Φροκάλισε τις αυλές σου!

«Μάνα τις πόρτες άνοιξε, φροκάλισε τις αυλές σου».

Δεν ειναι η σκούπα μιας μάγισσας αυτή που βλέπετε. Είναι η φροκαλλά, όπως την λένε οι ντόπιοι, μια αρχαία σκούπα που την συναντούσες μέχρι την δεκαετία του ΄80.

Στην Κω δεν φτιαχνόταν από θυμάρι, μια ιταλική συνήθεια που ίσως πηγάζει από την αρχαία Ελλάδα.Το θυμάρι απαγορευόταν να το κόβουν επι ιταλοκρατίας οι Κώοι γιατι από το λουλούδι της τρέφονταν οι μέλισσες. 

Και οι καθαριστές της πόλης ποτέ δεν έφτιαχναν σκούπες [φροκαλιές] από θυμάρι παρά μόνο από αστιφή.

Η φροκαλιά είναι φτιαγμένη από κάποιο θαμνώδες φυτό. Συχνά την έφτιαχναν από βούρλα ή αγκαθωτούς θάμνους. Στην Καρδάμαινα τις έφτιαχναν από βούρλα του Γουρνιάτη. Στην Αντιμάχεια λέγεται πελίσυρο[Yiannis Rania Giannopoulos].

Στην Νότια Ιταλία την λένε φιλοκάλι[Α.Καραναστάσης]. 

Η λέξη είναι γνωστή τουλάχιστον από τον 1ο αιώνα μ.Χ, από την φιλοκαλία, «φιλείν την καθαριότητα»[Ησυχιανός].

Το φροκαλώ προέρχεται από το  φιλοκαλώ, «αγαπώ το ωραίο», «εξωραΐζω, διακοσμώ» και μετά «τακτοποιώ», δηλαδή από πράγματα που επιτυγχάνονται με τη χρήση της σκούπας.

Στην φωτογραφία φροκαλλά κώτικη από την συλλογή της αειμνήστου λαογράφου Περσεφόνης Κουτσουράδη, ένας κρυμμένος και αναξιοποίητος θησαυρός, μια κληρονομιά των προγόνων μας που πρέπει να αναδειχθεί σε όλο το φάσμα της.

Γεωδίφης