Τα παιδιά του Κανάρη

Σύμφωνα με διηγήσεις του πατέρα μου, που γνώριζε πρόσωπα και πράγματα της εποχής του, η εμφάνιση του επωνύμου «Κανάρης»  στη Κω, την Λέρο, ενδεχομένως και αλλού έχει ιστορική εξήγηση, που ανατρέχει στην ελληνική επανάσταση του 1821-1827.

Μετά την άλωση του Μεσολογγίου και την  επιτυχή εκστρατεία του Ιμπραήμ  στη Πελοπόννησο,  τα μεταφορικά σκάφη του τούρκο-αιγυπτιακού στόλου, μετέφεραν σε μεγάλους αριθμούς γυναικόπαιδα, που συλλάμβαναν  στη Αλεξάνδρεια, προκειμένου να πουληθούν στα σκλαβοπάζαρα. 

Κάποτε ο Κωνσταντίνος  Κανάρης, περιπολώντας με τον στόλο του μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου,  κατάφερε να συλλάβει ένα (ή και περισσότερα ίσως) τέτοια  πλοία, κατάφορτα με δυστυχισμένες ψυχές, αλλά βρέθηκε μπροστά στο διαχειριστικό  αδιέξοδο, τι να πράξει με τους απελευθερωθέντες, αφού η Πελοπόννησος και η Στερεά Ελλάδα είχαν σχεδόν χαθεί ,εκτός του Ναυπλίου, της Μάνης  και μερικών νησιών. Περιήλθε τότε με τον στόλο του, τα μη καταληφθέντα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, ανάμεσα στα οποία και τα Δωδεκάνησα  και «μοίρασε» τα παιδιά, που απελευθέρωσε, σε ελληνικές οικογένειες ,που αμέσως σχεδόν  ονομάστηκαν από τους Ντόπιους , «Τα παιδιά του Κανάρη».

Οι απόγονοι τους εντάχτηκαν πλήρως στις τοπικές κοινωνίες και μέσω του επωνύμου-παρώνυμου  τους ,διέσωσαν στη κοινή  ιστορική μνήμη την πράξη του μεγάλου έλληνα Ναυτικού.

Αξίζει με την ευκαιρία  αυτή να συμπληρωθεί ,ότι για πολλά  χρόνια, με ενέργειες του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, εξαγοράζονταν έλληνες,  σκλάβοι πλέον στη Αίγυπτο και επανέκαμπταν στην ελεύθερη πια Ελλάδα. Ανάμεσα στους ευεργέτες που δώρισαν  μεγάλα χρηματικά ποσά για «επαναγορά» των αιχμαλώτων-σκλάβων, είναι ο φιλέλληνας  βασιλιάς  της Βαυαρίας Λουδοβίκος ο πρώτος και ο γιός του Οθωνας ,βασιλιάς της Ελλάδος, ο οποίος μάλιστα, μετά την έξωση του από την Ελλάδα, εξακολουθούσε να χρηματοδοτεί τον αγώνα των Κρητών για ένωση. Σχετικά στοιχεία έχω εντοπίσει στο αρχείο του Δωδεκανήσιου, εκ Καρπάθου ,καθηγητή της Ιστορίας στο Πάντειο πανεπιστήμιο, Εμμανουήλ Πρωτοψάλτη, που σήμερα φυλάσσεται στην Ομοσπονδία Δωδεκανησιακών σωματείων Αθηνών-Πειραιώς και θεού Θέλοντος θα μεταφερθεί ,μετά από συνεννόηση, που έχει ήδη γίνει, στα Γενικά αρχεία του Κράτους στη Ρόδο για να   γίνουν  προσβάσιμα σε όλους.

Αχιλλέας Κουτσουράδης

Κ.Κανάρης(1793-1877), σε μία σπάνια σειρά από τις λιθογραφίες του Krazeisen επιχρωματισμένη με το χέρι.