Ο εξαιρετικός άντρας, που επινόησε τον γάμο;

Ερμαφρόδιτοι, άγνωστα μαρμάρινα γλυπτά από την Κω. Από το Deutsches Archäologisches Institut. Ηταν ένα από τα αγαπημένα θέματα των αρχαίων Κώων γλυπτών.

Το 1995, μία πολύ σημαντική επιγραφή ανακαλύφθηκε από τις τουρκικές αρχές στο ακρωτήρι του Καπλάν Καλέσι, το οποίο εκβάλλει στη θάλασσα στα νοτιοδυτικά του λιμανιού της Αλικαρνασσού. 

Η επιγραφή βρέθηκε σε τοίχο και προσκαλεί τον επισκέπτη να τη διαβάσει. Αν και δεν έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές αρχαιολογικές ανασκαφές στον χώρο, είναι σαφές ότι ο τοίχος αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου κτιριακού συγκροτήματος. Στη δανική αρχαιολογική ομάδα επετράπη να κάνει κάποιες μετρήσεις και σχέδια, και μια ερμηνεία αυτών των προκαταρκτικών ερευνών δημοσιεύτηκε από τους Poul Pedersen και Birte Poulsen το 2004.

Ολόκληρο το συγκρότημα από 3 μέρη, ήταν πιθανότατα συνδεδεμένο - ή αποτελούσε μέρος - του ιερού της Αφροδίτης και του Ερμή όπως ειπώθηκε από τον Βιτρούβιο. Το μέρος Α ήταν πιθανώς μια στοά, πιθανώς για φαγητό και – όχι λιγότερο σημαντικό – για να γευτείτε τα καταπραϋντικά νερά της Σαλμακίδας.

Η επιγραφή είναι ένα ποίημα μήκους 60 γραμμών, εν μέρει κατεστραμμένο αλλά κυρίως καλά διατηρημένο και κόπηκε σε αρχαίο τοίχο κάποια στιγμή κατά την ελληνιστική περίοδο. 

Είναι γραμμένο σε ελεγειακό στίχο και το γενικό θέμα είναι ο πολιτισμός. Οι πρώτες γραμμές σχηματίζουν την επίκληση του ποιητή στη θεά Αφροδίτη, στην αρχή της ιστορίας της Αφροδίτης συναντάμε τον γιο της Ερμαφρόδιτο και τη νύμφη του νερού Σαλμακίδα: 

«Έχοντας τακτοποιήσει το υπέροχο ακρωτήρι που τραγουδιέται ως αγαπητό στους αθάνατους από το γλυκό ρέμα της Σαλμακίδας, ελέγχει αυτή [η Αλικαρνασσός] η όμορφη κατοικία της νύμφης που κάποτε έλαβε το αγόρι μας, ο Ερμαφρόδιτος, στην ευγενική της αγκαλιά και τον μεγάλωσε να γίνει ένας εξαιρετικός άντρας, που εφηύρε τον γάμο για την ανθρωπότητα και ήταν ο πρώτος που στερέωσε το συζυγικό κρεβάτι με νόμο. Αυτή με τη σειρά της κάτω από τα ιερά ρυάκια που στάζουν μέσα την σπηλιά μετριάζουν τα άγρια ​​μυαλά των ανθρώπων». 

Η επιγραφή περιέχει επίσης κατάλογο διάσημων συγγραφέων που γεννήθηκαν στην Αλικαρνασσό. Πρώτος στη λίστα είναι ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος. Τώρα στεγάζεται στο Μουσείο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας στο Κάστρο της Αλικαρνασσού.

Η Σαλμακίς  ήταν μια πηγή, που βρισκόταν κοντά στο Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Στην κλασική εποχή υπήρχε:«η συκοφαντική φήμη, για ποιον λόγο δεν ξέρω, ότι κάνει θηλυκούς όλους όσους πίνουν από νερό από αυτή. Φαίνεται ότι η θηλυκότητα του ανθρώπου βαρύνει τον αέρα ή το νερό. Ωστόσο, δεν είναι αυτά, αλλά μάλλον τα πλούτη και η άσκοπη ζωή, που είναι η αιτία της θηλυκότητας», γράφει ο Στράβων στην Γεωγραφία του .

Αυτή αποτυπώθηκε από Έλληνες γλύπτες, οι οποίοι δημιούργησαν πολλά έργα που απεικονίζουν ένα άτομο διπλού φύλου.Η δύναμη της πηγής απορρίφθηκε από άλλους Ρωμαίους, όπως ο αρχιτέκτονας Βιτρούβιος .

Υπάρχει μια λανθασμένη ιδέα ότι αυτή η πηγή μολύνει όσους την πίνουν... δεν μπορεί να είναι ότι το νερό κάνει τους άντρες θηλυκούς.-Vitruvius De architectura.

Στο Βιβλίο IV του ποιήματός του «Μεταμορφώσεις», ο Οβίδιος αφηγείται τον μύθο για το πώς έγινε η πηγή στην ιστορία της νύμφης Σαλμακίδας [από το όνομα της οποίας ονομάζεται η κρήνη], την απόπειρα της να βιάσει τον Ερμαφρόδιτο με αποτέλεσμα του μεταβληθούν σε ιντερσεξουαλικό ον. Μελετητές όπως ο Károly Kerényi έχουν υποστηρίξει ότι η αφήγηση του Οβιδίου δεν ήταν κλασική και ότι η ιστορία στην πραγματικότητα επινοήθηκε από τον ίδιο.

Με πληροφορίες  από τις ιστοσελίδες 

https://www.sdu.dk/en/om_sdu/institutter_centre/ih/forskning/forskningsprojekter/halikarnassos/sites_and_places/salmakis+fountain

http://www.uni-koeln.de/phil-fak/ifa/zpe/downloads/1998/123pdf/123001.pdf

Γεωδίφης

Χάρτης της αρχαίας τοποθεσίας που δείχνει τη θέση της κρήνης Σαλμακίδας και του Kaplan Kalesi όπου ανακαλύφθηκε η  επιγραφή. Χάρτης των Wagner & Debes, Λειψία.Παλαιός χάρτης της τοποθεσίας της αρχαίας Αλικαρνασσού  σχεδιασμένος στο χαρτογραφικό υπόβαθρο του 1914 σε κλίμακα 1:35.000

Η επιγραφή της Σαλμακίδας.