Την αυγή της 21ης Ιουλίου 365μ.Χ
Η 21η Ιουλίου είναι μια σημαδιακή ημερομηνία όχι μόνο για την Κω αλλά για ολόκληρη την Μεσόγειο.
Πολλά από τα έθνη που συνορεύουν με τη Μεσόγειο Θάλασσα επρόκειτο να συγκλονιστούν από ένα καταστροφικό σεισμό μεγέθους που εκτιμάται σύμφωνα με μελέτες μεταξύ 8,3 και 8,5 ο οποίος φαίνεται ότι έχει προέλθει από την δυτική περιοχή περιοχή της Κρήτης. Ήταν ο μεγαλύτερος γνωστός σεισμός της Μεσογείου.
Εκεί που η αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από τη μικροπλάκα του Αιγαίου. Ο σεισμός του 365 διήρκεσε πάνω από 2 λεπτά και θεωρείται το πιο έντονο σεισμικό γεγονός που συνέβη στη Μεσόγειο κατά τους ιστορικούς χρόνους.
Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, ο εν λόγω σεισμός προκάλεσε ανύψωση του παράκτιου εδάφους κατά περίπου 8-9 μέτρα, μια απίστευτη μετατόπιση που με τη σειρά της δημιούργησε ένα από τα πιο καταστροφικά τσουνάμι στην ιστορία της Μεσογείου.
Στην Κω και την Ρόδο οι ζημιές ήταν μικρότερες, επειδή είχε μεσολαβήσει ο σεισμός του 334μ.Χ και του 344μ.Χ, αντίστοιχα, που είχαν ήδη καταστρέψει ένα σημαντικό μέρος του αρχαίου κόσμου τους.
Το τσουνάμι σε λίγες ώρες έφτασε σε όλες τις παράκτιες περιοχές της νότιας και δυτικής Ελλάδας, τη Λιβύη, την Τυνησία, την Αίγυπτο, την Τουρκία, την Κύπρο, τη Μάλτα, την Αλβανία και, στην Ιταλία, την Απουλία, τη Βασιλικάτα, την Καλαβρία και τη Σικελία.
Μιλάμε για τσουνάμι που προκάλεσε το θάνατο τουλάχιστον 50.000 ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους είχαν βρει κατά λάθος καταφύγιο στις παράκτιες περιοχές λόγω της απόσυρσης του νερού που προηγήθηκε της άφιξης του παλιρροϊκού κύματος.
Πάνω από 5.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μόνο στην Αλεξάνδρεια, μια συγκεκριμένη περιοχή όπου το νερό κατάφερε να διεισδύσει στην ενδοχώρα για πάνω από 2 χιλιόμετρα.
Μια από τις μεγαλύτερες ενδείξεις που μαρτυρούν τη σφοδρή ισχύ του σεισμού προέρχεται από το αρχαίο ρωμαϊκό λιμάνι της Φαλάσαρνας[φωτγραφία], στη δυτική περιοχή της Κρήτης. Η προβλήτα της πόλης που μπορούμε ελεύθερα να επισκεφτούμε σήμερα βρίσκεται στην πραγματικότητα μεταξύ 8-9 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, υψόμετρο που μαρτυρεί πώς το παράκτιο έδαφος της πόλης ανέβηκε ξαφνικά από το σφοδρό σοκ.Το λιμάνι αυτό είχε ήδη εγκαταλειφθεί στο παρελθόν λόγω ενός άλλου βίαιου σεισμού που έπληξε την ίδια περιοχή γύρω στο 66 μ.Χ., μια περαιτέρω ένδειξη που επιβεβαιώνει ότι η περιοχή του Ελληνικού τόξου είναι μια από τις πιο σεισμικές περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Ο σεισμός είχε μεγάλο οικονομικό,κοινωνικό και ψυχολογικό αντίκτυπο στους ανθρώπους εκείνης εποχής. Σε πολλές παράλιες περιοχές, αυτή η διπλή φυσική καταστροφή λένε ότι επίσπευσε το τέλος του ελληνορωμαϊκού κόσμου .
«Σαν αγριεμένο άλογο που τινάζει τον αναβάτη του, ξετίναξε πολλές πόλεις στην Παλαιστίνη κι όλες τις πόλεις στη Λιβύη. Οι μεγάλες πόλεις στη Σικελία κείτονται σε ερείπια, όπως όλες οι πόλεις των Ελλήνων, με εξαίρεση την Αθήνα. Καταστράφηκε η όμορφη Νίκαια, ενώ και η δική μας, η μεγαλοπρεπής και μακαριοτάτη [Αντιόχεια], πήγε κι ήρθε, και κανείς δεν νιώθει πλέον ασφαλής. Αυτή ήταν η τιμή που του απέδωσε [του Ιουλιανού] η Γη ή, αν προτιμάτε, ο Ποσειδώνας…». Αυτά έγραψε από την Αντιόχεια ο Λιβάνιος τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα σε μια εποχή που η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία παρήκμαζε λόγω πολέμων και πολιτικών συγκρούσεων. Οι περισσότερες πόλεις που επλήγησαν από το τσουνάμι ήταν μέρος της Αυτοκρατορίας και τα επόμενα χρόνια πάλεψαν να ανακάμψουν.
Μερικοί ερευνητές έχουν υποθέσει ότι ο σεισμός του 365 μπορεί επίσης να έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαίρεση της που έλαβε χώρα μόλις 30 χρόνια αργότερα, το 395. Με πληροφορίες από το @mondoterremoti/twitter
Γεωδίφης
