Ο μεγάλος σεισμός της Τανγκσάν του 1976

Τη νύχτα μεταξύ 27 και 28 Ιουλίου πριν από 46 χρόνια, το 1976, ένας από τους πιο καταστροφικούς σεισμούς του 20ου αιώνα έπληξε την Κίνα, καταστρέφοντας την πόλη Tangshan.

Ο σεισμός σημειώθηκε σε μια ιστορική περίοδο γεμάτη σημαντικά γεγονότα τόσο από πολιτική όσο και από σεισμολογική άποψη. 

Στη δεκαετία του 1960, μάλιστα, η ιδέα ότι οι σεισμοί μπορούσαν να προβλεφθούν ήταν βαθιά ριζωμένη. 

Μετά από έναν ισχυρό σεισμό το 1966, η κινεζική κυβέρνηση, με επικεφαλής τον Zhou Enlai υπό την προεδρία του Μάο Τσε Τουνγκ είχε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα πρόγνωσης σεισμών, ξεκινώντας ένα από τα μεγαλύτερα  για την παγκόσμια επιστήμη έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 

Η προσπάθεια κορυφώθηκε με την πρόβλεψη του σεισμού Haicheng [μέγεθος 7,3 βαθμών] τον Φεβρουάριο του 1975 που έσωσε πολλές χιλιάδες ζωές [αν και με πολλές αμφιβολίες για την πραγματική συμβολή του επίσημου συστήματος πρόβλεψης].

Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, στις 28 Ιουλίου 1976, η βιομηχανική πόλη Τανγκσάν, 180 χλμ ανατολικά του Πεκίνου, ισοπεδώθηκε χωρίς προειδοποίηση από σεισμό μεταξύ 7,6 -7,8 βαθμών. Σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, τουλάχιστον 242.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο ενθουσιασμός για την πρόβλεψη σεισμών που ακολούθησε την επιτυχία του Haicheng το προηγούμενο έτος μετατράπηκε σε απόγνωση.

Ο Πρόεδρος Μάο πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1976. 

Η Κίνα έχει χαράξει μια νέα πορεία και το πρόγραμμα πρόβλεψης σεισμών έχει καταργηθεί και σχεδόν ξεχαστεί, ενώ διατηρεί ερευνητικές ομάδες για το θέμα της σεισμικής πρόβλεψης. Μετά το γεγονός του 1976, άλλα καταστροφικά γεγονότα έλαβαν χώρα στην Κίνα, πρώτα από όλα αυτό του 2008 στο Σιτσουάν (80.000 θύματα), κανένα από τα οποία δυστυχώς δεν είχε προβλεφθεί.

Οι εκτιμήσεις για τα θύματα ποικίλλουν, ορισμένες αναφορές υπολογίζουν ότι έχασαν τη ζωή τους 650.000 άνθρωποι από τον σεισμό.

Τι κάνει έναν σεισμό τραγωδία; Η απάντηση δεν είναι η ίδια για όλα τα σεισμικά συμβάντα, αν και τα παρακάτω στοιχεία είναι κοινά σε πολλά από αυτά.Στην περίπτωση του σεισμού Τανγκσάν, αρκετοί παράγοντες συνέβαλαν στο να γίνει μια τεράστια καταστροφή.

1) Ένας μεγάλος σεισμός μέσα σε μια μεγάλη πόλη.Ο σεισμός της Τανγκσάν του 1976 ήταν πολύ ισχυρός, αλλά πάνω από όλα το ρήγμα που τον προκάλεσε βρισκόταν ακριβώς κάτω από την πόλη που είχε τότε ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Φανταστείτε έναν σεισμό 126 φορές ισχυρότερο από αυτόν στη Λ' Άκουιλα που χτυπά μια πόλη με πληθυσμό 150 φορές μεγαλύτερο από την πόλη του Αμπρούτσο. Σήμερα η πόλη Tangshan είναι μια σύγχρονη πόλη που ανακατασκευάστηκε με μεγαλύτερα κριτήρια σεισμικής ασφάλειας.

