Το κόκκινο ξωτικό της ανώτερης ατμόσφαιρας

Εικόνα ενός κόκκινου sprite που τραβήχτηκε στην Ιταλία, στις 4 Ιουλίου 2021. Φωτογραφία από reddit.

Πρόκειται για ένα τύπο κεραυνού που σπάνια έχει φωτογραφηθεί ποτέ με αυτή τη λεπτομέρεια. 

Είναι μεγάλης κλίμακας ηλεκτρικές εκκενώσεις που συμβαίνουν ψηλά πάνω από τα σύννεφα καταιγίδας ή τα σωρευτικά νέφη. Συνήθως προκαλούνται μεταξύ ενός υποκείμενου νέφους κεραυνού και του εδάφους. 

Πρόκειται για ηλεκτρικό φαινόμενο που εμφανίζεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα, συνήθως στα 70-80 χλμ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πάνω από τη δραστηριότητα καταιγίδας και το οποίο διαρκεί λιγότερο από 10 χιλιοστά του δευτερολέπτου, γι' αυτό είναι πρακτικά αδύνατο να το δει κανείς με γυμνό μάτι.

Το κόκκινο χρώμα του οφείλεται κυρίως στο άζωτο.

Η παλαιότερη γνωστή αναφορά είναι από τον Toynbee και τον Mackenzie το 1886.

Ο βραβευμένος με Νόμπελ C.T.R. Wilson είχε προτείνει το 1925, για θεωρητικούς λόγους, ότι η ηλεκτρική εκκένωση θα μπορούσε να συμβεί στην ανώτερη ατμόσφαιρα, και το 1956 είδε αυτό που θα μπορούσε να ήταν ένα ξωτικό -sprite. 

Καταγράφηκαν για πρώτη φορά φωτογραφικά στις 6 Ιουλίου 1989, όταν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, χρησιμοποιώντας μια βιντεοκάμερα χαμηλού φωτισμού, συνέλαβαν κατά λάθος την πρώτη εικόνα αυτού που στη συνέχεια θα γινόταν γνωστό ως  «sprite».

Ο ρόλος τoυς στους τροπικούς κυκλώνες είναι προς το παρόν άγνωστος.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Sprites Confirmed Over Storms Outside U.S. For First Time. NASA-Don Savage and Kathy Berry (1995). 

2.Red sprites, upward lightning, and VLF perturbations". Reviews of Geophysics-Rodger, C. J. (1999). 

3.https://apod.nasa.gov/apod/ap240618.html

4. Εντυπωσιακές εικόνες από σπάνιο φαινόμενο βροντής

https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/12/blog-post_59.html

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Πως δημιουργείται το σπάνιο κόκκινο ξωτικό, Amarillo.

Είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά και μυστηριώδη ατμοσφαιρικά φαινόμενα και αυτό που βλέπετε στη φωτογραφία, τραβήχτηκε στη Γαλλία.  Φωτογραφία-Marco M.M.

Ένα πανέμορφο δίδυμο ξωτικό [διπλό red sprite] απο την καταιγίδα στο Αιγαίο, 10 Νοεμβρίου 2023. Ο μητρικός κεραυνός που τα δημιούργησε εντοπίστηκε στην Ικαρία. Από meteo.gr/twitter.

«Κόκκινοι καλικάντζαροι» του ουρανού, τα κόκκινα ξωτικά πάνω από το Μπουένος Άιρες στις 17 Δεκεμβρίου 2023.Φωτογραφίες Matías Medero.