Ενδείξεις για πιθανή στήλη-φάντασμα κάτω από το Ομάν

Ανακατασκευή ενός πλοίου της Εποχής του Χαλκού στα ανοικτά των ακτών του Άμπου Ντάμπι. Κατασκευάστηκε από ναυπηγούς χρησιμοποιώντας παραδοσιακά εργαλεία με σχέδιο βασισμένο σε πληροφορίες από σουμεριακές σφηνοειδής πινακίδες και αρχαίες αναπαραστάσεις σκαφών τυπικές της γης του Μάγκαν (σύγχρονο Ομάν και ΗΑΕ).

Μια διεθνής ομάδα γεωεπιστημόνων, χημικών και κλιματικών επιστημόνων βρήκε στοιχεία για ένα πιθανό λοφίο -φάντασμα κάτω από το έδαφος του Ομάν. Στην εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Earth and Planetary Science Letters , η ομάδα περιγράφει τους διαφορετικούς τύπους στοιχείων για το νέφος που βρήκαν και τι θα μπορούσε να σημαίνει για τη μελέτη της τεκτονικής των πλακών.

Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει ότι υπάρχουν στήλες θερμών πετρωμάτων που εκτείνονται από τα βάθη του πλανήτη μέχρι την επιφάνεια. Τέτοια λοφία, όπως ονομάζονται, αντιπροσωπεύουν τα υπόγεια μέρη των ηφαιστείων. Μπορεί επίσης να υπάρχουν και άλλοι τύποι λοφίων που δεν φτάνουν στην επιφάνεια - που ονομάζονται λοφία-φαντάσματα. Πιστεύεται ότι ασκούν επιρροή στην τεκτονική των πλακών . Μέχρι τώρα, δεν έχουν παρατηρηθεί λοφία-φαντάσματα.

Η τρέχουσα μελέτη ξεκίνησε αφού ερευνητές που μελετούσαν σεισμικά κύματα κάτω από την επικράτεια του Ομάν διαπίστωσαν ανωμαλίες. Τα κύματα επιβραδύνθηκαν όταν διέρρεαν από ένα συγκεκριμένο τμήμα του βράχου από κάτω. Ενδιαφερόμενη για το εύρημα, η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε περαιτέρω δοκιμές και χρησιμοποίησε τα δεδομένα που προέκυψαν για να κατασκευάσει ένα υπολογιστικό μοντέλο .

Τομογραφικές εικόνες του λοφίου Dani. Από: Earth and Planetary Science Letters (2025). DOI: 10.1016/j.epsl.2025.119467.

Το μοντέλο έδειξε σαφείς ενδείξεις ενός λοφίου φαντάσματος με οριακά στρώματα 410 και 660 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια. Έδειξε επίσης ότι το νέφος, που τώρα ονομάζεται λοφίο Dani, έχει διάμετρο περίπου 200 έως 300 χιλιόμετρα και θερμοκρασία περίπου 100°C έως 300°C θερμότερη από το βράχο γύρω του.

Περαιτέρω μελέτη του μοντέλου έδειξε ότι είναι πιθανό το νέφος να υπάρχει εδώ και πολύ καιρό, ίσως και πριν από 40 εκατομμύρια χρόνια. Εξαιτίας αυτού, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι έχει επηρεάσει την ινδική τεκτονική πλάκα και μπορεί να ευθύνεται για την άνοδο του υψομέτρου σε περιοχές του Ομάν.

Τα δεδομένα που συνέλεξαν και οι εικόνες που παρείχε το υπολογιστικό μοντέλο υποδηλώνουν έντονα ότι εντόπισαν την πρώτη εμφάνιση ενός φαντάσματος. Το εύρημα, προσθέτουν, όχι μόνο υποστηρίζει τις θεωρίες σχετικά με τα φαντάσματα, αλλά υπονοεί και την πιθανότητα να υπάρχουν πολλά περισσότερα σε όλο τον πλανήτη. Το μοντέλο έδειξε επίσης περισσότερη θερμότητα να διαφεύγει από τον πυρήνα από ό,τι είχε προβλεφθεί, υποδηλώνοντας ότι οι τρέχουσες θεωρίες σχετικά με τα φαντάσματα ίσως χρειαστεί να προσαρμοστούν.

Γεωδίφης με πληροφορίες από Earth and Planetary Science Letters (EPSL)

Simone Pilia et al, Ghost plumes hidden beneath Earth's continents, Earth and Planetary Science Letters (2025). DOI: 10.1016/j.epsl.2025.119467

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X25002663?via%3Dihub