Εργαλεία που σώζουν ζωές
Χάρτης ζημιών κτιρίων για τέσσερις από τις επτά πόλεις. Η πιθανότητα ζημιάς για κάθε κτίριο υπολογίστηκε εφαρμόζοντας ένα πλαίσιο ταξινόμησης εικόνων Bayesian στον συμβολομετρικό χάρτη συνοχής ενός συμβολογράμματος SAR που καλύπτει τον σεισμό. Τα κτίρια με πιθανότητα ζημιάς που υπερβαίνει το 99% επισημαίνονται με κόκκινο χρώμα για σαφή αναγνώριση. Από DOI: 10.53328/INR24MSIR002.
Οι ευάλωτες κατασκευές μετέτρεψαν τον σεισμό της Μιανμάρ σε εκτεταμένη καταστροφή.
Ένας ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,7 Ρίχτερ που έπληξε τη Μιανμάρ στις 28 Μαρτίου 2025, εξελίχθηκε σε εκτεταμένη ζημιά λόγω της κατάρρευσης ευάλωτων κτιρίων, η οποία οδήγησε άμεσα στην πλειονότητα των θανάτων και των καταστροφών, σύμφωνα με νέα έκθεση του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία (UNU-INWEH).
Χρησιμοποιώντας δεδομένα ραντάρ συνθετικού διαφράγματος (SAR) από τον δορυφόρο Sentinel-1, οι ερευνητές του UNU αξιολόγησαν τις ζημιές στις πόλεις Mandalay, Pyin Oo Lwin, Madaya, Kyaukse, Sagaing, Shwebo και Woundwin που επλήγησαν σοβαρά. Τα βασικά ευρήματα της έκθεσης περιγράφουν λεπτομερώς την εκτεταμένη καταστροφή, με πάνω από 157.000 κτίρια να έχουν αναγνωριστεί ως πιθανώς κατεστραμμένα.
Η καταστροφή οδήγησε σε σοβαρό ανθρώπινο κόστος, καθώς ο σεισμός είχε ως αποτέλεσμα 3.600 έως 5.350 θανάτους και άφησε περίπου 200.000 ανθρώπους άστεγους. Οι επιπτώσεις ποικίλλουν γεωγραφικά. Η πόλη Woundwin υπέστη το μεγαλύτερο ποσοστό ζημιών, με το 73% των κτιρίων της να επηρεάζεται, ενώ το μεγάλο αστικό κέντρο του Mandalay υπέστη ζημιές κατά 36%.
Οι ζημιές επεκτάθηκαν σε κρίσιμες υποδομές , καθώς ο σεισμός κατέστρεψε τουλάχιστον τρία νοσοκομεία, προκάλεσε μερικώς ζημιές σε 22 άλλα και διέκοψε ζωτικές υπηρεσίες ύδρευσης και ενέργειας. Επιπλέον, το συμβάν οδήγησε σε σημαντική απώλεια πολιτιστικής κληρονομιάς, με χιλιάδες ιστορικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένων αρχαίων παγόδων και μοναστηριών, να υφίστανται ζημιές.
«Αυτός ο σεισμός ήταν μια τραγωδία μεγάλης κλίμακας, αλλά δεν ήταν έκπληξη. Η τεράστια απώλεια ζωών και περιουσιών ήταν άμεσο αποτέλεσμα της εκτεταμένης κατάρρευσης ευάλωτων κτιρίων», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, Δρ. Manoochehr Shirzaei, επικεφαλής επιστήμονας του Εργαστηρίου Παγκόσμιας Περιβαλλοντικής Νοημοσύνης στο UNU-INWEH.
«Η ταχεία ανάλυσή μας με τη χρήση τηλεπισκόπησης και τεχνητής νοημοσύνης καταδεικνύει πώς η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί για να καθοδηγήσει την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών και να κατανοήσει σχεδόν αμέσως το εύρος μιας καταστροφής. Αυτά τα δεδομένα είναι θεμελιώδη για την ιεράρχηση της βοήθειας και τον σχεδιασμό της ανοικοδόμησης.»
Η έκθεση προσδιορίζει ως κύρια αιτία των καταστροφικών απωλειών την επικράτηση μη μηχανικών κατασκευών, όπως η άοπλη τοιχοποιία, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε σεισμικές δονήσεις. Αυτά τα τεχνικά ελλείμματα επιδεινώθηκαν από τις συστημικές προκλήσεις διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ανεπαρκούς εφαρμογής του Εθνικού Κτιριοδομικού Κώδικα της Μιανμάρ του 2016, και τις πολυπλοκότητες της συνεχιζόμενης πολιτικής και ασφαλιστικής κατάστασης της χώρας.
Η ανάλυση υπογραμμίζει ότι η σεισμική ευπάθεια της Μιανμάρ είναι ένα σύνθετο ζήτημα που προκύπτει από τη διασταύρωση τεχνικών ελλείψεων, κενών διακυβέρνησης και κοινωνικοοικονομικής αστάθειας.
«Οι καταστροφικές επιπτώσεις των σεισμών και άλλων φυσικών καταστροφών μπορούν να αποφευχθούν», λέει ο διευθυντής του UNU-INWEH, καθηγητής Kaveh Madani.
«Αυτό το γεγονός αποτελεί μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι οι οικοδομικοί κανονισμοί, ο χωροταξικός σχεδιασμός και η δημόσια εκπαίδευση δεν είναι απλώς πολιτικές στα χαρτιά-είναι εργαλεία που σώζουν ζωές. Μια αποτελεσματική κουλτούρα ασφάλειας, όπου η ανθεκτικότητα των κτιρίων αντιμετωπίζεται ως προτεραιότητα δημόσιας υγείας, είναι απαραίτητη για τον μετριασμό των επιπτώσεων μελλοντικών καταστροφών στη Μιανμάρ και σε άλλες ευάλωτες περιοχές παγκοσμίως.»
Για την οικοδόμηση μελλοντικής ανθεκτικότητας, η έκθεση προσφέρει αρκετές συστάσεις. Τονίζει τη σημασία της υιοθέτησης και της αυστηρής εφαρμογής σύγχρονων αντισεισμικών οικοδομικών κανονισμών, μιας από τις πιο οικονομικά αποδοτικές στρατηγικές για την προστασία των κοινοτήτων.
Η έκθεση ζητά επίσης να δοθεί προτεραιότητα στην ανακαίνιση υφιστάμενων ευάλωτων κτιρίων, ιδίως παλαιότερων κατασκευών, κρίσιμων εγκαταστάσεων όπως νοσοκομεία και σχολεία, και αναντικατάστατων χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς. Παράλληλα με τις διαρθρωτικές βελτιώσεις, συνιστά την εφαρμογή αποτελεσματικού χωροταξικού σχεδιασμού για τον περιορισμό της κατασκευής σε περιοχές με υψηλό σεισμικό κίνδυνο.
Τέλος, η σύντομη περίληψη υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις στην ευαισθητοποίηση του κοινού, την εκπαίδευση σε περιπτώσεις καταστροφών, τον σχεδιασμό ανθεκτικών κτιρίων, τη στοχευμένη ανακαίνιση και την ολοκληρωμένη εκπαίδευση μηχανικών και κατασκευαστών, ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτά τα κρίσιμα μέτρα μετριασμού γίνονται κατανοητά και εφαρμόζονται σωστά.
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών
περισσότερα,
Manoochehr Shirzaei et al, Building Damage Assessment of the March 2025 Myanmar Earthquake, (2025). DOI: 10.53328/INR24MSIR002
https://phys.org/news/2025-06-vulnerable-myanmar-earthquake-widespread-catastrophe.html