Που εξημερώθηκε για πρώτη φορά το σαφράνι;
Ελληνική τοιχογραφία της Εποχής του Χαλκού με γυναίκες που μαζεύουν σαφράν.
Μερικές φορές αναφέρεται ως «κόκκινος χρυσός», το σαφράν είναι το πιο ακριβό μπαχαρικό στον κόσμο.
Νέα έρευνα που βασίζεται τόσο στη γενετική αλληλουχία όσο και στην αρχαία τέχνη δείχνει ότι το μπαχαρικό σαφράνι εξημερώθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα της Εποχής του Χαλκού, όπου οι πρώτες απεικονίσεις του φυτού χρονολογούνται περίπου στο 1600 π.Χ.
Για χιλιάδες χρόνια, έχει εκτιμηθεί ιδιαίτερα από πολλούς πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο της Μεσογείου και την Εγγύς Ανατολή για τη χρήση του ως χρωστική, άρωμα και πρόσθετο τροφίμων και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Ο κρόκος λαμβάνεται από τα στίγματα του Crocus sativus , ή του κρόκου του σαφράν, που αναπαράγεται μόνο με ανθρώπινη παρέμβαση. Μπορεί να χρειαστούν έως και 8.000 λουλούδια, τα οποία πρέπει να συγκομιστούν με το χέρι, για να παραχθεί ένα κιλό σαφράν.
Οι πρώτες ενδείξεις ότι άνθρωποι χρησιμοποιούν άγριο κρόκο προέρχονται από χρωστικές ουσίες που προέρχονται από σαφράν που βρέθηκαν σε ζωγραφιές σπηλαίων 50.000 ετών στο Ιράκ, αλλά οι ειδικοί έχουν συζητήσει πότε και πού εξημερώθηκε για πρώτη φορά το φυτό.
Νέα έρευνα που βασίζεται τόσο στην αρχαία τέχνη όσο και στη γενετική αλληλουχία δείχνει σε ένα μέρος: την Ελλάδα της Εποχής του Χαλκού.
Αυτή η έρευνα έδειξε ότι οι παλαιότερες γνωστές απεικονίσεις εξημερωμένου κρόκου βρίσκονται σε τοιχογραφίες της Μινωικής Εποχής από το ελληνικό νησί της Σαντορίνης που χρονολογούνται γύρω στο 1600 π.Χ. » λέει ο γενετιστής του TU Dresden, Tony Heitkam, «αλλά για να μάθουμε πού πρωτοεμφανίστηκε το σαφράν, πρέπει επίσης να ξέρουμε πού να αναζητήσουμε τους άγριους γονείς του».
Η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ότι ο πλησιέστερος γνωστός συγγενής του εξημερωμένου C. sativus είναι ο άγριος C. cartwrightianus, που συναντάται μόνο στη νότια Ελλάδα. Έτσι, είναι πιθανό ότι το πολύτιμο φυτό εξημερώθηκε για πρώτη φορά εκεί στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας π.Χ.
