Το βουνίσιο Εμπορειό;
Για την παράδοξη ονομασία του Εμπορειού Νισύρου ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Μηνας στα Δωδ.Χρονικά αναφέρει: «Εμπορειός, ο της Νισύρου είναι χωριό χτισμένο σε κορυφή βουνού, ενώ όλα τα σχετικά τοπωνύμια, που είναι πολλά, αναφέρονται σε παραθαλάσσια μέρη, αφού στην αρχαία εποχή ήταν εμπορεία -εμπορικά λιμάνια. Για να εξηγηθεί το παράξενο αυτό “φαινόμενο“ της Νισύρου, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι και στη Νίσυρο το Εμπορειό θα ήταν παραθαλάσσιος οικισμός, κατά πάσα πιθανότητα εκεί που είναι σήμερα οι Πάλοι, που οι κάτοικοί του, εξαιτίας των αραβικών επιδρομών [7ος-9ος αιώνας] μετοίκησαν στο βουνό παίρνοντας μαζί και το όνομα του χωριού τους. Πβ. το Νημπορειό της Σαντορίνης, που είναι σήμερα μεσόγειο χωριό εξαιτίας των προσχώσεων».
Θα δώσω την δική μου εκδοχή για τον βουνίσιο Εμπορειό της Νισύρου. Θα συμφωνήσω με το γεγονός ότι αρχικά ήταν παραθαλάσσιος οικισμός, ίσως στους Πάλους, που αργότερα μεταφέρθηκε σε υψόμετρο 336μ.Γιατί;
Οι Πάλοι συναντώνται νοτιοδυτικά μόλις 15χλμ. από το εκτιμώμενο επίκεντρο του σεισμού με μέγεθος τουλάχιστον 6.6 βαθμών του 469μ.Χ που προήλθε από το γειτονικό ρήγμα της Κνίδου.
Ο ισχυρός σεισμός προκάλεσε τεράστιες ζημιές στην Κω, προφανώς κατέστρεψε τον οικισμό, πιθανόν προξένησε καθίζηση ή ακόμη και κατολισθήσεις, οδήγησε τους κατοίκους να εγκατασταθούν προς τα ορεινά. Εκεί μάλιστα έφτιαξαν ένα οχυρό που μάλλον καταστράφηκε το 554μ.Χ από τον «Υπερμέγιστο» του Κεραμεικού Κόλπου.
Η πειρατία για τους ιστορικούς είναι μια προσφιλής αιτία για την μετακίνηση στα ορεινά, όμως οταν ζεις σε ένα ενεργό τεκτονικά χώρο η αλήθεια κρύβεται αλλού. Το ερειπιο της οικοδομής[φωτογραφία] οικοδομήθηκε μετά τον σεισμό 7,5 βαθμών του 1863 από το Ρήγμα της Χάλκης και καταστράφηκε το 1933 από το γειτονικό Ρήγμα της Κω.
Γεωδίφης