Η στοιβή του Θεόκριτου

Όταν ο Άρης κυνηγούσε τον Άδωνη  η θεά Αφροδίτη τον προστάτευε από τον θυμό του, πάτησε όμως πάνω στον θάμνο, και το αίμα που έτρεξε από το πόδι της έβαψε τους καρπούς του φυτού της «αστιφής» όπως λέγεται στο Πυλί. Λέγεται «αστεή» στην Κέφαλο ο αγκαθωτός θάμνος και «αστοιβή» στην Κάλυμνο. 

Είναι η στοιβή του δικού μας Θεόκριτου, την έχει αναφέρει από τον 3ο αιώνα π.Χ.

Είναι ένα θαμνώδες, αυτοφυές φρύγανο που έχουν χρησιμοποιήσει οι Κώοι για τις φροκαλιές τους αντί για το θυμάρι, από τα αρχαία χρόνια. 

Πρόκειται για το sarcopoterium ή poterium spinosum δηλαδή το «ποτήριο το ακανθώδες».

Υπάρχει στο Ασφενδιού τοπωνύμιο Ποτήρη,δεν πρέπει είναι μεσαιωνικό ανθρωπωνύμιο όπως έχει αναφερθεί. Πιθανώς, προέρχεται από τον άγριο θάμνο που παρατηρείται στους πρόποδες του αρχαίου Πρίωνα και έχει τουλάχιστον χρησιμοποιθεί από την ελληνιστική περίοδο.

Το φυτό σταματάει τις αιμορραγίες και είναι άκρως αφροδισιακό, τονωτικό και διουρητικό λένε αρχαίες πηγές.Το αφέψημα της ρίζας του είναι ισχυρό αντιδιαβητικό, συμπληρώνουν διάφορες μελέτες. 

Παρατηρείται κυρίως σε ασβεστολιθικά φτωχά, άγονα εδάφη και σε ακαλλιέργητα χωράφια του νησιοού, υψόμετρο έως 500μ.Συγκρατεί με κάθε τρόπο το έδαφος κυρίως σε ενδιαιτήματα όπου είναι το μόνο είδος.

Ανθίζει τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο και οι καρποί του ωριμάζουν το φθινόπωρο, στη συνέχεια πέφτουν στη γη για να βλαστήσουν με το νερό της βροχής.

Τα μικρά φύλλα το καλοκαίρι και τα μεγάλα το χειμώνα επιτρέπουν στο φυτό να επιβιώνει σε ξηρό και θερμό περιβάλλον.Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ευφυή στρατηγική αντιμετώπισης της ακραίας υδατικής καταπόνησης κάτι το οποίο θα έπρεπε εμεις οι νησιώτες να αντιγράψουμε και άμεσα να εφαρμόσουμε.Ο διμορφισμός των φύλλων του, του επιτρέπει να επιβιώνει σε ξηροθερμικά περιβάλλοντα, ενώ εξαπλώνεται πολύ εύκολα μετά από πυρκαγιές.

Το εκχύλισμα της μοιάζει σε αρκετά με το αποτέλεσμα της ορμόνης που παράγεται από πάγκρεας [ινσουλίνη] και παρέχει τη βάση για την αντιδιαβητική δραστηριότητα της.

Η φωτογραφία είναι από  την λαογραφική συλλογή της Περσεφόνης Κουτσουράδη, μια συλλογή που συχνά αγγίζει τον τεράστιο και ανεξευρεύνητο βοτανολογικό «Κήπο της Κω».Μία μοναδική πηγή έμπνευσης και έρευνας των παραδόσεων των προγόνων μας.

Γεωδίφης