2) Ώρα της ημέρας.Το κύριο σοκ σημειώθηκε γύρω στις 3:40 π.μ., όταν οι περισσότεροι άνθρωποι κοιμόντουσαν στα σπίτια τους. Εάν ο σεισμός είχε συμβεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, περισσότεροι άνθρωποι θα ήταν έξω και δεν θα μπορούσαν να είναι μέσα στα κτίρια που κατέρρευσαν.

3) Πολύ ισχυρή δόνηση και «χαλαρά» εδάφη:Το σεισμικό γεγονός του 1976 είχε μέγιστη ένταση Χ (αντιστοιχεί στο «Ακραίο»). Ο συνδυασμός της ισχυρής δόνησης που προκαλείται από την εγγύτητα του ρήγματος με την παρουσία χαλαρών εδαφών που έχουν υποστεί ρευστοποίηση και ρωγμές, έχει ως αποτέλεσμα ότι οι κατασκευές σε όλη την πόλη υπέστησαν πολύ ισχυρή δόνηση του εδάφους, τόσο που στην πόλη αποδόθηκε ένταση Χ. ("Extreme") στην τροποποιημένη κλίμακα Mercalli. Το "Extreme" αντιστοιχεί στον ακόλουθο ορισμό: "οι περισσότερες κατασκευές τοιχοποιίας και πλαισίου καταστράφηκαν από τα θεμέλια"ακολούθησαν και πολλά άλλα όπως οι "λυγισμένες ράγες".

4) Τύπος κτιρίων και σεισμικός κίνδυνος.Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1978, μια αντιπροσωπεία των ΗΠΑ για τη μείωση του σεισμικού κινδύνου επισκέφθηκε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας για να μάθει περισσότερα για τον σεισμό της Τανγκσάν από Κινέζους μηχανικούς και επιστήμονες. Στην έκθεσή της, η αντιπροσωπεία έγραψε ότι τα περισσότερα κτίρια της πόλης αποτελούνταν από μη οπλισμένες τοιχοποιίες. Πάνω από το 85% των 916 πολυώροφων κτιρίων της, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων, υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Μεταγενέστερες αναφορές υπολόγισαν ότι το 90% των κατοικιών έχουν καταρρεύσει ή έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές.

Σύμφωνα με Κινέζους επιστήμονες που μίλησαν στην αντιπροσωπεία των ΗΠΑ, ο σεισμικός κίνδυνος για την περιοχή είχε υποτιμηθεί. Κατά συνέπεια, σχεδόν όλα τα κτίρια και άλλες κατασκευές, όπως οι γέφυρες, δεν σχεδιάστηκαν με αντισεισμικά κριτήρια.

5) Σοβαρά προβλήματα υπηρεσιών και μεταφοράς.Στην καταστροφή της Τανγκσάν του 1976 προστέθηκαν οι επιπτώσεις στις ζωτικές υπηρεσίες και τις μεταφορικές εγκαταστάσεις της πόλης, που παρεμπόδισαν σημαντικά τις αποστολές έρευνας και διάσωσης και την παροχή βοήθειας. Η ισχυρή δόνηση του εδάφους και το κακό έδαφος προκάλεσαν επίσης λύγιση των σιδηροτροχιών, ραγίσματα σωλήνων νερού, πλημμύρες σε ανθρακωρυχεία και κατάρρευση γεφυρών στην πόλη.

Έξι εβδομάδες μετά τον σεισμό, ο Μάο Τσε Τουνγκ πέθανε, ένα μήνα αργότερα ο Χούα Γκουοφένγκ, ο νέος πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος, πραγματοποίησε τη σύλληψη της «Συμμορίας των Τεσσάρων». 

Κατά την παραδοσιακή κινεζική πεποίθηση, οι φυσικές καταστροφές προαναγγέλλουν το τέλος της βασιλείας ενός αυτοκράτορα. Έτσι, στα μάτια πολλών Κινέζων, ο σεισμός της Τανγκσάν της 28ης Ιουλίου 1976 ήταν ένα σημάδι ότι ο Πρόεδρος Μάο έχασε την εντολή του από τον παράδεισο.

Γεωδίφης

Πηγή: Alessandro Amato (INGV)

Χάρτης έντασης του σεισμού της Τανγκσάν, από τον Yingmin Li

Φωτογραφίες στη Μνήμη του σεισμού της Τανγκσάν...

http://en.people.cn/n/2015/0729/c98649-8928104.html