπικού λιμεναρχείου προς την Υδρογραφική Υπηρεσία. Το τσουνάμι παρατηρήθηκε σε διάφορα μέρη της χώρας όπως στα παράλια της Πελοποννήσου και στο λιμάνι του Πειραιά όπου έφτασε τα 60 εκατοστά. Αναφέρθηκε στη Ρόδο και την Κάλυμνο όπου υπήρξαν δεκάλεπτα διαστήματα που η θαλάσσια στάθμη ανέβηκε 1,5-2 μέτρα για να υποχωρήσει πάλι.

17.Τσουνάμι Λέρου, το 1991[απομακρυσμένο,Λέρος] αναφέρθηκε ως ένα ισχυρό τοπικό τσουνάμι στο ανατολικό Αιγαίο κοντά στη Λέρο από άγνωστη αιτία. Ίσως πρόκειται για μετερεωλογικό τσουνάμι δηλαδή μπορεί να οφείλεται σε μετερεωλογικά αίτια. Εκτιμώμενο ύψος λιγότερο από 0,50 μ.

18.Τσουνάμι Αρκονήσου-Καρά Αντα, 21/7/2017 [τοπικό, Κόλπος Κεραμεικού]. Το πρόσφατο τσουνάμι έφτασε στο ξενοδοχείο Κόστα Παλλάς της πόλης Κω διασχίζοντας περίπου 30 μέτρα στην ξηρά. Προκλήθηκε από υποθαλάσσιο σεισμό που εκδηλώθηκε κοντά στο νησί Καρά Αντα. Είχε μέγιστο ύψος 0,70 μέτρα [1,70 μέσα στο λιμάνι της πρωτεύουσας] στην ακτή της Κω ενώ στην απέναντι μικρασιατική ακτή έφτασε τουλάχιστον 1,8 μέτρα. Το τσουνάμι προκάλεσε υλικές ζημιές παρά το γεγονός ότι ήταν μικρής κλίμακας. Είναι το πρώτο που έχει αναφερθεί από τη δράση του συστήματος ρηγμάτων Gokova.

Περισσότερα,

Πέντε χρόνια μετά:«Ημερολόγιο Ενός Προαναγγελθέντος Σεισμού»σε Β΄Έκδοση[2017-2022], e-book

https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/07/5-e-book.html

http://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/tsunamigokova

Ενημέρωση προηγούμενης ανάρτησης, 5/2/2023

https://www.geodifhs.com/kappaomegaiotaalpha/historicaltsunamikos

Γεωδίφης

Πηγές

1.Προφορικές μαρτυρίες Γ.Κασσιώτη, W.Grasso, Γ.Παπαντωνίου, Θ.Βαβλά, Β.Π, Β.Δρόσος

2.Κώια-Ι.Ζαρράφτη

3.ΝΟΑΑ

4.Σεισμοί της Ελλάδος- Β.Παπαζάχος

5.Οι σεισμοί και τα τσουνάμι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα- Γ.Παπαδόπουλος

6.Tsunamis Observed on the Coasts of Greece -G . Galanopoulos

7.«Η ετοιμότητα σώζει ζωές»[e-book]- Γεωδίφης

https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/01/e-book2011.html

8.Tsunamis in the Mediterranean Sea 2000 B.C-2000 A.D-S.Soloniev, O.Solonieva, C.Go, K.Kim,N.Shchetnikov.

9.Τμήμα Γεωλογικής Μηχανικής METU,Τουρκία

10.Βικιπαίδεια

11.Ιστορία της Νήσου Κω- Β.Χατζηβασιλείου

Απομακρυσμένα τσουνάμι, χρόνος και πηγή προέλευσης.

Πηγές προέλευσης αρχαίων και πρόσφατων τοπικών τσουνάμι.

Τσουνάμι του 2017, λίγο μετά τον σεισμό η Λ.Φοινίκων της πόλης Κω.

Πηγές προέλευσης απομακρυσμένων[κόκκινο] και τοπικών τσουνάμι [κίτρινο] στην Κω.